Гидравликалық және пневматикалық жетектердiң түйiндердiң құрастыру

Гидравликаның негiзгi ұғымы

Гидравлика - бұл тепе-теңдiк және сұйықтардың қозғалысының заңын үйрететiн ғылым. Гидравлика екi негiзгi бөлiмдерден тұрады: гидростатика және гидродинамика. Гидростатика шектейтiн қабырғаларға сұйықтардың тепе-теңдiгiнiң заңдары және олардың әсерi үйренедi, гидродинамика - сұйықтардың қозғалысының заңдары.

Гидравлика гидро қозғаушысы, су аппаратурасы және қосалқы су құрылымдары гидрожетекші жеткiзудi техника үшiн үрлегiштер өзі қосатын негiз болып табылады. Жұмыс сұйығы және қарсы коррозия орта жағатын энергия жұқтырушы болып табылады.

Сұйықтардың түрлерi. Сұйықпен аққыштықтың қасиет ие болатын физикалық денелердi атайды. Сұйық, меншiктi формасы болмағанында емес, онда орналасатын ыдыстың формаға айналғанында. Сұйықтар тамшы және газ сияқтыға ұсақтайды.

Тамшы сұйықтар бөлшектердiң арасындағы үйкелiстер (қымқырылмайын деп қалдиды) қысуды қарсыласып, болмашы күшi болады. Тамшы сұйықтарға су, май, жер майы, жанармай, сынап, спирттар жатады және тағы басқалар.

Газ сияқты (газдар) сұйықтар үлкен қысуынғыштықпен, олардың қасиеттерiне ие болады температура және қысымдардан тәуелдi болады. Қысу және газдың ұлғаюының процесстерi тамаша газдар үшiн Бойля—Мариотта и Гей-Люссака физикасының белгiлi заңдары және гей-люссактер бағынады. Есептеулердiң гидравлигiнде ыңғайлы болу үшiн ұғым енгiзiлген: тамаша және нақты сұйықтар.

Астында таза сұйықтықты абсолюттi сығылмайтындыққа ие болатын шартты сұйықты бөлшектердiң абсолюттi қунақылығымен сонымен бiрге олардың арасындағы iлiнiсудi күшсiздiкпен.

Тағайындауларға байланысты келесi жұмыс сұйықтары танып бiледi:

• станоктердiң жабдықтың майлау үшiн майлаушы материалдар;

• кесумен өңдеудi процессте қолданылатын (МСС) майлаушы-мұздатқыш сұйықтар;

• станоктердiң гидрожетекші жеткiзулерi үшiн сұйықтар.

Мысалы, гидрожетекші жеткiзулердегi жұмыс сұйық ретiнде, күш беретiн органға жiберушi қысым және жылдамдық, әр түрлi маркалардың мұнай тегiнiң минерал майының бiркелкi сұйықтарын қолданады.

Жұмыс сұйығы гидрожетекші жеткiзудi жұмыс денесi болып табылады және оның элементi сияқты қарала алады. Ол бiр уақытта майлаушы және мұздатқыш уәкiлдiң функциясын орындайды, сонымен бiрге е коррозияның бөлшегi, өйткенiнi қорғайды. гидрожетекші жеткiзудiң түйiндерiнiң жұмысқа қабiлеттiлiк және сенiмдiлiгiн қамтамасыз етедi.

Гидрожүйелерiне жұмыс сұйықтарына талаптар. Жұмыс сұйықтары жақсы жағатын қасиеттер, температуралардың тиiстi диапазонындағы температурадан, биiк тұтанғыштыққа тұтқырлықтың ең төменгi тәуелдiлiгiн алуы керек, қысуынғыштықты айғыздаймын, қолданылатын материалдарға көбiктенуге әуестену, үлкен қызмет мерзiмi, бейтараптықты айғыздаймын, резеңке тығыздағыштарына жеке алғанда, ауаның еруiне қабiлеттiлiк, жылулық ұлғаюды аз коэффициенттi айғыздаймын. Оның жiктеуiнiң сұйық және өнiмдерi улағыштық болуы керек. Сұйықтар маңызды параметрлермен қату температурасы және қатулар болып табылады. Майларды бiртектiлiк лапылдау температурасы бойынша тексередi. Олар жоғары болған сайын май сол бiркелкiрек. Қатулар температураны ылғалдың майындағы мазмұнды мiнездейдi; бұл температуралар төменде болған сайын майдағы дым аз. Қыздырылған майдың үлкен температурасына дейiн, атмосфералық ауамен жанас, тотықтарды құрастырады және шiридi. Майдың қыздыруын мүмкiн 65 °С.температура болуы керек. Станоктердiң гидрожетекші жеткiзулерiндегi (Энглер вискозиметр бойынша) шартты тұтқырлықты 2..6°С болатын минерал майларды қолданады. Шағын және орта қысым жұмыс iстейтiн iлгерiлемелi қозғалыстарда (р = 2...3 МПа) , сонымен бiрге күш беретiн (v = 8 м/мин ) орган үлкен жылдамдықтарында, май индустриалды қолданады И-12А және И-20А (МЕСТ 20799-75) шартты тұтқырлықпен 1,86...2,25°С және 2,60...3,31°С жауапты және кинематиялық 10..14 сСт және 17...23сСт. Айналма қозғалыс ерiксiз келтiрулерiндегi үлкенiрек шартты тұтқырлықтың майларын әдетте қолданады - индустриялық майға сәйкес келетiн және 3...5,5 °С , турбиналы Т22ге және индустриялық майларға және –И-30А және И-40 кинематикалық тұтқырлықпен 20...23 27...33 және 38.....52 сСт.

