Негізгі түсініктер. Таңдаудың қажетті көлемі

бойымен таралған n көлемді жинақтан таңдауы деп таратулы функциядан ξ кеездейсоқ шамасына жүргізілген n тәуелсіз бақылауды айтамыз.

вариациялық қатары деп элементтерінің өсу ретімен жазылған таңдауды айтамыз.

Таңдаудағы әрбір бақылауға -ға тең ықтималдылық беріледі, эмпирикалық деп аталатын таралу қолданылады. Эмпирикалық таралудың функциясы мынадай:

мұнда: – x-тен аз таңдау мүшелерінің саны. Статистика үшін бұл функцияның мәні былай анықталады, егер болса,

Үлкен көлемдегі таңдауларды бақылау қиын, сондықтан таңдау мәндерінің диапазондарын бірдей аралықтарға бөліп және әрбір аралық үшін сол аралыққа түскен бақылау санының жиілігін анықтайды. Жалпы бақылау санына қатысты жиілікті n салыстырмалы жиілік деп атайды, жиіліктердің таралуы бойынша графиктік көрінісін гистограмма деп атайды, ал берілген интервал пен оның сол жағындағы барлық жиіліктерінің қосындысын берілген интервалдың жинақталған жиілігі деп атайды.

Есептеуге бастапқы мәліметтер болып істен шығулар арасындағы атқаратын жұмыс көлемі немесе қандай да бір қысқа уақыт интервалында жабдықтың істен шығуы туралы мәліметтер табылады.

Нысанның бүкіл пайдалану тарихындағы істен шығулары туралы мәліметтердің толық жиынтығы бас жиынтық деп аталады. Егер таңдау қарастырылған құбылыстың маңызды қырларын жеткілікті түрде көрсетсе, онда бұл таралу өкілетті деп аталады.

Таңдаудың қажетті көлемі МЕСТ 27.502-83 "Техникадағы сенімділік. Ақпаратты жинау және өңдеу жүйесі. Бақылауды жоспарлау" регламенттейді (6.3-кесте).

6.3 кесте

Таңдаудың қажетті көлемі

бағалаудағы салыстырмалы қателік δ, %	γ біржақты сенімділіктегі ықтималдылықта қажетті бақылаулар саны n
0,80	0,90	0,95	0,99
				>1000

6.4 кесте

ІШЖІЫ бойынша талап етілетін бақылаулар саны

0.8	0.9	0.95	0.99
0.8
0.9
0.95
0.98
0.99
0.995

Қандай да бір t уақыт ішінде талап етілетін минималь істен шықпай жұмыс істеу ықтималдығы белгілі болған жағдайда бақылаулар саны былай анықталады:

(6.31)

мұнда: біржақты сенімділіктегі ықтималдылық (6.4-кесте); – уақыт ішіндегі істен шықпай жұмыс істеудің талап етілген минималь мәні.