Технологиялық машиналардың пайдалануының ерекше шарттары

Технологиялық машиналардың пайдалануының шарттары ауырларға жатады. Металлургиялық және мұнайлы-газды салалардың көрiк қолданылатын технологиялық машиналары ерекше жұмыс жағдайларымен бейнеленедi: биiк шаң басқандықпен; қатты температура айырымдарымен; кенет шамадан тыс жүктеулер және механикалық зақымдануларды мүмкiндiкпен; туралы қоршаған орталар тағы басқалар бұл факторлардың әсерiмен агрессивтi суларды бар болумен, үлкен дымқылдығымен сала жеке бөлшектер және технологиялық машиналардың түйiндерiнiң қарқынды тозуы және шығу оларды шығады. Қарастырылған пайдалануды ерекше шарттар үлкен талаптарды технологиялық машиналардың өндiрiске, техникалық қызмет көрсетуге және жөндеулерiне көрсетедi:

- жоғары пайдаланудың шарттарымен де - технологиялық машиналардың шығуының жанында технологиялық үдерiс технологиялық тiркестiң машиналардың бiрлерi сала мәжбүрге алып келедi басқа машиналардың қатары тұрып қаламын дұрыс күйде боламын шарттайтын биiк сенiмдiлiгi. Технологиялық машиналардың бөлшектi биiк сенiмдiлiгiнiң қамтамасыз етулерi үшiн сапалы конструкциялық қоспаланған болаттардан өндiрiлуi, химия-қыздыру және деформация қатайтуына душар болуы және гидравликалық тетiктердiң бөлшектерi үшiн әсiресе маңызды жоғарғы дәлдiкпен ие болуы керек;

- бөлшектердi машинаға олардың алуы және қоюды жеңiлдiкпен бейiмдеумен және нормалаумен алмастырылатын түйiндерге және бөлшектерге ашықтықпен ескертетiн пайдалану шарттарындағы техникалық қызмет көрсетуге технологиялық машиналардың конструкцияларының икемi.

7.3. Технологиялық машиналарды және электромеханикалық жабдықтарды пайдалану, оларды қолдану, тасымалдауға, техникалық қызмет көрсетуге, жөндеуге дайындық

Пайдалану тағайындау бойынша технологиялық машиналардың әзiрлеуi және пайдалануға электромеханикалық жабдық, олар қолдану тұрды, бiр жағынан жiберу, техникалық қызмет көрсету, жөндеу, сақтау, есепке алу. Бiр жағынан жiберу құрайтын техникалық қызмет көрсету, жөндеу және сақтау пайдаланудың бiр бөлiгi, машиналардың техникалық пайдалануымен деп аталады. Техникалық қызмет (ТҚ) көрсету және машиналардың жөндеуiн жүйе өзара байланысты құралдар, операциялар, құжаттама және сапасының олардың пайдалануы, сақтау және бiр жағынан жiберу жиiрек және қара түнектердiң жиынтық бiрлiктерi уақытында ескi қалпына келтiрулерiн сүйемелдеу үшiн қажеттi орындаушылардың жиынтығы қажеттi ұсынады. Қара түнектердiң техникалық қызмет көрсетуi олардың iскер және ұқыпты күйiндегi сүйемелдеу, ақауларды нтiң бөлшектердi тоздыруды қарқынның кiшiрейтуi, ақаулықтарды ескертуi, қауiпсiз пайдалануды ережелердi сақтау, экологиялық талаптарды қамтамасыз ету үшiн өткiзуге керек.

Технологиялық машиналардың күйлерiн құрылым және жабдықтың схемасы және техникалық қызмет көрсетудiң түрлерi 123 суретте елестеткен. Тағайындау бойынша қара түнектердiң пайдалануын мерзiмге сменалық сайын, тәулiк сайын, жетi сайын және екi жетiлiк қызмет көрсету қосатын (ТМ) жөндеу аралық техникалық қызмет көрсетуден және iргелi жөндеудiң қызмет көрсету, ағымдағы жөндеулер, жөндеу және тексерудi ай сайынғы жөндеу қосатын жоспарлы жөндеулерi тұратын техникалық қызмет көрсетудi құрамалы жүйе қолданылады.