Сұйықтардың негiзгi қасиеттерi - тұтқырлық, молекулалық қысым, сулану және беттiк керiлiс - шалағай және көлемдi күш өрiстерiнiң әсерлерi әсерi болып табылады.

Сұйықтың бұл қасиетiнiң өзгерiсi ЧПУмен станоктердiң берулерiнiң жылдам гидрожетекші жеткiзулерiнде бiрақ салдарынан станоктiң динамикалық сипаттамасы азады.

Тағайындау, қолдану және гидрожетектiң құрылымы

Гидрожетек жеткiзу энергияның көзiнiң жиынтығы және құрылымдар оны өрнектеу үшiн болады және алып келетiн машинаға сұйық арқылы бiр жағынан жiберу. Ол ерiксiз келтiру ретiнде бас қозғалыс және берулердi ерiксiз келтiрудiң метал кесетiн станоктерiндегi кең қолдануы табады, сонымен бiрге тоқтату құрылымдарындағын қолданылады, құрал-саймандардағы даярлауларды бекiтуi үшiн тағы басқалар.

Гидрожетек жеткiзу тұрады екi негiзгi жиiрек - су жүйесiне сұйық қажеттi бұл сұйықтың қысым қамтамасыз ететiн тартушы үрлегiш және көмегiмен қажеттi станоктiң жұмыс органдарының орын ауыстырулары iске асатын қозғаушы. Жүйедегi сұйық гидрожетек жеткiзудiң әр түрлi элемент жалғастыратын құбырлар бойынша айналады.

Конструктивтiк орындауы бойынша е ашық және айналатын (май) сұйықтың жабулы ағыны, өйткенiмен гидравликалық жүйелерi танып бiледi. жүйелер ашық және жабық түрдегi. Майдың ашық түрiнiң су жүйесiнде, май қайта сорған оның су жүйесiне әперген резервуарға жұмыстың циклiн қайталайды қажеттi жұмысты орындап түседi Мұндай конструкция резервуарға және тағы басқалар конструкция жабық түрдегi, және жұмыс сұйығының сууын ең жақсы қамтамасыз етуге қарағандасы едәуiр оңай және қосылады.

Гидравликалық жүйенi монтаж үшiн шартты график түрiнде белгiлерде оның (105 сурет) элементтерi көрсетiлетiн гидравликалық схемалардың түрiнде суреттейдi.

а – шан атмосфералық қысыммен; ә - тұрақты беру тұрақты ағынның бағыты сорғыш; б - серiппенi штоктiң қайтаруы бар бiржақты әсерiнiң цилиндрi; в - бiржақты штогi бар екi жақты әсердiң цилиндрi; г - екi жақты штогi бар екi жақты әсердiң цилиндрi; д - цилиндр дифференциалды; е- сұйықтың жеткiзiп салу бар екi жақты әсерiнiң цилиндрлерi шток арқылы; ж - дроссель; з – кері клапан ; и- сақтағыш клапан ; к - сақтағыш қотаруға арналған мысқалмен клапан

105 сурет . Гидравликалық жүйелердiң элементтерiнiң шартты график түрiнде бейнелері

Гидрожетектер жеткiзулер қайтарымды-iлгерлемелi ғана емес, айналма қозғалыс берiлу үшiн қолдана алады. Олардың схемасы iс жүзiнде бiрдей. Айырмашылық күш беретiн цилиндр орынына айналма қозғалыстың берiлуi үшiн қолайлы гидрожетекші жеткiзуде су моторда болатынын тек қана тұрады. Салыстырғанда басқа ерiксiз келтiрулермен гидравликалық қозғаушының артықшылықтарына жатады:

• атқарушы органның орын ауыстыруын байсалдылық түзу және керi жүрiстерде;

• кең диапазондағы жұмыс органдарының орын ауыстыру жылдамдығының ыңғайлы реттеуi;

• жұмыстың шусыздығы;

• мүмкiндiк технологиялық үдерiстi автоматтандыруды оның қолдануында маңызды қосымша шығындарсыз;

• жанында тығыздық габариттi өлшемдер және барлық машинаны массаны кiшiрейтуге мүмкiндiк берген үлкен құрылған күштер жеткiлiктi.

Гидрожетек жеткiзудiң элементтерiнiң құрастыру және бұзуы

Гидравликалық жүйенiң бас элементi - сорған - гидравликалық жүйеге сұйықтың соруы және оның бастырмалатуы үшiн қызмет көрсетедi, тап қалған қашықтықтар және биiктiкке құбырлар бойынша (қатынастың нәтижесiнде энергияның онына) сұйықтың орын ауыстыруын қамтамасыз етедi, гидрожетекші жеткiзудi тұйық жүйедегi қысымды құрады. (энергияның сұйығының берiлуiн әдiс) әрекет ету қағидаттарына байланысты үрлегiштер (поршень, пластинкалы, бұрандалы, шестернялы) көлемдi және центрден тепкiшке ұсақтайды. Сорғыштыңң жұмысы оның беруi, күшпен, тұтынылатын қуатпен бейнеленедi, ПӘК және соруды биiктiкпен.

