Психолог пен педагогтың бірлескен жұмысындағы өзара әрекеті.

Психолог пен педагог баларды дамыту мақсатында өзара бірлесіп іс - әрекет жасайды. Бірлескен іс - әрекеттің жетістігі үшін қатысушылардың құндылық – операцияларының бірлігі қажет. Білім беру мекемесіне келгенде психолог – педагогтың балалармен қарым – қатынастың мақсатындағы білім беру ойына кезігеді.

Психолог педагогикалық процестерінің қатысушыларының бірі болып педагогикалық коллетивтің мүшесіне енетіндіктен бұл ақиқаттарды ескеру қажет. Сонымен қоса көбіне педагогпен және педагогикалық ұжыммен сай келмейтін профессионалдық жүйенің мақсатын және құндылық ориентацияларын тасушы болады.

Д. В. Оборинанаң зерттеулері педагогикалық пен психологиялық профессионкалдық менталдығын принципиалды өзгерістерді көрсетті. Оның ойынша профессионалды ментальдықтың құрамына профессионалдық мотив, құндылық ориентациялары және әлеуметтік бағдарлар кіреді.

Бұл айырмашылықтар педагог пен психологтың бірлескен іс - әрекетіне қиындық тудыруы мүмкін. Психологтың тәрбиелік білім беру процесіне әсер ету үшін ол педагогтарға елеулі адам болуы керек.

Әлеуметтік – психологиялық зерттеулер көрсеткендей бірлескен әрекетке қатысушылардың бір – біріне елеулісі олардың қажеттіліктері және құндылық бағыттапының ұқсастығымен негізделген. Осыдан психологқа құндылық бағыттарын және бағдарларын жақындастыруға бағытталған арнайы жұмыстар жүргізуі керек.

Профессионалдық әрекеттің бірінші этапында психолог – педагогта өз қалаған психолог бейнесін қалыптастырады, эмоционалдық статус және профессионалдық авторитетін иемденеді. Кейініріек ол ртақ координаттар тауып, олрдың негізінде қарым – қатынастың профессионалдық программасын құрады. Бірлескен іс - әрекеттердің негізінде бірлескен іс - әрекет программасы іске асып білімдердің, дағдылардың ортақ фонды қалыптасады. Олардың алдында жетістікпен жұмыс істеген профессионалды болған тәрбие – білім беру мекемелеріне кейбір практик психологтар барады. Олардың функционалдылық төмендігі олар келмей тұрып құрылмаған. Психологияның функционалдық міндеті көбіне анықталмаған және әртүрлі мекемелерде, әртүрлі педагогикалық ұжымдармен және олардың мүшелерінен әртүрлі түсіндіріледі.

Практик психолог олардың іс - әрекетіне сұраныс болмайтын жағдайларға да ұшырайды. Педагогтар психологтың көмегі қажет емес деп санайды. Егер психолог өзінің психологиялық мекемесіне, мысалы психологиялық кеңес беруге келсе мұндай жағдайлар мүмкін емес.Психологиялық кеңес беруде психологтың жұмысы психологиялық қарым – қатынасқа және ұсынысын қабылдауға мотивтелінген клиент иновациясымен жүзеге асады.Сұранысты қажет етпеу жағдайына түскен кезден бастап келе жатқан мектеп психологы фрустрация күін кешеді.

Көп жағдайларда психологтың жұмысына сұраныс бар, бірақ ол адекватты емес болып табылады. Адеватты емес, психолог жұмысының мазмұнына, мақсатына байланысты көрінуі мүмкін. Адекватты емес сұраныстар мысалы: «Сіз біздің бала – бақшаның барлық 12 топпен математика пәні бойынша жұмыс істейсіз.Сіздің міндетіңіз оларды мектепте математика пәнін оқуға дайындау.», «Бақылауға қиын балаларды алыңыз және қоңырауда тәртіп орнатыңыз және т.б.».

Адекватты емес сонымен қатар психолог жұмысының спецификасы мен әдістемесіне қатысты көрінеді.

Әдістеменің жүйелі міндетіне кіретін әдістемелік аспектісін және психолог жұмыс мазмұнын құрайтын психологиялық аспектілерін бөліп көрсету керек.Осы сұрақтардың адекватты емес бөлігі мақсатқа жету әдістемесі болып табылады.

Сондықтан, психологтың педұжымымен өзара қатынасының бірінші этапында өзінің әрекетінде адекватты сұраныстарын құрастырумен айналысуы керек, ол қандай жағдайда, қалай, қандай шарттарда қажет екенін түсіндіруі қажет.

Мұғалім және психологтың бірлесіп жұмыс жасауына мүмкін тапсырыс; Г.С.Абрамованың ойы бойынша, психологиялық ақпараттармен өзара әрекеттесу, психикалық және тұлғалық даму нормасының құрылымдылық түсінігі ретінде құрылуы мүмкін және қажет. Егер оқушы және оқытылушының өзара қатынасының пәні сабақ болса, онда психолог бұл жағдайда өзінің қатысуымен келесі міндеттерді шешуі керек:

· Оқушының оқу процесін адекватты бейнелеу проблемеларын;

· Мұғалімнің оқу пәнінің өзара қатынас пәні ретінде адекватты бейнелеу проблемасы;

· Оқытушының оқушы өмірінде алатын орны мен ролін адекватты бейнелеу проблемасы;

· Оқушының өміріріндегі ролі мен орнын адекватты бейнелеу проблемасы.

Ерекше назарды педагогикалық ұжымның әртүрлі мүшелерінің функционалды міндеттерін зерттеу қажет етеді. Ол өзінің функционалды міндеттерін және жұмысында басқа мамандармен қиылысу орнын саналауға көмектеседі