Сменалық сайын техникалық қызмет көрсетуде (ТМ) жабдықтың кезектi электр аспапшылар, машинисттары және жұмыс өндiрiстiк процесстерiнiң күштерiмен орындалады және тұрды: бақылау-өлшеу құралдардың көрсетулерiн тексерудi, үйкелiстер, өткiзгiштер және машиналардың жауапты түйiндерiндегi дiрiлдеудi деңгей және шудың тiркеуiн түйiндердiң ысытылуы: бөлшектер және түйiндердiң бекiткiшiнiң сенiмдiлiктi тексерулерi, әлсiрету қай машинаның авария тоқтауын шақыра алады; майда ақаулықтарын жою және машиналардың жұмысындағы ырың-жырың; қойылған тәртiп бойынша тағайындалған түрдiң жеке құралдар, майлаушы материалдарымен және қабадай және сылауды Жидканың орталықтандырылған жүйелердiң майлаушы материалдардың беруiн бақылау жарақтанған үйкелiстердiң түйiндерiнiң сылауын; тетiктердiң тоқтауы үшiн сақтағыш құрылымдар, тежеуiштер және құрал-саймандардың жұмыс жасаулары тексерудi; тазалықта жабдықтың мазмұныды.

Машина, өндiрiстiк процесстi кернеулiк және қызмет көрсетудi ұйымның жұмыс тәртiптерiне байланысты ауысымдардың аралығында орындала алады, жабдықтың жұмыс ауысым iшiнде немесе уақытында технологиялық жай қарапайымдарын әдейi апарылған уақытқа. Тәулiк сайын техникалық қызмет көрсету жабдықтың машинисттарының жабдықтың осы түр үнемi қызмет етушi электр аспапшылары және жұмыс өндiрiстiк процесстерiнiң жөндеу күштерiмен орындалады.

С- сақтау; Е- есепке алу; ТБ- техникалық байқау; Т- тексеру; Р- расконсервация; ЖР - жөндеу, реттеу; С- сынаулар; Д - диагностикалау; ҚК- қызмет көрсету ай сайын жөндеуге; АЖ- ағымдағы жөндеулер; (А1, А2, А3, А4); С- сылау; Нрк, Нпр, Нрг, Нрд - тексеру, жөндеу, сәйкесiнше сәйкесiнше кварталдық, жартылай жылдық, жылғы, екiжылдық; Жа - жөндеу авария; ҚК - қайта консервация

123сурет. ТМ және техникалық қызмет көрсетудiң қолданылатын түрлерiнiң күй құрылымы

Қызмет көрсетуде жұмыстар тәулiк сайын техникалық қызмет көрсетуде (ТҚ-1) орындалады және бұдан басқа, бойынша қосымша жұмыс көлемi кемшiлiктердi жою жеке тетiктердiң жөндеуге және реттеуi, электр жабдықтың күйiн тексеруге тағы басқалар.

Жетi сайын техникалық қызмет көрсету (ТҚ-3) шахтаны электромеханикалық қызметтiң электр аспапшыларының жабдықтың осы түр үнемi қызмет етушi электр аспапшылары, машинисттардың Ремонтное күштерiмен орындалады жұмыс өндiрiстiк процесстерi де жабдықтаған. (ТҚ-3) жұмыстардың тiзiмi нұсқаулармен реттеледi.

Екi жетiлiк техникалық қызмет көрсету (ТҚ-3) злектрслесарьдың мамандандырылған жөн деу бригадасының күштерiнiң екi аптасында бiр рет орындалады. Екi жетiлiк техникалық қызмет көрсету тұрды, (ТҚ-4) бойынша жұмыстардан тысқары. Бiрде - 2, бiрде - 3, жұмысқа қабiлеттiлiктiң қамтамасыз етуi және жабдықтың қауiпсiздiгi үшiн қажеттi қосымша жұмыстар қажеттi, және тұрақты жабдықтың жеке түрлерi үшiн орындалады. Ай сайынғы техникалық қызмет көрсету (ТҚ) шахтаны электромеханикалық қызметтiң электр аспапшылары, жабдықтың машинисттары, жұмыс өндiрiстiк процесстерi және электр аспапшылардың мамандандырылған жөндеу бригадаларының жөндеу күштерiмен айға бiр рет орындалады. Ай сайынғы техникалық қызмет көрсету бөлiмше жұмыс iстемейтiнде демалыс күндерiмен әдетте сәйкес келетiн күндер жөндеу өткiзедi. Уақытында бiресе-шi құрам кiретiн жұмыстар толық орындалады, ТО-1, ТО-2. ТО-3 немесе ТО-4 жүргізіледі. Бiрде – тiптi осыған мерзiм машина бiлдiрiлген жеке тетiктердiң реттеуi, сылаудың сынақтарының кемшiлiктердi жою алынуы немесе тағы басқа жұмысты оның алмастыруы бұдан басқа, өте тозғыш бөлшектердi алмастыру өндiрiп алады.

