Саяси социологияның әдістері және заңдылықтары

Саяси социология зерттеу әдісінің нақтылы бір ғана түрі пайдаланып қоймай, өз мәнінде пәнаралық ғылым болып табылады. Саяси социология да жалпы ғылыми, пәнаралық әдістер: талдау және синтез жасау, абстрактіден нақтылыққа абстрактілену және шыңына жету, логикалық және тарихи талдаудың сәйкестенуі, түрлендіру, математикалық әдістер кең қолданылады.

Саяси социологияны және жалпы социологияны басқа қоғамдық ғылымдардан эмпирикалық әдістер мен нақтылы социологиялық зерттеулер, атап айтқанда - статистикалық мәлімдемелерді қолдану, құжаттарды талдау, сауалнамалық сұрау, фокус-топтар, адамдардың жүріс-тұрысын қиын жағдайларда бақылау, т.б. ерекшеленеді. Бұл әдістерді іске асыруда саяси социология формалар мен нормалардың келесі жиынтығына ерекше мән береді. Олар: диалог, жақтардың мүдделерін және адамдардың әлеуметтік психологиясын есепке алу, дәлелдеу, сендіру, қоғамдық пікірді зерттеу және оған арқа сүйеу, саяси және идеологиялық шыдамдылық, адамдарға сенім арту, ымыраға келу.

Саяси социология жалпы әлеуметік саяси қатынастардың төрт деңгейін зерттейді:

1. Саяси-әлеуметтік жүйелердің қызмет етуінің жалпы заңдылықтарын, саяси іс-әрекетті, оларды тұтастай алғанда зерттеуіне жауапты жалпы саяси социологиялық деңгей.

2. Жекелеген елдердің әлеуметтік-саяси қатынастарын талдайтын және сипаттайтын елтану деңгейі.

3. Жекелеген әлеуметтік-саяси процестерді және саяси іс-әрекеттердің түрлерін, мысалы, сайлау компаниясын зерттеуге бағытталған іс жүргізу деңгейі.

4. Нақтылы социологиялық зерттеулер арқылы қоғамдық пікірді анықтау және талдаудың сарапталу деңгейі.

Саяси социологияда төмендегідей заңдарды түрлендіру ұсынылады:

1. Әлеуметтік-саяси өмірдің қызмет етуінің заңдары. Әлеуметтік-саяси іс-әрекеттердің, оны ұйымдастыру амалдарының заңдары. Қызмет ету заңдары әлеуметтік саяси өмірдің түрлі элементтерінің, субъектілер мен объектілердің өзара әрекеттесуінің байланыстарын ашады.

2. Әлеуметтік-саяси өмірдің даму заңдары.

Даму заңдары - ол әлеуметтік-саяси өмірдің бір жағдайдан екінші жағдайға өту, сапалы өзгерістер заңдары. Олар әлеуметтік-саяси құбылыстардың себепті байланыстарын аша түседі, өзгерістердің бағытын, факторлары мен формаларын анықтайды.

Институттар - саяси социологияның орталық