Q беру - бұл (м3/с, м3/ч, л/с) уақыт бiрлiгiне үрлегiш берiлетiн сұйықтар сан.

Арын - бұл статикалық қысымның әсерiмен есептеудiң бетiмен үстiнде сұйық жоғары көтерiле алған максимал биiктiгi үрлегiш тұтынылатын қуаттың биiктiктердiң айырымы әрдайым көбiрек пайдалы өйткенi бөлiк оны жиiрек үрлегiш орын ауыстыру бойынша жұмысқа шығын шығарады. Тұтынылатынға пайдалы қуаттың қатынасы үрлегiштiң пайдалы әсер коэффициентiмен деп аталады. ПӘК тiң мәннiң поршень үрлегiштерi үшiн 0, 6...0,92 құрайды, үшiн (пластинкалы, шестернялы және бұрандалы) бiлiктi - 7...0,85. үрлегiштер үлкен габариттi өлшемдермен биiгiрек ПӘКтердi алады. Гидравликалық жүйелердiң үрлегiштерi үшiн соруды биiктiк 5...6 мм әдетте құрайды.

Демек, гидравликалық жүйе қолданылатын поршеньді сорғыштар пiскектердiң бiр-бiрiмен сандарымен айырмашылығы болады, берумен және құрылған қысыммен.

Тістегерішті сорғыштар аласа және биiк қысымдарда болады. Алғашқысы майлаушы жүйелерде және салқындату жүйелерiн қолданады, екiншi - гидравликалық жүйелерде. Биiк қысымның үрлегiш құрылған қысым 120МПа жете алады. Тістегерішті сорғыштардың конструкциясы жеткiлiктi (106 сурет) оңай. Олар өстерде корпуста 8 орнатқан 1 тiстi доңғалақтардың бiр немесе екi буынан тұрады. Сiңетiн қуыстан майының тiстi доңғалақтарының айналуында, соғыштың А бөлшектерiнiң түйiндестерiндегi саңылаулар май қуысқа майының Б қайтуына iлiктiру болатын тістердің айдайтын қуысына ағып кетуден аман болу үшiн ең төменгi болуы керек кедергi келтiруге доңғалақтар және корпустың қабырғасымен зубьелердiң арасындағы тигiзе түседi.

Тұрқымен және тiстi доңғалақтардың зубьелерiнiң арасындағы шектердiң тап қалған техникалық шарттарындағы саңылаулары әсiресе маңызды шыдау.

1, 9 - тiстi доңғалақтар; 2, 7, 12 - қақпақтар; 3, 10 - ішпектер; 4 - білікше; 5 сұққыш; 6, 13, 14 - бұрандалар; 8 - тұрқы; 11 - төлке; А- соратын қуыс; Б - айдайтын қуыс

106 сурет. Тістегерішті сорғыш

Тістегерішті сорғыштың құрастыруын ине сияқты подшипниктердiң 10 төлкелерiнiң салымдарында нығыздап кiргiзуден бастайды. Содан соңы сыртқы тарабынан оның бұрандаларымен 13 және 14 бекiте орнатады қағаз төсемi маймен немесе нитролак тамақ берiлген, және қақпақты 12 корпуста 8 сол қосымша бет тығындайды. 4 белдiкшеге 5 штифттер тығындайды және 9 тiстi доңғалақтар орнатады. Сегмент кілтегі көмегiмен екiншi белдiкшеде 1 тiстi доңғалақтар құрастырады.

Төлкенiң iшкi бетiне 11 солидолдың жiктерi келтiредi және монтаждық бiлiк саңылауларға аралық саңылауда топырлап орната және ине сияқты подшипниктiң тебен инесiнiң төлкесiмен ендiредi; арқасында әкелген беттерге тебен инесiнiң монтаждық бiлiгiнiң алып тастауларынан кейiн солидол қабаттай жығылмай тұрады.

Сорғыштың оң қосымша бетi 7 бұрандалармен қақпақтарға оның аралығында алдын ала орнатылып және қағаздан төсемi қақпақпен бекiтедi, сонымен бiрге, тамақ берiлген нитролакпен. Оң қосымша беттi төлкеде ине сияқты подшипниктiң тебен инелерi монтаждық бiлiк ол үшiн қолдана орнатады.

Белдiкше болатын тiстi доңғалақтар тiстi доңғалақтардың үстiнде сөйлеушi (олары техникалық шарттардағы көрcетiлген сәйкес келуi керек бол) тiстi iлiктiрудегi саңылаулары және корпустың бiр бөлiгiнiң биiктiгiн тексерiлiп корпуста құрастырады. Содан соңы қосымша беттермен 7 қақпақтың орынына және тығыздағыштық нығыздалулар орнатады. Құрастырулардан кейiн сорған жүрiстiң жатықтықтарына (ол қолдан қайтара) тексередi; арнайы стендте оның беруi және көлемдi ПӘКтер тексередi. Сарқырауы керек жұмыс iстегенде сорған. Әр түрлi үлгiлердiң пластинкалы үрлегiштерi 3...7 МПа қысымның жасауы үшiн арналған. Пластинкалысы сәндер сорған. (107 сурет) Г12-1 станоктiң гидравликалық жүйесiне майдың бастырмалатуы үшiн берудi тұрақты мән және қызметшi болатын 6-шы қақпағымен 9 шойын тұрқы болады.

