транссудациясын жасау. 9 страница

Мейіркеш сырқат тесегінің жанында әбден қан қақырып болғанша кетпей тұруы, оның жүрек-кан тамыры жүйесінің күйін бақылауы, тамыр соғуын санап, кан тамыры қысымдарын өлшеуі жэне әрдайьш қажетті дэрі-дэрмек енгізуге арналған зарарсызданған инелері бар шприцті дайындап үхтап тұруы қажет.

Кеуде қуысынын аүырсынуы - жиі тыныс алу органдары ауруының белгілерінің бірі. Әдетте мұндай аурулар плеврада қабыну процестері болуымен байланысты және өкпе меи плевраның қабынуы кезінде пайда болады.

Плевра ауырсынуы ушін терең дем алған кезде байқаулы тән. Кеуде қуысындағы ауырсынуды азайту үшін сырқат акырын демалып, жөтелмеуі қажет. Ауыратын жағының қолайлы қалпын табу қажет, содан кейін плевраның козғалысы тоқталады да, сырқаттың ауырсынуы азаяды.

Сырқаттың кеуде қуысында ауру пайда болған кезде мейіркеш оның көңіл-күйін жеңілдетуге тырысуы тиіс. Ол үшін сырқатты неғұрлым ыңғайлы жатқызып, жақсылап жауып, дәрігердің белгілеуі бойынша қыша, онқа қоюы немесе йод тұндырмасымен кеуде қуысын майлауы қажет. Егер мұндай емнің нәтижесінде ауруы азаймаса, дәрігердің белгілеуі бойынша ауруын жеңілдететін дәрі-дәрмектер береді.

Тыныс алу мүшелері ауруы көбінісе қызбамен бірге өтіліп, дірілдеп-қалдырады. Бұл кезде сырқаты басқы /грелка/ салып қыздырып, қымтап жауып тәтті, ыстық, қою шай береді. Денесінің ыстығы кетерілгенде басына мұз салынған торсық қоюға болады. Ыстығы түскенде қатты терлейді. Мұндай жағдайда сырқаты құрғақ сүлгімен сүртіп, іш киімін аустыруға қажет. Оның дымқыл іш киімін бір минутта кешіктірмеу абзал. Мейіркеш сырқаттың тамыры соғуын, қан қысымын, тыныс алуын қадағалап, оның жағдайы нашарлап, тіпті әлсірегенің өзінде дереу дәрігер шақыру тиіс.

Науқасқа дренажды қалып беру. Дренажды қалып дегеніміз қақырық неғұрлым жақсы түсетін қалып.

Мақсаты: бронхит, өкпе абсцесі. бронхоэктаз ауруы және т.б. аурулар кезінде кақырықтың жақсы шығуы.

1. Мейірбике науқасты арқасында жатқан қалпынан жайлап 360°-қа бұрады.

2.Әрбір 45 минут сайын мейірбике науқасқа терең тыныс шығаруды ұсынады және жөтел пайда болса науқасты жақсылап жөтелдіреді.

3. «Намаз оқып отырған мұсылман қалпын» қолдануға болады, бұл кезде науқас тізерлеп отырады да алдыға қарай еңкейеді, сонымен қатар басы мен денесінің жоғарғы бөлігін солға және оңға қарай кезек-кезек төсектен төмен түсіреді.

4. Бұл ісшараны күніне 5-6 рет жүргізеді.

5. Егер осы ісшаралардың біреуінде де қақырық түспесе, онда оларды қолданудың пайдасы жоқ!

Тыныс алу жүйесінің қызметі бұзылған сырқаттарды

диагностикалық тексерулерге дайындау, зерттеуге қақырық жинау

ережелері, қалталық ингаляторды қолдану, оттегі терапиясы.

Түкіргіштерді дезинфекциялау

Тіннің өткізгіштік қасиетіне байланысты рентген сәулелері диагностикада қолданады. Тыныс алу жүйесінің түрлі рентгенологиялық зерттеу әдістері ең маңызды болып табылады. Рептгеноскопия - адам денесінен рентген-сәулесін еткізіп мүшесінің бейнесін экранда көруге болатын әдіс. Рентгенография - рентген-сәулесі арқылы суретке түсіріп алу әдісі томография - қабаттық рентгенография. Флюорография - кеуде қуысының мүшелерін кіші көлемде суретке түсіріп алу әддісі. Рентген-сәулесінің аз өтуіне байланысты адам ағзасына қаупі төмен.

