Хемометрия әдістері

Хемометриялық зерттеудің алғашқы мәліметтері болып өлшеу нәтижелері массиві табылады. Аз дәрежеде көп өлшенетін жоғары өлшемді мәліметтер өңдеуге жатады. Традициялық тапсырма деп объекілерді жіктеу мен топқа бөлу, әртүрлі ауыспалылар арасындағы өзара байланысты анықтау, көпөлшемді ауыспалыларды градуирлеу және т.б.[30].

Хемометрия традициялық тапсырманы шешуді жеңілдететін және аналитиктердің орындай алмаған тапсырмаларды орындауға мүмкіндік беретін көптеген әдістерді игерген. Сонымен қатар белгілі әдістерді (мысалы, өте аз квадраттың сызықты және сызықты емес әдісі, корреляциялық, кластерлі анализ), және олардың қазіргі таңдағы модификациясы мен жаға өңдеуі қолданылады. Бүған мысал ретінде негізгі компонентті анализдеу (РСА), латентті құрылымда проекциялау (PLS), факторлық анализ, сингурлық мәндердің бөлінуі (SVD), дискриминанттық анализ, қайталанатын аз квадрат көмегімен сызықты емес итерациондық проецирлеу (NIPALS), робасттық үзіліссіз регрессия, жасанды нейтрондық жүйе көмегімен классификациялау, жаснды интеллект жүйесі жәнебасқ да процедуралар. Жаңа әдістер мен алгоритмдерді жасау мен енгізу бір жағынан туындайтын практикалық сұранысқа жауап; екінші жағынан хемометрия дамудың логикасының нәтижесі. «Хемометрика математикамен тығыз байланысты және, ерекше, идея шығатын математикалық статистикамен тығыз байланысты». Бірақ, математикада белгілі ыңғайлы және әдістер, мәліметтерді өңдеуге бағытталған боуы тиіс, хемометриялық құрал ретінде эффективтілігі тексерілген болуы тиіс, ал ол формальді емес қиын тапсырма. Сонымен қатар, белгілі математикалық идеялар негізінде хемометрия бағытындағы мамандар идеясы жаңа әдістерді де ойлап табады, және «оны жылдам орындайды, математикалар .... оны сынап үлгермейды, тек ол хемометрияда не болып жатқанын жай ғана түсініп те болмайды» [30,31].

Сонымен, хемомтериялық әдістер арсеналын кеңейту мәселесін актуальді деп есептеуге болады, және бұл жағдайда белгілі бір шеңбердегі тапсырманы шешу үшін анализдің жаңа құралының дұрыс екендігіне сенімді болуын қадағалайды.

Химиялық анализ– көп сатылы процесс. Кез келген объектіні анализдеудің келесі сатыларын бөліп көрсетеді: тапсырманы қою, анализдеудің әдістері мен схемасын таңдау, үлгі алу, үлгіні анализдеуге дайындау, өлшеуді жүргізу, өлшеу нәтижелерін өңдеу. Бұл бөлу шартты түрде: әрбір саты салыстырмалы түрде күрделі және көптеген жеке сатылардан тұруы тиіс.

Химиялық анализдің негізгі тапсырмасы – заттың мөлшерін анықтау, сондықтан алдымен анализдеу сатыларын қараудан бұрын зат мөлшерінің өлшем бірлігі мен концентрацияны көрсету жолдарын анықтайды [29].