Тұрақталған режимдегі ұңғыманы зерттеу

Тұрақталған режимдегі зерттеу жұмыстарын ұңғыманы пайдалануға байланысты тұрақталған режимді зерттеуді немесе тұрақталған айдаудағы зерттеуді (айдау ұңғымаларына байланысты) айтады.

Әдістің негізгі жұмысы кезінде, пайдалану ұңғымаларында жұмыс режимі мен бірге ұңғыма өнімдері де өзгереді. Режим тұрақталғаннан кейін ұңғыма өнімі және түп қысымы өлшенеді. Айдау ұңғымалары мен фонтанды ұңғымаларында да осы процесс жүреді. Зерттеу жұмыстарын дұрыс жүргізу үшін ұңғыманың әрбір депрессиясында орныққан режим шығу керек.

Сұйықтың ұңғымаға радиалды ағым формуласы:

(5.1)

Ұңғымада радиалды ағым жағдайында болса:

(5.2)

(5.1) және (5.2) формулалар тұрақталған ұңғымалар үшін арналған, бірақ олар тұрақталмаған ұңғымалар үшінде қолданылады, егер ұңғыма радиусының орнына келтірілген радиус қойылса

(5.3)

немесе

(5.4)

(5.1) және (5.2) формулалар орнына

(5.5)

(5.5) формула сұйық шығымын қабат жағдайларында анықтайды. Практикада ұңғыма шығымы стандартты жағдайларда өлшенеді, оның өлшем бірлігі т/тәулік. көлем коэффицентін және мұнай тығыздығын стандартты жағдайда енгізсек, секундты тәулікке ауыстыра отырып (5.6) формуланы аламыз.

(5.6)

(5.7)

(5.7) енгізе отырып (5.8) аламыз

(5.8)

Мұндағы к - өнімділік коэффиценті т/(тәулік∙Па). (5.8) формуладан

(5.9)

Тұрақталған ұңғыма шығымы мен қабат депрессиясының арасы немесе ұңғыма түбіндегі қысым мен шығым арасындағы гидравликалық кескін индикаторлық сызық деп аталады.

Индикаторлық сызықты теңдеу арқылы аппроксимациялауға болады.

(5.10)

Бұл ағымның ортақ теңдеуі деп те аталады.

болғанда (5.10) теңдеуі тік сызықты индикатор сызығына ие болады. кезінде индикатор сызығы р осі жаққа қарай майысады, ал болғанда индикатор сызығы осіне қарай майысады.

Тік сызықты индикаторда өнімділік коэффиценті кез-келген екі нақты нүктеден табыла алады.

(5.11)

(5.3) пен (5.7) ала отырып, табылған к арқылы (5.12) формула келесі түрде болады

(5.12)

мұндағы: - өткізгіштікті, һ - қабат қалыңдығын, - динамикалық кеуектілікті, анықтауға болады. Әдетте өнімді контур көзінің ( ) орнына, көршілес ұңғымалардың ара-қашықтығының ортасы алынады. Бір өзі жұмыс жасап тұрған ұңғымаларда ( ) 250÷400 метр аралығында алынады.

Бақылау сұрақтары:

1. Тұрақталған режимдегі зерттеу жұмыстары қалай жүреді?

2. Сұйықтың ұңғымаға радиалды ағуы қалай анықталады?

3. Индикаторлық сызық дегеніміз не?