Салыстырмалы диагностикасы. Кризді ағымды эссенциальды гипертензия, тиреотоксикоз, паникалық шабуылдар (симпатоадреналды криздер)
Кризді ағымды эссенциальды гипертензия, тиреотоксикоз, паникалық шабуылдар (симпатоадреналды криздер), истериялық невроз, нейроциркуляторлы дистония, бүйрек үсті безінің инциденталомасы (артериялық гипертензиямен немесе гипертензиясыз).
Емі
Ашық түрде немесе эндоскопиялық адреналэктомия. Диагнозды қойғаннан кейін және операция алдындағы дайындық шеңберінде науқастарға α- (доксазозин, феноксибензамин, празозин) және β-адреноблокатордан (пропранолол) тұратын кешенді терапия тағайындалады.
Болжамы
Мамандандырылған медицина мекемелерінде өлім көрсеткіші 1–4%. Адреналэктомиядан соң 5-жыл өмір сүруі >95 %. Рецидивтер жиілігі <10 % аспайдан, бұл контралатеральды бүйрек үсті безінде ісіктің дамуын айтады. Қатерлі феохромацитома кезінде науқастардың бес жылдық өмір сүру ұзақтығы шамамен 40%-ды құрайды.
4.9. ИНЦИДЕНТАЛОМА (КЕЗДЕЙСОҚ АНЫҚТАЛҒАН
КӨЛЕМДІ ТҮЗІЛІСТЕР)
Инциденталома (англ. incidental — кездейсоқ) — клиникалық көрінісі жоқ кездейсоқ анықталған бүйрек үсті безінің көлемді түзілістері (4.18 кесте).
Этиологиясы
Бүйрек үсті безі көптеген көрсеткіштер бойынша басқа ағзалар ауруларын нақтылау мақсатында орындалатын КТ, МРТ, УДЗ арқылы визуализацияланатын аймақта орналасады. Сондықтан, ешқандай клиникалық көрінісі жоқ көлемді бүйрек үсті безінің түзілісін анықтау кездейсоқ табыс болып табылады.
4.18 кесте.Бүйрек үсті безінің инциденталомасы
| Этиологиясы | 98 % жағдайда — гормональды белсенді емес қатерсіз түзілістер. Қатерлі ісіктер — <1% жағдайда, гормональды-белсенді ісіктер — < 2 % жағдайда дамиды |
| Патогенезі | Басым жағдайда ешқандай патологиялық маңыздылыққа ие болмайды (қатерлі және гормональды-белсенді түзілістерден басқа) |
| Эпидемиологиясы | Жалпы популяцияда 5% (аутопсия мәліметтері бойынша 10%) |
| Басты клиникалық көрінісі | Дамымайды; жиі ілеспелі патология гормональды белсенді түзіліспен потенциалды байланысты болады (артериялық гипертензия, семіздік, қант диабеті және т.б.) |
| Диагностикасы | 1. Кіші дексаметазонды сынақ. 2. Қан сарысуындағы калий, натрий; артериялық гипертензияда – ренин, альдостерон. 3. Метанефриндер (катехоламиндер мен ВМК экскрециясы). 4. Диаметрі < 4 см болатын, 6, 12, 24 ай сайын жасалатын гормональды-белсенді емес түзілістерінің КТ-сі (МРТ) |
| Салыстырмалы диагностикасы | Гормональды-белсенді және қатерлі түзілістер |
| Емі | Адреналэктомияға көрсеткіштер: — гормональды белсенділік; — диаметрі > 5 см (диаметрі > 6 см); — көлемді түзілістердің үдемелі өсуі. Қалған жағдайларда — 6, 12, 24 ай сайын динамикалық бақылау (КТ, МРТ) |
| Болжамы | Басым жағдайда қолайлы |
Этиологиясы
98% жағдайда — гормональды белсенді емес қатерсіз түзілістер. Қатерлі ісіктер — < 1% жағдайда, гормональды-белсенді ісіктер — < 2 % жағдайда дамиды (4.19 кесте).
Патогенезі
Басым жағдайда организм үшін ешқандай патологиялық маңызы жоқ (қатерлі және гормональды-белсенді түзілістерден басқа).
4.19 кесте.Бүйрек үсті безі инциденталомаларының морфологиясы
| Морфологиясы мен гормональды белсендігі | % |
| Гормональды-белсенді емес | 85 % |
| Киста | ~ 10 % |
| Миелолипома | |
| Бүйрек үсті безінің жалған түзілістері | |
| Қатерлі ісіктер | 1 % |
| Бүйрек үсті безіне метастаздар | 1 % |
| Гормональды-белсенді ісіктер (феохромоцитома, кортикостерома, альдостерома) | 2 % |
Эпидемиологиясы
Жалпы популяцияда бүйрек үсті безі инциденталомаларының таралымы 5% (аутопсия мәліметтері бойынша 10%).
Клиникалық көріністері
Жоқ; жиі ілеспелі патология гормональды белсенді түзіліспен потенциалды байланысты болады (артериялық гипертензия, семіздік, қант диабеті және т.б.).
4.16 сурет.Бүйрек үсті безі инциденталомаларының диагностикасы мен емдеу алгоритмі
| 4.16 сурет Инциденталома надпочечника- Бүйрек үсті безінің инциденталомасы Малая дексаметозоновая проба- Кіші дексаметазон сынағы Метанефрины- Метанефриндер Ренин и альдостерон- Ренин мен альдостерон Нет гормональной активности- Гормональды белсендігі жоқ Гормональная активность- Гормональды белсенділік КТ через 12 мес- 12 айдан кейін КТ Рост опухоли- Ісіктің өсуі Адреналэктомия- Адреналэктомия |
Диагностикасы
Диагностикалаудың басты мақсаты гормональды белсенді, қатерлі сипаттағы түзілісті анықтау болып табылады (4.16сурет).
Осы мақсатта жүргізіледі:
— Кіші дексаметазон сынағы (несеппен кортизолдың тәуліктік экскрециясын анықтау);
— Қан сарысуындағы калий, натрий; артериялық гипертензияда – ренин, альдостерон деңгейін анықтау;
— Метанефриндер (альтернативасы-катехоламиндер мен ВМК экскрециясы) деңгейін анықтау;
— Диаметрі < 5 см болатын интервалы 6, 12, 24 ай аралықта гормональды-белсенді емес түзілістерінің КТ-сі (МРТ).
Дата добавления: 2016-03-27; просмотров: 893;