Бойынша қалақ 13 сырғанай алатын пiшiнделген бетi бар құрыштан жасалған құрыш дене статор тұрқыда құрастырған. Ротор шариктi мойынтрек еркiн айналмалы шлиц бiлiгiнде 11 орнатылған. 7 және ротордың статордың шеттерiне 3 таратушы дисктер сiңетiн (әрбiр дисктегi терезенiң екi-екiденi) 12 және бастырмалатқыш 14 терезелерде болатын 5 және 8 қысылған. Орталықтан тепкiш күштер 3 қалақтар ротордың айналуында 13 арқасында статордың iшкi бетiне 7 қысады. 3 ротордың бiр айналымына соруды екi циклдалар iске асады, сондықтан бұл үрлегiштер екi жақты әсердiң үрлегiштерiмен деп атайды. 9 корпусымен және 6-шы қақпағымен аралығында майлар ағып кетуден аман болу үшiн 2-шi сақиналар орнатады. үрлегiштiң бiлiгi майға шыдамды Резеңке немесе фетрден манжеттерiмен сығымдайды.

1- майдың көлiгi үшiн саңылау; 2 -тығыздағыш сақинасы; 3 - ротор; 4 - штуцер; 5, 8-таратушы дисктер; 6 - қақпақ; 7 - статор; 9 - тұрқы; 10 - фландық; 11 - ротордың бiлiгi; 12, 14 - сору және сықау сәйкесті терезелер; 13 - қалақтар

107 сурет. Тілімшелі сорғыш

Тілімшелі сорғыштың құрастыруын мынадай тiзбектерде жүзеге асырады:

• корпуста 9 майдың көлiгi үшiн 1-шi саңылауымен 8-шi таратушы дисктер бастапқыда орнатады, содан соң 7-шi статорлар корпуста тығындайды

• 11 ротордың бiлiгiне оң подшипниктер төсемдi алдын ала орнатылып тығады;

• подшипникпен 11-шi бiлiк корпуста 9 орнатады корпуста 10 тығыздағыш манжеттерiмен фландықтың бұрандаларымен орнатып бекiтедi;

• 13-шi қалақтармен 3-шi 11 роторды бiлiктерде орнатады

• роторда 5-шi таратушы дисктер орнатады

• бiлiктiң солданы 11 мойынтрек тiректерiн орнатады;

• таратушы дисктер тап қалған жағдайдың қамтамасыз етулерi үшiн 8 және 5 штифтты корпус туралы бекiтедi;

• таратушы дисктердiң бекiткiш жағдайы 2-шi тығыздағыш сақинасы және қақпақты 6 қақпақтағы саңылау штифтпен сәйкес келу үшiн сайып келгенде орнатады;

• 6 бұрамалармен қақпақтарды бекiтедi;

• рез пайда болатын майды бакке арқылы қосылатын 4-шi 6 штуцердi қақпақта орнатады

Күш беретiн су цилиндрлер механикалық энергияға сұйықтың ағынының энергиясын қайтарымды-iлгерлемелi өзгертедi немесе тетiктiң демалыс буынының айналма қозғалысы және жабдықтың оған қатысты атқарушы органдары. Су цилиндрлар поршень және плунжер бiр немесе екi штоктермен ұсақтайды. Поршень су цилиндрлерi екi конструктивтiк орындауларда даярлайды:

• жылжымайтын поршеньмен және жылжымалы цилиндрмен;

• жылжымайтын цилиндрмен және жылжымалы поршеньмен.

Су цилиндрлар бос тұрулар бiрдей диаметрлердiң пiскектерiмен екi штогi болады, түзудiң бiрдей жылдамдықтары және керi жүрiстер салдарынан не қамтамасыз етiледi.

Пiскектердiң орын ауыстыру жылдамдығының бiр-ақ шток болатын дифференциалды цилиндрларында түзу және керi жүрiстерде алажаулы, пiскектердiң ауданның цилиндрының әртүрлi қуыстарында өйткенi әр түрлi. Екi жиынтық бiрлiктерден итоларын состо күш беретiн (108 сурет) дифференциалды су цилиндр - жиындағы корпус және пiскек. Поршень тобы және корпустар алдында пiсушi жинайды, содан соң күш беретiн цилиндрдiң ортақ құрастыруларын жүзеге асырады. Поршень тобының құрастыруын 5 пiскектiң штогiндегi қоюдан штокте гайка арқылы 9 бекiтетiн 6 бастайды. Тұрқылар құрастыруды гильзаның нығыздап кiргiзуiнен содан соңға шпонкалар арқылы 11 фландықтар 4 және 7 орнатқан 10 бастайды. Кілтектер 11 беттi 4 және 7 қақпақтардың қоюының жанында бекiтудi 3 және 8 қамтамасыз етедi.

