Тақырып: Сапа жүйесін бағалау

Жалпы мәлімет

2000 ж басы мен ортасында сапа менеджментінің жүйесі (СМК) немесе ISO сертификаты белгілі сөз болатын және табыспен қауымдастырылған, соңғы уақыттары ISO 9000 сертификаты қайда деп, бұқаралық ақпарат құралдарында жиі сындар жүретін. ISO стандарты өзінің шеруін әлем бойынща 1987 жылы бастады. Сертификаттардың санының жиі өсуі осы қызметке сұраныстың жоғары екенін көрсетеді. Қазақстанда 182 сәйкестікті растау жөніндегі органдар бар, олардың көп бөлігі ISO сертификатын береді, мысалы, ҚР СТ ИСО 9001 – 2008 «Сапа менеджмент жүйесі. Талаптары».

ISO негізгі тағайындалуы - нақты шаралардың есебінен сапаны жақсарту. Сонымен бірге «сапа» түсінігі соңғы жылдары өзгерді және кеңейе түсті. Қазіргі уақытта ISO түсіндіреді сипаттамалардың толық ретін, олар өнім сапасы, бизнес – процесстердің, сервистердің нәтижелігі, қоршаған ортаны қорғау талаптары, логистика және басқалар, тек өнімге қатыстысы ған емес, өндірістің барлық процессі үшін.

Сапа менеджмент жүйесінің үлгісі

Мекеменің нәтижелі қызмет істеуі үшін өзара байланысқан көп санды қызметтер түрін сәйкестендіру және оларды басқару қажет. Қызметтер түрі, қорларды қолдану және орнатылған ретте басқарылатын, «кіру»,»шығуды» түрлендіруге мүмкіндік беретін, олар процесс ретінде қарастырылуы мүмкін. Жиі бір процесстен «шығу» тікелей келесі процесске «кіру» болып табылады.

Үдерістік амал сапа менеджмент жүйесі жиектемесінде қолданылса, ол маңыздылығын білдіреді:

- түсіністік және талаптардың орындалуы;

- «қосылған құндылықтар» терминінде процесстедің қарастырылу қажеттілігі;

- нәтижелігі және процесстерді орындауға нәтижелерді алу;

- процесстердің тоқтаусыз жақсаруы, объективті өлшеулерге негізделген.

Сапа менеджмент жүйесінің үлгісі, процесстерге негізделген, суретте көрсетілген, ISO 9001:2000 стандартының 4-8 тарауларда көрсетілгендей процесстердің өзара байланысы суреттелген. Бұл суреттелу көрсетеді кірілген деректерді анықтауда тұтынушылар басты маңызға ие. Суретте көрсетілген үлгі мемлекетаралық стандарттың барлық талаптарын меңгеріп тұр, процесстерді толық жете суреттемеседе.

Сурет 1. Процесстерге негізделген сапа менеджмент жүйесінің үлгісі.