Бронхография - бұл әдіс бронхқа катетермен контрасттық заттарды жіберу арқылы бронх жолдарын суреттеп алу. Бронхография наркозбен жасалады, ол бронхоскоп арқылы бронхтарға рентген-контрастық заттың енгізу арқылы бірнеше рентген-суреті жасалынады.

Эндоскопия зерттеу әдісі - тыныс алу органдарының ауруларының диагностикасында маңызды орын алады. Бұл әдіс арқылы трахея мен бронхтың ішкі кілегей қабаттарын арнайы оптикалық инструментпен -бронхоскоп арқылы көруге болады. Бронхоскопия - бронхтың кілегей қабаттың зақымдануын (бронхит, бронхоэктаз ауруы), бронхтағы ісікті анықтауы және оның тканінен қысқыш арқылы бөлшегін алып биопсияға жіберіп, бактериологиялық және цитологиялық зерттеулер үшін бронх жуындысын алып зерттейді, Брохоскопия арнайы дайындалған дәрігермен жүргізіледі. Науқасқа жүргізілетін зерттеу жөнінде алдын-ала хабарланып және тамақ ішпеуін ескерту қажет.

Функциональдық зерттеу әдістерінің бірі - спирография (тыныс қимылдарын графикалық тіркеу әдісі).

Сыртқы тыныс алу функциясын (өмірлік өкпе көлемінің) анықтауының инструменталдык әдісі - спирография деп аталады. Науқас арнайы дайындықсыз орындыққа отырып, резинке мундштукты аузына еилып мейірбикенің бұйрығымен аппаратқа аузбен дем алып-шығарады (мұрында қысқыш болады). Өмірлік өкпе көлемінін төмендеуі эмфизема, ішевмосклероз, сол қарыншалык жетіспеушілікте байқалады. Бұл әдіс тыныс алу жүйесінің жетіспеушілігін анықтауға мүмкіндік береді, кейбір кездерде бірінші клиникалық симптомтардың пайда болуына дейін, оның типін, сипатын және осы жетіспеушіліктің көрінісінің дәрежесін анықтайды.

Тыныс алу мүшелерінің рентген-зерттеуі арнайы дайындықты қажет етпейді, дер кезінде ауырға хабарлап, рентген-кабинетіне апару керек.

Оксигенотерапия дегеніміз оттегін емдеу мақсатында қолдану.

Көрсеткіштері: цианозбен (көгерумен), оттегінің тіндердегі парциальды кысымын төмендеуімен өтетін жедел немесе созылмалы тыныс ауа жетіспеушілігі.

Емдеу үшін құрамында 50 - 60% (80%-ке дейін) оттегі бар газ қоспасы қолданылады (таза оттегі адам организміне улағыш әсер етеуі мүмкін). Иісті газбен уланғанда карбоген қолданылады (95% оттегі мен 5% көмір кышқыл газының қоспасы), өкпе ісінуінде - 50% отгегі мен 50% спирттің қоспасы (этил спирті көбік басқыш болып табылады).

Оттегін берудің мынандай тәсілдері болады:

1) оттегі жастығымен - көбінесе үй жағдайында қолданылады, науқасқа оттегін түтік немесе мундштук арқылы береді;

2) мұрын катетері арқылы - медициналық мекемелерде қолданылады, сығылған оттегі бар баллон немесе палаталарға отгегін орталықтандырып беру пайдаланылады, бұл кезде катетерлер мұрынға кұлақ сырғалығы мен мұрын қанаттары аралығына тең болатын тереңдікке енгізіледі;

3) маска арқылы - бетке масканы қойғанда, ауыз бен мұрынды жабады, оның тыныс алатын және тыныс шығаратын каналдары болады. Тыныс алатын каналдың тубусы жұқа резеңкеден жасалған қаппен біріктірілген, онда тыныс шығарғанда оттегі жиналады, ал тыныс алғанда ол өкпеге белсенді тартылады. Оттегі ылғалданған болуы керек екендігін есте сақтаған жөн (Бобров аппаратында су арқылы өткізумен);

4) гипербариялық оксигенация - арнайы барокамераларда жоғары қысым кезінде оттегімен емдеу.