1 - тығыздама; 2 -жалғастық; 3,8 - қақпақтар; 4, 7 - фланецтер; 5 -соташық; 6 - поршень; 9 - сомын; 10 - гильза; 11 - кілтек; 12 -тығыздағыш сақиналары; 13 - бұрамасұқпа; 14 - төлке

108 сурет. Дифференциалды күш беретiн гидроцилиндр

Тұрқы және поршеньнің құрастырулары аяқтау бойынша күш беретiн гидроцилиндрдiң монтаждарына 6-шы поршенімен 5-шi 10 штоктi оның гильзасында орната кiрiседi. Поршень тобының күш беретiн су цилиндрiнде қоюлардан кейiн 3 және 8 тығыздағыш сақиналарымен қақпақ 12, 4 және 7 түйрегiштермен олардың фландық-тарында 13 бекiте құрастырады. Сальник арқылы 1 және төлкелер 14 штоктердi сығымдайды, содан соң қақпақтардағы штуцерлер орнатады: сол қақпақта - 2-шi штуцер, оң - суретте 108 тебетейiлмеген штуцер.

Жиюлы күш беретiн су цилиндрлер 50°С қа дейiн жылытқан май оны арқылы тербетiп жiбере тексередi. Сапалы құрастырудың жанында 12 және 1-шi сальнигiмен сақиналардың тығыздаудағы майдың ағып кетуi байқалуы керек. Реттегiш аппаратура гидроцилиндр қуыстарындағы уақыт бiрлiгiне күш беретiн гидроцилиндр арқылы ағатын сұйыққа сан және сұйықтың қысымы атқарғыш механизмдағы гидроцилиндрдағы поршеньнің орын ауыстыру жылдамдығының реттеуi және күш үшiн өзгерiс есебiнен арналған.

Дросселдер оның қуыс түсетiн сұйыққа сан гидроцилиндрдың поршеньнің қозғалыс жылдамдығының реттеуi үшiн өзгерiс есебiнен қызмет көрсетедi.

Мамандандырылған кәсiпорын шығарылатын реттегiш аппаратура дайын түрдегi құрастыруға түседi.Таратушы аппаратура-крандар, гидравликалық жүйедегi сұйықтың ағындарымен басқаруды олардың бағыты өзгерте жүзеге асырады.

Реверстiк мысқалдар, органдардың жұмысшы қозғалысының қамтамасыз ететiн бұрулары, әр түрлi басқаруларды иемдене алады-қол, жұдырықшадан, электр, электро-гидравлиялық, электромагниттi. Төртжүрісті реттығын бағытшауышпен жұдырық-шадан (109,а сурет) келесімен жұмыс істейді. Бос кезінде рычагтың 1 реттығын 2 шеткі жоғарғыда болады. Қуыстың реттығыны А бұл жағдайда қуыспен Б жалғасады, ал құыс В – құыспен Г, және қысыммен май В қуыстан Г қуысқа өтедi, бұдан әрi күш беретiн гидроцилиндрдiң қуыстардың бiрлерiнде түседi. Май күш беретiн гидроцилиндрдiң екiншi қуыстарынан құйылысқа қуыстанА және Б кейiн түседi және 1 мысқал тетiкке басу кезiнде, серiппенiң әсерi жеңiп шыға жидиды, және ағынның бағыты майлар өзгередi, пiскек нәтижеде бұл керi жүрiстi жасайды.

а – жұдырықшадан басқарумен; ә - электромагниттен басқарумен; 1 - рычаг; 2 - реттығын; 3 - серiппе; 4 - төлке; 5, 6, 10, 11, 12 - құбырлар; 7- тығынжыл;

8 - сұққыш; 9 - электромагнит; А,Б,В,Г - қуыстар

109 сурет. Керіқимылдау реттығындар

Реттығын басқарумен(109, ә сурет) электромагниттен үш жағдайы бар. Ол қысыммен майды әперуге мүмкiндiк бередi бiресе бiр, цилиндрдың бiресе, сонымен бiрге құйылысқа екi қуыс кез келген алдын ала тап қалған орындағы станоктiң нақ сол қозғалатын органы тоқтата қосу. Төлкеде 4 үш нақтылы жағдайлар орналаса алатын 7 мысқалдың плунжерi жылысады. Ол серiппелердiң әсерiнен 3 болатын мысқалдың орташа жағдайында 11 құбырдан сұйығы төлкенiң қуыстары бойынша 4 өтедi және құйылысқа 10 және 12 ден құбыр арқылы түседi. Сонымен бiрге 5 және 6дан құбыр арқылы және сонымен бiрге цилиндрдың екi қуыстарымен 4 сұйығының төлкесiнiң қуысы құйылысқа түседi. Станоктiң жұмыс органы такомалардың плунжердiң жағдайында қимылсыз.

Катушкаға 9 зәкiр төменгi электромагниттiң қосындысында қатысады және штифт арқылы 8 плунжер жоғары серiппенiң кедергiсi жеңiп шыға орын алмастырады. Құбыр 11 түседiден құбырға қысыммен сұйықтың плунжерi бұл жағдайда 5 және одан - су цилиндрдың оң қуысына; сол қуыстан сұйығы құйылысқа 6 және 12ден құбыр арқылы түседi. 9 сұйық 8-шi штифт әсер ететiн жоғарғы электромагниттiң қосындысында қысыммен су цилиндрдың сол қуысына түседi, оны оң қуыстан 5 және 12ден құбыр арқылы қосылады.

