Есеп мәселесі және сапаға талдау шығындары

Сапаға шығынды есепке алу үшін шешуі қажет мәселелер реті. Бірінші мәселе - шығын элементтерінің тізімін анықтау, мекеме қызметіне қатысты және оларды топтастыру. Екінші мәселе – ол элеметтердің атауын атауы тиіс мекеме қызметкерлеріне олардың мағыналары түсінікті болуы үшін. Үшінші мәселе - әр бір элемент үшін кодты символ тағайындау. Ол болуы мүмкін мысалы: сан, әріп немесе олардың қосылысы.

Жоғарыда шығын элементтерінің тізімі мысалы келтірілген болатын, сәйкес осы ұсыныммен топтастырылған. Сапаға шығындардың жалпы мәліметтерді жинау мәні - басшылықты басқару құралымен қамтамсыз ету. Әсіресе маңызды шығын элементтері анықталған болуы сол түрде, олар аталған және бөлінілген әр түрлі категорияларға, соның ішінде:

- бөлім үшін;

- қандай да бір сала үшін;

- өнім типі үшін;

- қандай да бір жұмысшы орын үшін;

- қандайда бір ақау типі үшін.

Талаптар орнатылған болуы тиіс мекемемен өздері қолдануы үшін. Алайда ұмытпау тиіс, жинақталған ақпараттар жеткілікті болуы тиіс жүргізуі тиіс басқа түрлі талдауларды.

Сапаға шығындардың әр түрлі элеметтерін кодтау және классификациялау жүйесі орнатылғаннан кейін, айқындау тиіс шығындардың деректер көзін. Ақпараттардың біршама бөлігі бар болуы мүмкін, кейбір бөліктерді айтарлықтай жеңіл алынуы мүмкін. Ал басқа деректерді анықтау анағұрлым қиын, ал біршамасы қазірше қиын болуы мүмкін.

- материалдар бағасы ( жұмыста қателіктер);

- үстеме шығыстар;

- қайталама сынаумен және бақылаумен байланысты еңбек өтемі;

- материалдар бағасы;

- үстеме шығыстар;

- жоғалтылған уақыттың есесін қайтару үшін, үстеме жұмыс төлемі;

- кем алынған пайда, өнімнің классының (сорт) төмендеуімен байланысты.

Сыртқы шығындардың бөлігі тұтынушылармен байланысты, өнім сол сәтте немесе кепілдік кезеңінде қайтарылуымен. Егер өнім қайтарылса, жөнделмейтін ақаумен немесе қайта жөндеумен және жөндеумен байланысқан шығындар анықталады, ішкі шығын секілді. Алайда басқа шығындар да бар анықталуы оңай. Оларға:

- еңбек ақы төлеу, үстеме шығыстар және басқа да ұсталымдар тұтынушылардың арыздарын зерттеумен байланысты;

- еңбек ақы төлеу, үстеме шығыстар және басқа да ұсталымдар тұтынушыларға қызмет көрсетуімен қанағаттандырылмағандығымен шақырылған;

- қосымша тасмалдаушылық шығындар;

- ұсталымдар, істі қараушылықпен шақырылғандар (соның ішінде соттық) және кезектегі компенсациялық өтем ақы болуы мүмкін.

Ескертілетін шаралардың шығындарын анықтау өте қиын, өйткені олар көп көлемдегі бөлімшелердің қызметімен байланысты және көп қызметкерлер бұл жұмыстарына, жұмыс уақытының тек аз ғана уақытын арнайды.

Бұл шығындар қызметтің келесі кезеңдерінде пайда болуы мүмкін:

- өндірісте;

- сату және маркетинг;

- жобалау және әзірлеу;

- материалдық қамтамсыз ету;

- процессті жоспарлау;

- зеттеу;

- лабораториалық сынау;

- қаржылық – экономикалық қамтамсыз ету;

- деректерді өңдеу;

- оқыту.

Берілген категорияның көп шығындары сапаны қамтамсыз ету бөлімінің қызметкерлерінің жұмысымен байланысты.

Лекция №16