Жабдықтың қоюын орында арнайы нұсқаулармен сәйкес мамандандырылған жөндеу немесе монтаждық басқарулардың күштерiмен тiкелей орындалатын жөндеу және тексерулер. Нұсқаулардағы жөндеушiлердiң бригадаларының анықталу және жасырын мiндердiң жоюының әдiстерi, машинаның ұтымды жұмыс тәртiбiнiң анықтауын рет, құрам және жарақтанғандықтарын көрсетедi.

Диагностикалау (Д) техникалық қызмет көрсетудi барлық жүйе және қара түнектердiң жөндеуiн ажырамас технологиялық элемент болып табылады және ақаулар және машиналардың жай қарапайымдарын сан азайтып, олардың жұмысының қауiпсiздiгiн жоғарылатуға мүмкiндiк бередi; машиналардың пайдалануын ұзақтықты үлкейтсiн және шығындар қысқартылсын қордағы жиiрек; техникалық қызмет көрсету және жөндеудi ТМ қиындықты кiшiрейту; қолдану кезiндегi материалдардың ресурсты сақтауымен қамтамасыз ету. Техникалық диагностиканы түпкi мақсат болып табылады: қара түнектердiң ақаулықтарын анықталу олардың бұзуысыз; жұмыс жасауындағы жиынтық бiрлiктердi бұзықсыз жұмыстың қоры және нақты қажеттiктiң анықтауы техникалық қызмет көрсетуде. Диагностика үшiн бақылау-өлшеу құрал жарақтанған арнайы бөлiмшелер жабдықтайды. Диагностиканы бақылау-өлшеу құралдардың конструктивтiк толтырылуы бойынша жүйенiң машина кiрiстiрiлген сыртқыға ұсақтайды. Диагностиканың сыртқы құралдармендерi жылжымалы диагностикалық станцияда және қолдану кезiндегi базасының тұрақты орындарында орналастырады. Кiрiстiрiлген диагностиканың жүйелерiнiң машиналарына құрамында датчиктер, көрсететiн құралдар, индикаторлар кiредi.

Диагностикалау техникалық қызмет көрсету және машиналардың жөндеуiнiң тиiстi түрлерi үшiн қойылған мерзiмдерде өткiзедi. Диагностикада машинист араласады: диагностиканы орынға машинаны орнатады, жиынтық бiрлiктердiң ақаулар және ақаулықтары туралы механиканы хабарлайды, диагностикалауды процессте машинамен басқарады, орыннан машинаны шешедi және оның техникалық қызмет көрсетудi аймағына орын алмастырады.

Диагностикалаулар бөлiмшеде диагностикалауға техникалық қызмет көрсету және ағымдағы жөндеу өтетiн машиналарға душар болатын стендтермен тұрақты орын кедергi жасайды. Диагностикалау бөлiмшеде қосымша ретiнде тұрақты орынға машиналардың диагностикалауы көмегiмен алады техникалық қызмет көрсету олардың пайдалануы орындарында уақытында жүргiзiлетiн жылжымалы жылжымалы станциялар ескередi. Бұдан басқа, диагностикалаулар бөлiмшеде машиналардың су жабдық қолданылатын ойын таcына жұмыс еврейiнiң сапасына лаборатория жабдықтайды.

Машиналардың сақтауы ұйымдастыру және басқа қиратушы әсерлер коррозия, деформация, күн радиацияданғы машина және олардың агрегат арашалаушы технологиялық шаралар сонымен бiрге комплектiсiн бұзудан кешен болады.

Ұйымдастыру шараларының кешенiне сақталған жабдықтың сақтау орыны, есепке алу және бақылауына жабдықтың сақтау орындары, жабдықтың әзiрлеу және қоюы, алу оны сақтаудан таңдау және әзiрлеу, сонымен бiрге қауiпсiздiктiң техниканы сақтауы және сақтаудың өртке қарсы мерзiмдегi өлшем бiрлiктерi кiредi. Келгенi орындарда; олардың сақтауы және қара түнектердiң (жөндеу) техникалық қызмет көрсетуi ТҚ және ЭМО техникалық комиссия қабылдауларға жатады кәсiпорын бойынша бұйрық тағайындалған.