Құбыржодар және гидрожүйелерiнiң тығыздауы

Гидрожүйесiнiң элементтерi (кейде түбегейлi) кейбiр қашықтықта бiр-бiрiмен орналастырған, сондықтан оларды қосуы үшiн (металлдық құбырлардан) қаттылана алатын және (резеңке шлангтерi және солқылдақ металлдық жеңдерден) иілмелі құбырлар қолданады. Иілмелі құбырлар монтажда өте ыңғайлы және су жүйесiнiң жылжымалы элементтерiне сұйықтарды тұжырымдауға мүмкiндiк бередi, бiрақ механикалық берiктiктермен (салыстырғанда қатты құбырлармен) кiшiрек ие болады.

Қатты құбырлар үшiн құрыштан жасалған тiгiссiз және ыстықтай соғылған тұрбаларын қолданады. Медиолар және алюмини балқымаларынан (шарттардың пайдалануларына байланысты) басқа мағнада тұрбаны пайдаланады. Шлангтер шырмаусыз иілмелі құбырлар ретiнде қолданады, сонымен бiрге бiр, екi немесе үш мақта-мата немесе металл өрмелермен.

Арнайы арматура көмегiмен құбырларды жалғастырады жылжымайтын Қосулар немесе бөлшектер және гидро жүйесiнiң элементтерiнiң кейбiр салыстырмалы орын ауыстыруы майдың ағып кету рұқсат ететiн қосуларды орындалуға мүмкiндiк беретiн. (110, а сурет) жаншып қақтауды тұрбалардың қосуларын өте жиi қолданады. Тойтарған құбырлардың аяқтары 4 , штуцерлерiмен 1 жалғастырады және сомын 2 арқылы 3 ниппел ьді бекiтедi. Қосулар ол үшiн басқа мағнада қосу тығыз бекiтiлген жоғарылататын мыс төсемдерiн қолданады.

а - шырқайналдырумен; ә- штуцерлер арқылы; б- штуцерде иілгішті шлангпен;

1 - штуцер; 2 - сомын; 3 -емж; 4 - құбыр

110 сурет. Құбырлардың қосу түрлері

Болаттан жасалған құбырлар, дәл осылай сонымен қатар (110, ә сурет) штуцерлер арқылы өзара жалғастырады өзара. Құбырлардың аяғында 4, болатын сфералық бастар шар сияқты ниппелдер 3 пiсiредi. Штуцерiмен 1 ниппелдiң 3 қосу тығыздығы салмалы сомынды созылуды күштермен қамтамасыз етедi. Қосу тығыздығының үлкеюлерi үшiн мыс төсемдерi орнатады. Штуцердегi шлангтiң бекiтуiн әдiс 110, б суретте көрсетiлген.

Күш беретiн су цилиндрдiң тығыздаулары ол аралық сұйықтың ағып кетуiн ескерту үшiн саңылау арқылы аздап қозғалатын жылжымайтын қызмет көрсетедi. Күш беретiн су цилиндрлердiң тығыздауының әдiстерi екi негiзгi топта бөлуге болады: (ысқылаумен ) тығыздағыш бөлшектерiн қолдануларсыз; сығымдалатын бет үздiксiз қысылған тығыздағыш бөлшектерiн қолданумен. Плунжерлер бiрiншi жағдайында байланысуды барлық бет арналған олардың толық тiрелуiн қамтамасыз етуге дейiн тығыз қиюластыру цилиндрларына болуы керек. Екiншi жағдай қолданылатын тығыздаулар ең оңай түр жұмсақ икемдiлiк материалмен толтыратын заты бар сальник болып табылады. Таскендiр, зығыр немесе мақта-мата иiрiлген жiптен, тығынға, майға шыдамды Резеңкенi, графиттер нақыштайтын машина материал ретiнде желiнi пайдаланады. Оның айнасына (саңылаусыз) тығыздап тiрелу тиiстi цилиндрге (саңылаусыз) тығыздап тiрелу тиiстi қондырылған поршень сақиналары.

Қысым көбiрек болған сайын тығыздау қолданылатын манжеттер үлкен қысымдар шыдайды, және де тығыздауды сенiмдiлiк сол көбiрек.

Қысымдарға байланысты су жүйесiнде әр түрлi манжеттердi қолданады: (111-шi сурет) жағалы - 32 МПаға дейiн қысымда; U - бейнелi резеңке (111,ә сурет) - 0,6 МПа ға дейiн қысымда; (111, б сурет) шеврон резеңке дарымаушы - 50 МПа ға дейiн қысымда. Плунжер (пiскек ) 2 арнайы тығыздаулармен 1 дәрменмене дейiн (111, в сурет) сығымдайды.

