Тақырыбы: Буын ауруларының молекулярлық негіздері

Жоспар: 1. Буын ауруларының әр түрлілігі

2. Буын ауруларының себептері

3. Буын аурулары және оларды емдеу

Қазіргі уақытта көп кездесетін және дәрігерлердің қоятын диагнозы буын аурулары. Соңғы зерттеулер нәтижесінде медицинада 25 халық осы аурумен ауырған. Бұл дегеніміз, әрбір төртінші адам әртүрлі буын ауруларынан зардап шеккен. Әр жыл сайын бұл ауру 30жасқа дейінгі науқастарда диагнозы койылады. Бұл, ең алдымен адам өмірінің тұрақты болмауына байланысты: адам жалқау болады немесе бірден белсенділік танытады. Кәсіби деңгейдегі спорттық жаттығулар тек буын ауруларын тудырып қана қоймайды. Буын ауруларын тудыратын тағы бир себеп - артық салмақ. Буын аурулардың түрлері өте көп, соның ішінде ең көп тараған түрі: Артрит - Артроз өзінің атауымен буын ауруларының көп санын алады. Негізгі белгілері болып ісіну, іштің буындары, қозғалыс және жүріп - тұру қиындығын айтамыз. Артириттің өткір түрі болып бірнеше сағаттар ауыртады және жарақат пайда болады, ал жеңіл түрі бірте - бірте баяу білінеді. Ревматоидты артрит - ауру нысандарының бір түрі. Аяқтың қартаюына және сырқырауына акеледі. Сондықтан аяқты жылы ұстау қажет. Негізгі себептерге күйзеліс, сондай - ақ сүйек тінінің ферменттер санының күрт төмендеуі жатады. Бұл ауру жарақат салдарынан да туындауы мүмкін. Ауру бірден байқалмайды, ол алғашында зақымдалған буында қысқа әлсіз ауырсыну түрінде байқалады. Соңғы кезеңі - бесінші, ол мүлдем қозғалыс жасауға мүмкіндік болмаған кез, яғни кесіп алып тастау көрсеткіші болып саналады. Кез келген ауру белгілері пайда болса, керекті мамандарға жолығу қаралу қажет. Коксартроз - артроздың қауіпті түрі, бөксе буынының зақымдалуымен байланысты. Егер ауру асқынып кетсе, зақымдалған аяқтың буыны қозғалысқа келмейді. Соңғы кезеңде тек протезбен емделеді. Остеоартроз - қолдың білегін зақымдап, саусақтар мен білекті қозғалыстан айырады. Оның бәрі тұздың жиналуынан басталады. Аурудың даму барысында саусақтарда ісіктер мен қатты ауырсынулар пайда болады. Жұдырық пен саусақтарды жұму қасиетінен айырады. Полиартрит - атына сай, көптеген буындардың зақымдалуы. Бұл көптеген буындармен бірден немесе жайлап басталуы мүмкін, бір буыннан екіншісіне берілуі мүмкін. Аурудан негізінен буынның сыртқы бөлімдері - синовит қабықша зардап шегеді. Ісіктер болады, асқынып кеткенде осы ісіктер жүруге және қозғалуға бөгет жасайды. Бурсит - бурса ауруы, демек буын арасындағы қалташық. Бурса зақымы ұзақ ауырлық түсіруден болады. Бурсит жүргенде шытырлаумен немесе қолдың жиырылып - созылуынан байқалады. Ол спортсмендерде, жүк тасушыларда, сонымен қатар буын маңында қысымды өткерген адамдарда пайда болуы ықтимал, бұл бүтін бурсаның зақымдалуына немесе бұзылуына әкеп соғуы мүмкін. Өкше маійындағы шпоры. Өкше сүйегіне үлкен төмпешіктің өсуі. Бұл ауырсынумен, буынның ісінуімен, буын айналасындағы бұлшықеттің қажуымен жалғасады. Шпора асқынғанда, тұздың жиналу есебінен өсе бастайды. Гематома мен соққы әсерінен пайда болады, көп жағдайда өкшенің бас бармағының жанында кездеседі. Алғашында тек кішігірім тығыздалу болады, содан біраз аптадан кейін көгершін жұмыртқасындай болуы мүмкін. Құяң (подагра) нәжіс қышқылы мен тұздың жиналу себебінен болады. Өз тамақтану режимін сақтамаған диабетиктерде кездеседі. Белгілеріне бурсаның ұлғаюы, сулы ісіктер, буынарды жұмып, жазғандағы ауруды жатқызуға болады. Аурулардың пайда болу себебі неде? Себепке көптеген факторларды жатқызуға болады, мысалы: қатты соққылар, шығып кетулер, созылулар, яғни травматизм. Мұндай буын зақымдары әрбір адамда пайда болуы ықтимал. Ұқсас аурулар. Оған тірек - қимыл жүйесінің бұзылуы, ферментативті және эндокриндік жүйенің бұзылуы жатады. Буын ауруларының жиі ауруы тіндердің бұзылуы себеп болады. Генетика. Кейбір аурулардың тұқым қуалайтыны туралы деректер бар. Қарттық. Уақыт өте келе сіңір және буындар ауруға қарсы тұру қабілетін жоғалтады. Бірақ қарттық алғашқы себеп болып табылмайды, қарттық жас - тек тәуелкел тобы, бірақ буындар мен шеміршек тіндерінің дамуына міндетті емес. Салқын тию. Барлық буын ауруларының себептері буындардың ауруымен , Аура әдетте, түнде немесе таңға жуық, соңғы кезеңде ауру үнемі пайда болады. Баспалдақпен көтерілгенде тізеге ауру сезіледі. Жүрістің өзгеруі, жеңіл ақсақтық.