Медициналык оттегі бар баллондар міндетті түрде көк түсті болуы керек. Көбінесе олардың сыйымдылығы 40 л, 150 атм қысыммен газ тәрізді оттегі болады. Қысымды 150-ден 3 атм.-ге дейін түсіру үшін мономеірі бар редуктор қолданылады.

Қалталық ингаляторды қолдану:

1. Терең дем шығару.

2. Мундштукты ерінмен жымқырып, баллоның түбін баса отырып терең дем алу; сол кезде аэрозольдың дозасы беріледі.

3. Бірнеше секундқа демді кідірту, содан кейін мундштукты ауыздан алып, ақырындап демді шығару.

4. Егер терең дем алу мүмкін болмаса, онда аэрозольдың бірінші дозасын ауыз қуысына шашыратуға болады.

5. Аэрозольдың мөлшерін дәрігер анықтайды.

Түкіргіштерді дезинфекциялау

Қоршағандарға жұқтырмау мақсатында мейірбике науқасқа дені сау адамдарға тым жақындап жөтелмеуге тырысуды, жөтелген кезде ауызын қолымен немесе орамалмен жабуды, еденге қақырықты түкірмеуді (өйткені ол кепкенде шаң түйіршіктеріне айналып, басқаларға жұғуы мүмкін), қақырықты қақпағы тығыз жабылатын түбіне 0,5% хлорамин ерітіндісі кұйылған арнайы түкіргішке жинауды үйретеді. Күні бойғы қақырық мөлшерін температуралық параққа белгілегеннен кейін түкіргішті босатады. Туберкулезбен сырқаттанатын науқастың қақырығын жағады немесе алдын ала 1 л қақырыққа 20 г есебімен 2 сағатқа кұрғақ хлорлы әк қосу арқылы зарарсыздағаннан кейін канализацияға төгеді.

БАУЫР ЖӘНЕ ӨТ ШЫҒАРУ ЖОЛДАРЫНЫҢ АУРУЛАРЫ КЕЗІНДЕГІ МЕДБИКЕЛІК ІС-ӘРЕК ЕТТЕРДІҢ СТАНДАРТТАРЫ

I. МЕЙІРБИКЕЛІК ДИАГНОЗ: Сарғаю

II. МАҚСАТЫ: Қысқа мерзімді мақсат: Науқас барлық нұсқауларды орындаған кезде сарғаюдың азаятынын немесе жойылатынын түсінеді. Ұзақ мерзімді – науқас ауруханадан шығар кезде сарғаю азаяды немесе толығымен жойылады.

ІІІ. МЕЙІРБИКЕЛІК ІС-ӘРЕКЕТТЕР СИПАТЫ:

1) №5 диета бойынша науқасты бөлшек мөлшермен күніне 5-6 рет жиі

тамақтануды қамтамасыз ету:

2) Науқаспен және туысқандарымен тамақтандыру туралы кеңес беру және әкелінген тағамдарға бақылау жүргізу.

3) Науқасқа физикалық белсенділікті шектеу қажеттілігін түсіндіру қажет.

4) Күнделікті шырьшты қабаттар мен тері жамылғылары түстерінін

өзгеруін бағалау керек.

5) Шырышты қабаттармен терінің ұқыпты күтімін қамтамасыз ету.

6) Науқасты несеп қабылдағыш және дәрет ыдысымен қамтамасыз ету.

7) Күнделікті зәр мен нәжістің түсін бақылауды қамтамасыз ету.

8) Дәрігердің тағайындауы бойынша дәрі-дәрмектерді көктамырға енгізуді

қамтамасыз ету.

I. МЕЙІРБИКЕЛІК ДИАГНОЗ - Әлсіздік

II. МАҚСАТЫ: қысқа мерзімді: науқас аптаның аяғында әлсіздіктің

азайғанын белгілейді. Ұзақ мерзімді мақсат:

ауруханадан шығар кезде науқас әлсіздік сақталғанына

қарамастан үй жағдайында өмір сүруге бейімделеді.

III. МЕЙІРБИКЕЛІК ІС-ӘРЕКЕТТЕР СИПАТЫ:

1. Емделушіге физикалық, психикалық тыныштықты қамтамасыз ету.