а- ә- жағалыдан, б - U - тәрізді бейнелi және шеврон манжеттерi; в - күш беретiн гидроцилиндрдiң жиынтық бiрлiгiн тығыздау: 1 - тығыздау;

2 - (поршень) плунжер

111 сурет. Күш беретiн гидроцилиндрлердiң тығыздауы

Пневматикалық құрылымдар

Станоктердiң ерiксiз келтiрулерiндегi (газды) пневматикалық ерiксiз келтiрулер және жұмыс орта ретiнде қысылған немесе сирелген ауаның қолдану негiзделген тетiктердi қолданады. Пневматикалық жетектердi энергиялар көз компрессорлық қондырқтары көмегiмен алынатын қысылған ауа болып табылады. Пневматикалық құрылымдар көмегiмен автоматтандыру және станоктермен және өндiрiстiк процесспен басқаруға арналған күрделi мәселелер ұйғарылады. Метал кесетiн станоктердегi (жүйе) пневматикалық жетектерi автоматты жүктеу және даярлауларды бекiтудiң операцияларының орындауы, қосынды және кесетiн аспаптың жұмысшы қозғалыларын сөндiру үшiн қолданады, станоктiң жұмыс органдарының тоқтатуы үшiн тоқтауда, станоктен босау және даярлауларды алып тастау, (газды ) аэростаттық сонымен бiрге станокты операциялардың автоматтандыруы және бақылау арналған басқа функциялардың орындауы үшiн бағдарлаушы тiректер үшiн.

Пневматикалық жүйелердiң негiзгi артықшылықтарына конструкцияның сенiмдiлiк, жылдамдық, оңайлығы және жұмыс ортасының (пайдаланылған ауа атмосфераға айналып өту құбырларсыз тiкелей шығады) үнемдiлiк, аласа құндарын жатады. Пневматикалық құрылымдар өрт қатынасында қауiпсiз. Пневматикалық жүйелер кемшiлiктердiң қатарларын алады, жұмыс ортасы өйткенi - ауа - қозғалатын массалардың кинетикалық энергиясына пневмоқозғағышына үлкен инерция жүктемелерiнде өзгерген және жұлқынулар және соққылар шақыра алатын энергияны биiк қысуынғыштықпен бейнеленiп қысуда жинақтайды. Бұдан басқа, әдеттегiдей пневматикалық жетектер (гидравликалық қозғаушылары бар салыстыруда) ПӘК аласалауларды алады, сонымен бiрге майлаушы құрылымдардың қолданулары талап етедi. Пневматикалық жүйелердiң қоректенуi үшiн қысылған ауа компрессорлар, барлық кәсiпорынның қызмет етушi пневматикалық жетектерi, немесе нақтылы олардың топтарын әдетте iстеп шығарады. Көбiнесе поршень және пластинкалы компрессорларды қолданады. Ұқсас орталықтандырылған және топтық қоректендiру жүйелерiнде әдетте 0,5..0,6МПа қысымды пайдаланады.. Жанжалдың меншiктi жұмаршағынан қоректенудiң (5,0 МПаға дейiн) биiгiрек қысымдарында iске асады.

Атмосфералық ауа ауа сүзгiшi арқылы еме бастайды және қысылған ауа жинағыш ауа жинаққа компрессормен қысып толтырады. Ауа жинақ компрессор басып тығыздалатын қысылған ауаны тамыр соғуды орнын толтырады, сонымен бiрге қысылған ауаны ептеген ағынның жағдайында компрессор айырылған күйiнде пневматикалық жүйенiң қоректенуiн жүзеге асырады. Магистралдiқ цехтық құбырлар бiр нәрсеге тиетiн ауа таратқышқа қысылған ауаны ауа жинақты түседiден олардың iшiнен ылғал адыраятын су бөлгiшке содан соң май су бөлгiш арқылы.

Пневможетектерды құрастыру, монтаж және пайдалану

Пневматикалық және гидравликалық құрылымдардың жиынтық бiрлiктерi көп жалпы алады. Пневмо құрылымдарды сенiмдi және ұзақ өмiрлiк жұмыс дұрыс монтаж және пайдалану жағдайда ғана қамтамасыз ете алады. Пневможетектiң құрылымдарының iшкi қуыстарда ластануларды енгiзуден олардың қорғау қамтамасыз ететiн бұзылу мүмкiндiк бермейтiн шаралар монтажда ескеруi керек. Пневможетектiң құрылымдарының қоюының орындары пайдаланудың жанында қызмет көрсетуi үшiн болуы керек. Құрылымдардың орналастырылуы олардың жұмысқа қабiлеттiлiгiне сыртқы ластануларын ең төменгi ықпал қамтамасыз етуi керек. Мысалы, демек, механикалық басқарумен пневмо үлестiрушiлерi ластануларды дәл тигiзудi мүмкiндiк едәуiр азайтатын және сенiмдiлiктi үлкейтетiнi төмен ерiксiз келтiрумен орналастыруға ұсынылады. (сүзгiлер, пневмо үлестiрушiлердiң май бүрiккiштер және кейбiр түрлерi қоспағанда) пневмо құрылымдар кез келген жағдайларда монтажға жол бередi. Пневмоүлестiрушiлер қысылған ауа және ерiксiз келтiрудi жылдамдықтың жоғарылатуының жоғалтуларын қысқартулар үшiн пневматикалық атқарушы құрылым-дардан жақын орнатады. Екi жақты басқаруы бар үлестiрушiлер мысқалдың орын ауыстыруы көлденең болатындай етiп орналастырады. Пневмо құрылым құрастырсын ағынның бағыты қысылған ауалар құрылымның корпусында нұсқағыштың бағытымен дәл келу үшiн сайып келгенде шығады. Ауа науаларының монтажы қамтамасыз етуi керек: тұрбалар, олардың қосуларының берiктiк және тығыздығы өзара және арматураға қосулары және құрылым-дарға; тiрек конструкцияларға тұрбалардың бекiтуiн сенiмдiлiгi; ауа науаларынан ылғалды жоюды мүмкiндiгi; тұрбалардың үрлеу және жууiн.