Буын ауруларының себептері:

Адамдар жиі сұрақ қояды, неге буындар ауырады? Бұл сұраққа жауап беру үшін аурудың себептерін орнату қажет. Негізгі себебі болып буын ауруларының дамуы, заманауи медицина келесілерді қарастырады:

1. Дене қимылдың аздығы, немесе дене қозғалысының дұрыс бөлінбегендігі. Жұмыс уақыты бойы тұрып немесе отыру жағдайында, ал кешкісін белсенді жүктеме, белсенділіктің бірден ауысуы, сондай - ақ спорпен белсенді айналысу буындардың қайта тиеу және алдағы уақытта ауру асқынуына акеліп соғуы мүмкін.

2. Артық салмақ немесе семіздік - буын ауруларын тудырады және қызметтерін бұзады.

3. Дурыс емес арқа - сколиз және буындар қозғалысын бәсеңдетеді.

4. Инфекциялық аурулар - туберкулез, сифилис, гонорея, бруцеллез, ангина, грипп және т.б. түрлері буын ауруларының асқынуларына акеледі. СОндай - ақ буын арқылы өтіп, тікелей инфекция қабынған жерін жаралайды.

5. Аутоиммунды реакция немесе қарапайым сөзбен айтқанда, аллергия. Мұндай ең көп түрі - ревматоидты артрит.

6. Айырбастау жұмысында мүмкіндіктері кіреді. Жаңа буындарында қозғалыстың кенеттен шектелуі тұздары әр түрлі себептермен кейінге қалдырылып жатыр. Адам жасаған кезде жеке буындағы қозғалыстардың пайда әкеліп соғады.

7. Буынның механикалық травматизациясы бар адамдардың мысалы: жүк тиеушілерде жиі байқалады.

8. Тұқымқуалауы. Осы аурумен ауырады деп белгіленген ревматологиялық артрит туыстарында жиі байқалады.

Жоғарыда айтылғандардан басқа буын ауруларының патологияда дамуыда себеп болады. Олар: дұрыс тамақтанбау, нашар экологиялық жағдай, климаттық жайсыздығы, күзелістің болуы.

Буын аурулары және оларды емдеу

Бұл аурудың емдеу жұмыстары кешенді түрде өткізіледі. Бірінші кезекте аурудың себебі, қандай буынның зақымдалғаны анықталады. Мұндай жағдай үнемі жүзеге аспайды, себебі, ауру топтарының анықталмағанына байланыста.

Алдағы уакытта медикаментозную терапия өткізіледі:

· аурудың негізгі белгілерін алып тастау;

· шеміршек тіндерін қалпына келтірі;

· инфекциялық ауруларды шақыратын агенттерді жою;

· организмді қорғауды арттыру;

· аллергиялық реакцияларды жою;

Сонымен қатар, науқасқа физиотерапиялық емдеу, емдік жаттығулар, кей жағдайларда ерекше диета жазып береді.

Емдеу аяқталганнан кейін дәрігердің қабылдауында болу, салауатты өмір салтын ұстау, яғни, дене шынықтырумен және гимнастика, саноторно - курорттарда ем қабылдау.

Бақылау сұрақтары:

1. Буын ауруларының әр түрлілігі

2. Буын ауруларының себептері

3. Буын аурулары және оларды емдеу

Дәріс №10