Білім жүйесіндегі практик психологтың статусы.

Профессионалдылық позиция, бағдар және психологтың толығымен профессионалдық мазмұны көбіне оның статусымен анықталады.

Практик психолог өз жұмысымен айналысып болғаннан кейін, арнайы пәндерді өтуге эпизотикалық қатысатын маман жағымды көрінеді. Бар энергиясын және жұмыс уақытын ол психологиялық тапсырмаларға жұмсайды.

Психолог ретінде педагогикалық процесстерге сырт жақтан қарайды. Оған қызығушылық танытқан тұлға ретінде ата – аналар, қатысушылар үлкен сенім артады. Бірақ бұл ситуацияларда педагогтар жағынан сенімсіздік байқалады. Егер психологта педагогикалық тәжірибе болмаса, мектеп проблемаларынан жеткіліксіз білім болса онда, ол оның адаптациясын қиындатады, көбіне оның әдістемелік дайындығы, өмірлік тәжірибесі жеткіліксіз болады. Мұндай жағдайда психологтың психологиясына жақын, балаларға әрқашан жол іздейтін ұстаздармен тығыз қарым – қатынас жасау керек. Өз коллективіне арнайы факультеттерді бітіріп, жаңа профессионалдық рольде қайтып келген педагогтың бейімделуі, бұрын қалған стериотиптерге үлкен өзгерістер кей – кезде стериотиптерге қарсы болады.

Психолог өзінің жаңа бағдарламаларының дұрыстығын жұмыста дәлелдеуге тырысады. Өз ролін анықтамай оқу қысымының бір бөлігін алып жаңа статусқа тұруға нагрузка кедергі жасайды. Өте күрделі қызметтерді үйлестіру, енді бастап келе жатқан маманға және кейде қолынан келмейтін жұмыс. Сондықтан ондай психолог педагогикалық процесстерді іштей біле отырып талдауда өзі қатыса алады, бірақ оны өте керек кезде эпизотикалық түрде жасайды. Психолог көбіне әріптестеріне және әкімшілікке тәуелді болады және ең бастысы – асықпай жаңа статусқа енеді.

Енді бастап келе жатқан маман тиімсіз жағдай болып қалғанда, оны әкімшілік құрамына немесе педагогикалық қызметке алынады. Мұндай жағдайда ол толық көлемде басты жұмыстарды жүргізуі керек. Оның әрекетінде, оқу уақытында жеңуге тырысқан мінез, стериотиптерге және педагогикалық бағдарламалары басым болады. Психологтың жұмысына уақытының жетіспеуі психологиялық профессионалдық компетенттілігін жақсартуға кедергі жасайды. Практикалық жұмысында ол эпизотикалық кеңес берумен, әкімшілік мерекелерді ұйымдастырумен шектеледі.

Мамандардың бірнеше бөлігі халықтардың білім беру бөлімдерінде, аудандық психолог, психолог – методист болып жұмыс істейді. Олар әкімшілікке, педұжымдарға тәуелді емес, психолог статусымен қоса басқарушы жұмысты статусын алады. Бұл психологтар, өз іс - әрекеттерін, масштабты зерттеулерін, әртүрлі категориясын кеңес беруден бастайды да ең тиімді нұсқаларға келеді, педагогтардың педагогикалық психологиялық дайындығын іске асырады, аудандық мектеп психологиясына әдістемелік, координациялық іс - әрекеттеріне көмек жасайды.