Пневмо жүйелердiң пайдаланулары процессте келесi жұмыстар орындауға керек:

• МЕСТ 17433-80 бойынша ластанудың сыныптарына сәйкестiкке қысылған ауада тексеру ластанулардың мазмұниды

• уақытында (сүзгiлер, май бүрiккiштер) ауаның әзiрлеуiн аппаратураның резервуар-ларынан ластануы алып тастасын, сонымен бiрге кiр басқан сүзгiш элементтердi алмастырып немесе тазарту;

• құрылымдардың жұмысын тексерсiн, сылауды енгiзу үшiн;

• айға ауа науасы және тығыздағыш құрылымдарының Қосу тығыз бекiтiлгенi сиректеу емес бiр рет тексеру. Күйлеулер қысымның толық тастауы тек қана содан кейiндердi жояды.

Гидрожетектерді сынау

Жүйенiң тығыз бекiтiлгенi сыртқы тексерулермен тексередi. Ағып кетулердi анықтау жұмыс сұйығының барынша мүмкiн температурасының жанында өндiрiп алады, яғни оның ең төменгi тұтқырлығының жанында. Су жүйесiнiң элементтерiнiң параметрлерi фильтрлеу және жұмыс сұйығының сууы үшiн қою жарақтанған арнайы стендтерге тексередi. Жүйедегi қысымның үздiксiз бақылауларын (4тен төменде-шi сынып) манометрлер арқылы жүзеге асырады. Су жүйелерiнiң элементтерi мiнездемелердiң алулары үшiн тексерудiң жанында дәл манометрлерден астам қолданады.

Сорғыштарды сынау (112 сурет) стендтерде жүзеге асырады. Сынаулар уақытында үрлегiштiң қуат және көлемдi ПӘКi номиналды айналу жиiлiгi және номиналды қысым келтiрiлген берулердi анықтайды; номиналды айналу жиiлiгiнiң ауытқуы нақтыдан 5 % асуы керек. Сорғыштың көлемдi ПӘКi формула бойынша анықтайды

мұнда – Q _с.б. сорап берiсi номиналды қысымда; - (екi сорап берiстерiн мән бiрдей айналу жиiлiгiнiң жанында анықтауы керек бол) бастырмалатқыш магистральдегi қысымы минималды мүмкiндердiң жанында сорап берiсi. 8 сақтағыш клапан 1,25 номиналды құрайтын қысымдарға сынауларда күйiне келтiредi. Су моторлардың сынауы схемасы 112 сурет көрсетiлген стендте жүзеге асырады. Сынаулар уақытында номиналды қысымдар және айналу жиiлiгiнiң жанында сұйықтың шығыны, бұрау моментi және көлемдi ПӘКтердi анықтайды. Көлемдi ПӘК формула бойынша анықтайды

мұнда, V- жұмыс көлемi, см3/об ; - гидро мотордың бiлiгiнiң айналу жиiлiгi, об/мин; О_сж - жұмыс сұйығының шығыны, см3/мин; QУТ.Н - сыртқы ағып кетулер, см3/мин.

Гидроцилиндрларды сынау схемасы 112-шi сурет көрсетiлетiн стендте жүзеге асырады.

Сынаулар уақытында кемiнде 1,25 номиналды құрайтын қысымда екiншi минутта пiскектiң түпкi және орташа жағдайларындағы ағып кету пiскектiң тоқтауы және қысымның тұрақтануынан кейiн анықтайды. Әрбiр жағдайдағы ағып кетулердi өлшемнiң уақыты - кемiнде 2 мин. Цилиндрдың қуыстардың бiрлерiнде страгиванияның қысымына дейiн сұйық қысымның бiртiндеп үлкеюiнде азырақ әпередi және мән соңғы анықтайды. Бос жүрiстiң қысымдарын манометр арқылы анықтайды (пiскектiң қозғалысы болуы керек бол) цилиндрдың қуыстардың бiр салатын.

а - реттелмейтiн сорғыш; ә - гидромотор; б- гидроцилиндр; 1 - шан; 2 - тахометр; 3 - электр қозғалтқыш; 4 - ваттметр; 5 - сыналып отырған сорғыш; 6 - кран; 7 - манометр; 8, 15- сақтағыш және тiрейтiн клапандар; 9 - жүктеме құрылымы; 10 - үлестiрушi; 11 - шығын өлшегiш; 12 - термометр; 13 - сыналып отырған гидромотор; 14 - бұрау моментiнiң өлшеуiшi; 16, 17 - реттелетiн сорғыштар; 18 - шұра; 19 - сыналып отырған гидроцилиндр; 20- өлшейтін құрылым

112 сурет. Гидрожетекті элементтерiн тексеру үшін стендтерін сынау сұлбалары