Комиссия мүшелерi қабылдаулар процессте қара түнектердiң комплекттiгi, техникалық күй оларды құрама жиiрек және жиынтық бiрлiктерi тексередi, инвентарлық нөмiрлердiң олары иемдену үшiн кәсiпорын баланға машиналар және жабдықтың қабылдау акттерiн ресiмдейдi.Қазiргi кәсiпорындарға пайдаланулар және қара түнектердiң техникалық қызмет көрсетуiнде және Эмо пайдалануды жүйенiң екi түрлерiн қолданылады:

- тап қалған қор бойынша элементтердiң пайдалануын жүйе:

- күй бойынша элементтердiң пайдалануын жүйе.

Тап қалған қор бойынша жүйе элементтердiң сапасы және (жүктеудiң тәртiптерi) пайдаланудың тәртiптерiнiң тұрақтылығы кепiлдiк берiлген күйiнде тиiмдi. (мысал, механикалық берiлулерге, су және электр қозғағыштар, атқарушы органдар, күш беретiн элементтер және тағы басқалар) бiр иерархиялық деңгейдiң элементтерiн онда биiк және шамамен бiрдей сенiмдiлiкпен және ұзақ уақытқа жарамдылықтармен ие болуға кiретiн осы жүйе өте қашан сол жағдайында тиiмдi, яғни тең берiктiктiң қағидасы орындалуда деп аталатын.

Тең берiктiктiң қағидасы дегенмен iс жүзiнде жүзеге асыруға емес әрдайым лажы болады. Құрама элементтерге де, жүйенiң бас элементтерiне де бұл сенiмдiлiк және ұзақ уақытқа жарамдылық бойынша бiртұтас талаптардың жоқтығымен шартталған.

Бұдан басқа, ылғи бiр орындаудың машиналары әр түрлi шарттарда, қоршаған ортаның әр түрлi әсерлерiн құралым элементтерiне әр түрлi жүктемелер сонымен бiрге тарттыра пайдаланады. Әйтеуiр, және элементтердiң жасауды технологиясындағы айырмашылық-тарын бiлiнедi. Технологиялық жабдықты пайдаланудың шарттары үшiн осы жүйенi аз жарамды бұның барлық iстейдi.

Күй бойынша жүйенiң элементтерiнiң пайдалануы техникалық қызмет көрсету бойынша жұмыстардың өткiзудi екi әдiсi ойлайды:

- жүйенiң элементтерiнiң жүйелi техникалық қызмет көрсетуi уақыттың тап қалған аралықтары арқылы. Сонымен бiрге техникалық қызмет көрсетудiң әр түрлi көлемдерi ауысымның iшiнде реттеле алады, суток, апта, ай және тағы басқалар:

- өлшем жүйенiң параметрлерi немесе әсердiң нәтижесiнде сыртқы факторлар және (қалыптан ауытқытулар, бұзылулар, тозу, шамадан тыс жүктеулер тағы сол сияқтылар) қартаю өзгеретiн элементтердiң күйiн диагностикалау қажеттi.

Негiзде алған мәлiметтер техникалық қызмет көрсетуге және жөндеу бойынша жұмыстардың түрi өткiзу туралы сұрақ не бiр ұйғарылады.

Элементтердiң пайдалануыдан тап қалған қорғана дейiн жүйемен салыстырғанда осы жүйенiң тиiмдiлiк және үнемдiлiгi тек қана қолдануда автоматты және техникалық жүйелердiң күйдi сандық бақылауының автоматты құрылымдары қамтамасыз ете алады және сөзсiз қызмет көрсетушiге немесе бағдарлаушы құрылымға ұсыныстарының жедел беруi үшiн өлшелетiн мәлiметтiң өңдеуiнiң математикалық үлгiлерiнiң жасауында.

Бұл әдiс техниканың қызмет көрсетуiн озық әдiс өте болып табылады, жүйелердiң ақауларының моменттерi туралы мәлiметпен салыстырғанда жүйенiң техникалық күйi туралы терең сандық мәлiметтiң қолдануында тек қана өйткенi негiзделген.

7.4 Технологиялық жабдықты пайдалануға дайындық

Пайдалануға әзiрлеу суға технологиялық машиналардың алуында болады - жасап шығарушы немесе (делдал) зауыттың аймақтық өкiлi және Келесi оның пайдалануға қосуы. Технологиялық машиналар олардың габариттерi және массаға байланысты жүк тиеу, тасымалдау және сақтау үшiн жиюлы түр немесе жеке түйiндердiң түрiндегi кәсiпорынға ыңғайлы жеткiзедi. Технологиялық машиналардың бiр жағынан жiберуi жүк таситын автокөлiктер, автомобилдiк тiркелер, темiр жол вагондарында, сонымен бiрге қатынастың кейде су және әуе жолдарымен өндiрiп ала алады.