2. Емделушіге белгіленген белсенділіктің тәртібін сактауды бақылау керек.

3. Емделушіге негізгі өмірлік кажеттіліктерін қамтамасыз етуге көмек көрсету.

4. Емделушіге психологиялық қолдауды қамтамасыз ету.

5. Үй жағдайында науқасқа өзін күтудің элементтерін үйрету.

6. Туысқандарымен науқастың күтімі және рационалды өмір сүруі туралы әңгіме жүргізу.

I. МЕЙІРБИКЕЛІК ДИАГНОЗ: Тері жамылғыларының қышымасы

II. МАҚСАТ Қысқа мерзімді мақсат: аптаның аяғында науқас кы-

шыманың азайғанын белгілейді.

Ұзақ мерзімді: ауруханадан шығар кезде

тері қышымасы басылады немесе азаяды.

ІІІ. МЕЙІРБИКЕЛІК ІС-ӘРЕКЕТТЕР СИПАТЫ:

1. Емделуші терісінің гигиенасын (сүрту, душ, ванна) қамтамасыз ету.

2. Дәрігер тағайындауы бойынша қышыманы азайту үшін емделушінің

терісін антисептикалық ерітінділермен сүрту.

3. Тағайындалған диетаны қатаң ұстауды қамтамасыз ету.

4. Емделушімен және оның туысқандарымен диетаны қатаң

сақтау туралы әңгімелесу.

5. Дәрігердің нұсқауларын орындау.

Құсу кезіндегі көмек. Асқазанды жуу алгоритмі

І. МЕЙІРБИКЕЛІК ДИАГНОЗ: Жайлы жағдайының бұзылуы:

жүрек айну, құсу

ІІ. МАҚСАТЫ Қысқа мерзімді мақсаттар: науқаста құсық

массасы мен аспирация және ағзаның сусыздануы

болмайды.

Ұзак мерзімді: емделуші құсудың және жүрек айнудың азаюын белгілейді.

III. МЕЙІРБИКЕЛІК ІС-ӘРЕКЕТТЕР СИПАТЫ:

1. Құсық массасымен аспирация болдырмайтын қалып беру.

2. Әр құсудан кейін ауыз қуысының гигиенасын қамтамасыз

ету.

3. Науқасқа керекті мөлшерде салқындатылған сусын қолдануды

ұсыну.

4. Науқасқа жайлы жағдай жасау: шымылдық, бөлмені жиі

желдету, киім-кешекті ауыстыру, құсықты жинау,

психологиялык қолдау.

5. Құсықты қарау, мөлшерін анықтау, қажет болса зерттеулерге

алу.

6. Құсық массасын зарарсыздандыру.

7. Дәрігердің белгілеуі бойынша құсуға қарсы препаратты

қолдануды қамтамасыз ету.

І. МЕЙІРБИКЕЛІК ДИАГНОЗ: Ессіз жағдайдағы науқастың құсуы

ІІ. МАҚСАТ құсу кезінде көмек көрсету.

III. МЕЙІРБИКЕЛІК ІС-ӘРЕКЕТТЕР СИПАТЫ:

1. Аспирацияның (құсық массаларының тыныс жолдарына түсуі) алдын алу мақсатында науқастың басын бір жағына қарай бұру.

2. Дереу дәрігер шақыру.

3. Жастықты алып тастау.

4. Егер бар болса, алынбалы – салынбалы протездерді алу.

5. Науқастың көкірегін клеенкамен немесе сүлгімен жабу.

6. Аузының алдына астауша қою.

7. Қажет жағдайда электросорғышпен немесе груша тәрізді баллонмен ауыз, мұрын қуыстарындағы құсық массаларын сорып алу.

8. Ауыз қуысының күтімін жасау.

9. Құсық массаларын дәрігер келгенге дейін қалдыру.

І. МЕЙІРБИКЕЛІК ДИАГНОЗ: Ентігу

ІІ. МАҚСАТЫ: қысқа мерзімді – аптаның соңында емделушінің тыныс алуы жақсарады. Ұзақ мерзімді –ауруханадан шығар сәтте тыныштық жағдайда науқаста ентігу болмайды.

