Ыру және қыру үшін құрал

Қыру - бұл процесс олардың тығыз тiрелуiн қамтамасыз ету немесе қосу тығыз бекiтiлгенi үшiн формалар, өлшемдердiң дәлдiгi және беттердiң салыстырмалы жағдайының жұмыс жағдайлары бойынша тиiстi.

Қыру кезінде егеумен немесе басқа кесетiн аспап өңдеген тегiс емес беттерін алдын ала жоңқаларын өндiрiп алады. Қыру үшiн құралдар қырғыштар деп аталады. Қырғыштарды жасау үшiн аспапты көмiртектi болаттар У10, У10А, У12, У12А, легірленген болат Х05, сонымен бiрге қатты қорытпа тілімшелер, болаттан жасалған қойылатын ұстағыштар қолданылады. Қолдануда болған сонымен бiрге үш қырлы немесе жазық егеулер тиiстi қайраудан кейiн қырғыштар ретiнде қолдануға болады.

Қолды және механикалық қырғыштар танып бiледi. Олар бiржақты және екi жақты, тұтас және қондырылған тілімшелермен, (52 сурет) үш қырлы тұтас және үш қырлы бiржақты, жартылай дөңгелек бiржақты және екi жақты, қасық тәрiздi және әмбебапты жазықты болады.

а - үш қырлы; ә- қасықты пішінді; б- жазықтықатты қорытпадан алмастырылатын тілімшемен

52 сурет. Слесарьлық қырғыштар

Әмбебап қырғыш алмастырылатын (жұмыс шабердiң бiр бөлiгi) тілімше, тұрқы, жабысу, бұранда және саптан тұрады.

Қыруды сапаны бақылау және ысқылау үшiн тағы басқа аспаптар тiк төртбұрышты параллелепипедтiң түрiндегi бет, призманың жазықтықтығының тексеруi, тақта, бақылау белдiкшелерi, сүңгiлер үшiн жазық бөлшектердiң беттерiнiң тексеруi, жазық және үш қырлы сызғыштар үшiн шойын тақталарды қырынуда қолданылады. Ескертiлген аспаптардан басқа шөтке және сүртетiн материалдарды қолданады.

Қыру сонымен бiрге егер дәлдiктiң биiк дәрежесiн алуға керек болады және бiр-бiрiмен жалғастырылатын машиналардың бөлшектерiн беттiң кедiр-бұдырлығын айғыздаймын егеумен немесе басқа аспаптың өңдеудiң iздерi алып тастауы керек болғанда қолданылады. Қыру үйкелiстiң буының бөлшектерiн өңдеудiң жанында әсiресе жиi қолданылады.

Қыру алдында тегiс еместiктердiң бет және орынның тегiс еместiгiнiң дәрежесi, жататын қырынулар тексеру керек. Беттiң тегiс еместiктерiнiң табылулары үшiн тақта, сызғыш, призма, белдiкшелер, сүңгiлер қызмет көрсетедi. Бояуға қыруда шұбарлағыш бояуын қолданылады. Қыру бiр қатар жағдайда жалтырауға апарады.

Бояуға бөлшектердi қырынулар үшiн тақтаны пайдаланады немесе сызғышты, сонымен бiрге бояуды.

Қырулар үшiн бояу ретiнде көкшiлмен немесе өте ашық көк бояумен машиналық май, жеңiл пастаның болатын консистенцияларын қоспаны пайдаланады. Күйемен машиналық майды қоспаны кейде қолданылады.

Бояу тақтаны немесе шоқпен немесе таза ескi-құсқымен сызғышына кiрбiк деп келтiрiледi, тақта немесе сызғышы кейiн не бөлшектi бет үшiн қолайлы қырынуларға таңылады. Бөлшектi тақтада бөлшек немесе бөлшек арналған сызғыштың қозғалыстары бiрнеше шеңбер түрлi қозғалыстардың тақталарынан кейiн немесе қайтарымды-iлгерлемелi тақтадан абайлап шешедi.

Пайда болған боялған өкше бөлшектерге бөлшектi бет сөйлеушi тегiс еместiктер туралы куәландырады; тегiс еместiктер қырынулармен бошалайды. Бөлшегiн бетiндегi бояуына тақтасына бөлшегiнiң ысқылаулары уақытында үлген аралық ашық аралықтарда болатын кiшiсi өлшемдерi көрiнiп қалады өкше боялған.

Боялғаны бет тегiс еместiктер бұл салдарынан көрiнiп қалу өкше.

Беттегi өте биiк тегiс еместiктерiн көп алады бояумен салыстырғанда ағартамын, түске бояуды, бояуды байланысты кейбiр өшiрумен ысқылау қозғалыстарында. Негiзгi томпақтықтар жақсы бояуды жабулаулармен бейнеленедi және сондықтан қабадай түске бояуы болады. Ашық және бөлшектi беттегi жалтыр дақтары бояумен жабулыл бетте қуыстары туралы куәландырады.

Өкше беттен алып тастауды тiзбек олардың түсiн анықтайды.

Қыру бояуды ашық түс белгi қойылған сөйлеушi орындармен өзiлерге бастайды. Содан соңы өкше қабадай түске бояумен шығады. Ашығы аяқтамау өкше.

Дәлдiк және беттiң кедiр-бұдырлығының дәрежесi өкше (16 шақты - қырыну жақсы, 25 - өте дәл қырыну) жақтан 25 ммнiң шаршысындағы бояуды сан бойынша анықталады.

Қырулардың кемшiлiктермен өңдеудi өте ақырын процесс және үлкен дәлдiк, дәт және уақыт слесарь бола талап ететiн түбегейлi қиындық болып табылады. Өңдеулер бұл түрдiң артықшылығы (2 мкм ге дейiн) жоғарғы дәлдiктiң аспаптарымен бос тұруларды алуды мүмкiндiк болып табылады.

Сонымен бiрге артықшылықтарға тiреуге дейiн дәл және тегiс фигуралы беттердiң алуы, жабулы беттер және беттердiң өңдеуiн мүмкiндiгi жату керек. Шойын және ептеген қаттылықтың болаттан жасалған беттерiн жақсы аяқтайды.

Болаттан жасалған беттерді ажарлау керек.

Жұмыс орының тазалықты және рет айнала қыруда сақтауа керек. Аспаппен, жұмыстың аралығында үзiлiсте және жәшiкке оның аяқтауынан кейiн күректейтiн абайлап пайдалану керек.

Қырғыш шаншып аударатын бөлiгi тарабына аударған жұмыс iстейтiн болғандай етiп әрдайым ұстау керек. Қырғышты жақсы қайрайтын болу керек. Бөлшектермен өткiр шеттер қыруда мiндеттi түрде алып тастау керек.