Машиналар алу кезiнде (делдал) зауыт-жасап шығарушы келешек иеге қолдану беруге мiндеттi - берiлетiн үлгiнiң төлқұжатында тiзiмге сәйкес техникалық құжаттаманы және төлқұжатта зауыт нөмiрi бойынша берiлетiн машинаның құжаттары алушысымен бiрге сайман салыстырсын және сырттан бекiтiлетiн фирмалық кестеде; пломбалар, бұзылулардың жоқтығы жиынтық бiрлiктердi бүтiндiк және бар болу тексерумен алушысымен бiрге тексеру. Жабдықпен бiргенiң МЕСТ 21601-68 «Пайдалану құжаттары» сәйкес келесi техникалық құжаттама әкелiнуi керек:

- конструкция және жабдықтың жұмыс принцибының техникалық сипаттамасы;

- жабдықтың пайдалануға нұсқауы;

- жөндеу аралық техникалық қызмет көрсету бойынша нұсқау;

- жабдықтың қолдануын орында монтажға, жiберуге, реттеуге және жаттықтыру бойынша нұсқау;

- жеке бөлшектер және түйiндерге жабдыққа формуляр және төлқұжат;

- (және) аспаптың комплектпен бiргемен (3) қордағы жиiрек қойылатын жабдығына, (жылдар) тиiстiлiктер және жабдықтың пайдалануын орын қолданылатын материалдар қорытынды жасалатын ҚБҚ тiзiмдер;

- мысалы, сызбалар және схемалардың тiзбелерi тiзбелер) және арнайы тағайындауды спецификация.

Тағайындау бойынша қолдануы қолдануды объектте, жұмысшы қозғалыларды орындау машинаның қоюы жанында қолдануды объекттегi қолдану, сменалық сайын қолдануға әзiрлеу үшiн қара түнектердiң таңдауы өндiрiп алатын машинаның пайдалануын түр машинамен басқару болады и операций, монтаж и демонтаж сменного рабочего оборудо­вания. Қолданулар дұрыс ұйыммен ұғылады: шарттардағы тағайындау түзу бойынша қолдану облыс оған сәйкес қолдану жабдықтар: оның пайдалану су бұрғыш жеке тұлғаларға жабдықтың бекiтуi: жабдыққа дұрыс күтудi ұйым: жабдықтың дұрыс жұмыс есебiн ұйым. Көбiнесе технологиялық машиналар және жабдықтар әбден нақтылы функциялардың орындауы үшiн арналған, сондықтан өндiрiстiк процесс орындау үшiн қиыншылықтардың машиналар түрiнiң таңдауында не бiр пайда болмайды. Тек қана пайдаланудың нақты шарттарының мәлiметтерiнде оның қолдануынан максимал эффектiне жету үшiн машинаның (үлгi ) өлшемдi түрi дұрыс терiп алуы керек.

Технологиялық кешендердегi қоюын орынға сақтау орынынан жабдықтың бiр жағынан жiберуi сыйымды және тiптi жауапты операция болып табылады. Дұрыс бiр жағынан жiберу жабдықтың бұзылуын ескертуге және қызыметшiнiң Ремонтноесi бар қайғылы жағдайларының мүмкiндiк туғызады, жинақтау жұмысыларының ұзақтық және құны азайтады. Оның монтажының орынына жабдықтың бiр жағынан жiберуi жинақтау жұмысыларының кешенiнде даярлайтын операция болып табылады және ұйымдармен жоба-конструкторлық және ғылыми зерттеу жасалатын нұсқаулармен сәйкес iске асуы керек. Iрi машиналардың бiр жағынан жiберуiн алдында, жеке тасымалға жарайтын түйiндерге талдайды. Жабдықтар немесе ол жеткiзудi жүк таситын платформаларға өндiрiп алу құрама жиiрек және көлiк құралдары әдейi жасалған. Сонымен бiрге тағы басқа құрал-саймандардың шынжырлары тасылатын түйiндер жылжымалы ставамен нормалы габариттерге сыю және берiк сым арқылы бекiту үшiн керек.

Жабдықтың түйiндерiнiң бiр жағынан жiберуi бұл жабдықтың монтажының тiзбегiмен сәйкес ұйымдастыруы керек. Түйiндер және монтаждың аяқтау талап ететiн бөлшектер жұмыстар басында құрастыратын түйiндер ең алдымен тасиды соңғы. Негiз болттар және машиналардың түйiндерiнiң бекiткiштi бөлшегi және жабдық олардың механикалық зақымданулары бiр жағынан жiберуде құтылғандай етiп көлiк құрылымдарында жинақтайды.