III. МЕЙІРБИКЕЛІК ІС-ӘРЕКЕТТЕР СИПАТЫ:

1) науқастың қысып тұрған киімдерін босату;

2) бас жағын жоғарылату;

3) күніне 3-4 рет бөлмелерді желдетуді қамтамасыз ету;

4) дәрігердің тағайындауы бойынша ылғалды оттегімен ингаляция

жүргізу;

5) әр 2 сағат сайын науқастың тыныс алу (жиілігін, ырғағын, тереңдігін) жайдайын, жөтелдің сипаттамасын, тері жамылғыларының түсін бақылау;

6) дәрігердің тағайындауы бойынша препараттар қабылдауды қамтамасыз ету;

7) науқас тынысты жеңілдету тәсілдерін (төсектегі қалпы, оттегі жастықшасын қолдану) үйрету;

8) науқастың туысқандарымен психологиялық қолдау туралы, физикалық белсенділіктің сақтаушы тәртібі туралы әңгімелесу;

І. МЕЙІРБИКЕЛІК ДИАГНОЗ: Тұншығу ұстамасы (жүрек демікпесі)

ІІ. МАҚСАТЫ: қысқа мерзімді – тұншығуды 20-30 минут ішінде жою.

III. МЕЙІРБИКЕЛІК ІС-ӘРЕКЕТТЕР СИПАТЫ:

1) Жылдам дәрігер шақыру, өйткені бұл жағдай білікті медициналық көмекті қажет етеді.

2) Толық тыныштықпен қамтамасыз ету, таза ауамен қамтамасыз ету, қысып тұрған киімдерін шешу (тыныс алу жағдайы жақсарады);

3) Науқасты төсегінде аяқтарын төмен түсіріп отырғызу немесе жартылай отыру қалпын беру (жүрек бұлшық етінің жұмысы жеңілденеді, жүрекке венозды қанның келуі және өкпеде қанның іркілуі төмендейді);

4) 1 таблетка нитроглицеринді немесе 1 тамшы 1% валидол ерітіндісін тіл астына беру (нитроглицерин коронарлы қан тамырларын кеңейтеді, нитроглицеринді қан қысымы 100мм с. б. төмен болған жағдайда беруге болмайды);

5) Ауыз қуысын көбік пен кілегейден ( тыныс жолдарының өткізгіштігі қамтамасыз етіледі) тазалау;

6) Көбікті басушылардан жіберілген ылғалды оттегіні беру;

Ескерту: көбік басушыларға 10% антифомсилан, 96 % этил спирті жатады. Оттегін орталықтандырылған әдіспен беру кезінде оттегіні беру жылдамдығы алғашқы 5 минут ішінде минутына 2-3л, соңынан минутына 6-7л. Оттегі ингаляциясы оксигенация жағдайларын жақсартады.

7) Аяқ-қолдарына венозды бұрау салу, оларды 10-15 минуттан кейін кезекпен босату. Бұл әдісті дәрі-дәрмектер болмаған жағдайда қолдануға болады.

8) Аяқтарды жылы қыша ванналарына салу немесе аяқтарға қыша қағазын, жылытқышты қою (рефлекторлы әсер етеді);

9) 300-400 мл көлемінде қан ағызу. Бұл процедура қан қысымы қалыпты жағдайда дәрігердің тағайындауымен жүргізіледі;

10) Науқастың жағдайын (тыныс алу жиілігі, пульс, қан қысымын, тері жамылғылары түсін, диурезді, қақырық сипатын) тұрақты бақылау;

11) Дәрігер келгенге дейін наркотикалық анальгетиктерді, зәр айдайтын дәрілерді, жүрек гликозидтері т.б. (1% димедрол ерітіндісі немесе 2% супрастин, 0,025% строфантин ерітіндісі, 2,4% эуфиллин ерітіндісі, 0,9% физиологиялық ерітінді т.б.) дайындау;

12) Дәрігердің тағайындаған дәрілерін егуді қамтамасыз ету;

13) Ұстама жойылған соң науқасты зембілмен жандандыру бөліміне

тасымалдау.

І. МЕЙІРБИКЕЛІК ДИАГНОЗ: Артериялық қысымның күрт төмендеуі (коллапс)

ІІ. МАҚСАТЫ: артериялық қысымды біртіндеп жоғарылату (индивидуалды уақыт)

ІІІ. МЕЙІРБИКЕЛІК ІС-ӘРЕКЕТТЕР СИПАТЫ:

1) дәрігерді дереу шақырту (бұл жағдай білікті дәрігерлік көмекті

қажет етеді);

2) науқасты көлденең жастықсыз қалыпта, аяқ жағы көтеріңкі етіп

жатқызу (миға қан келу жақсарады);

3) емделушіні жылыту: жылы орау, аяқтарына жылытқыш қою,

ыстык шай немесе кофе (мидың қанайналымы жақсарады,

тамырлардың тонусы жоғарылайды) беру;

4) таза ауаның келуін қамтамасыз ету немесе ылғалды оттегімен

ингаляция жүргізу (мидың қанайналымы жақсарады);

5) әр 5 минут сайын қалпына келгенге дейін манжетті алмай АҚ-мен

пульсті бақылау;

6) профилактикалық мақсатта коллапстың даму себептері туралы

науқаспен әңгімелесу.

ТЫНЫС АЛУ ҚАЖЕТТІЛІГІН ҚАНАҒАТТАНДЫРУ БҰЗЫЛЫСТАРЫ КЕЗІНДЕГІ МЕЙІРБИКЕ ҚЫЗМЕТІНІҢ СТАНДАРТТАРЫ

I. МЕЙІРБИКЕЛІК ДИАГНОЗ: Тұншығу ұстамасы (бронх демікпесі).

II. МАҚСАТЫ: тұншығуды жою (уақыт индивидиуалды).

III. МЕЙІРБИКЕЛІК ІС-ӘРЕКЕТТЕР СИПАТЫ:

1) дереу дәрігер шақырту (бұл жағдай білікті медициналық көмекті қажет

етеді);

2) таза ауамен қамтамасыз ету;

2) емделуші қолдарына тірелумен жартылай отыратын қалып беру, тар

киімнен босату (бұл қалыпта тыныс алуға қосымша тыныс бұлшық

еттері қосылады);

3) ылғалды оттегімен ингаляцияны қамтамасыз ету, таза ауа жіберу;

4) емделушіге ыстық аяқ ваннасын қамтамасыз ету;

5) бронхолитик пен қалталы ингаляторды қолдану ("Астмопент",

"Сальбутамол", "Беротек") 3 реттен артық емес;

6) дәрігер келгенге дейін төмендегілерді дайындау: бронхолитиктер-

теофедрин, 2,4% эуфиллин ерітіндісі, 5%-эфедрин ерітіндісі, баралгин;

гормоналді препараттар - преднизолон, гидрокортизон, жүрек

гликозидтері т.б.

7) емделушінің жағдайын (тыныс алу, пулъс, АҚ, тері жамылғыларының

түсі) бақылауды қамтамасыз ету.

8) лабораториялық зерттеу үшін қақырықты жинауға үйрету;

I. МЕЙІРБИКЕЛІК ДИАГНОЗ: Қан түкіру

ІІ. МАҚСАТЫ: қысқа мерзімді: аптаның соңында қан түкіру азаяды. Ұзақ

мерзімді - қан түкіру ауруханадан шығар кезінде жоғалады.

III. МЕЙІРБИКЕЛІК ІС-ӘРЕКЕТТЕР СИПАТЫ:

1) емделушіге жеңілдететін физикалық және психикалық тыныштықты

қамтамасыз ету;

2) дәрігерді шақырту;

3) дәрігер келгенше сөйлеуге, қимылдауға тыйым салу;

4) жылу процедураларын орындауды болдырмау (жағары температура

әсерінен өкпеден қан кету мүмкін);

5) емделушіні салқындатылған тамақпен тамақтандыруды және

салқындатылған сұйықтық қабылдауды қамтамасыз ету;

6) емделушінің жағдайына (сырт көрінісі, ТАЖ- АҚ, пульс) және бөлінген

қақырық сипатына тұрақты бақылауды қамтамасыз ету;

7) емделушіні жеке түкіргішпен қамтамасыз ету, оны заласыздандыру.

I. МЕЙІРБИКЕЛІК ДИАГНОЗ: Өкпеден қан кету.

II. МАҚСАТЫ: өкпеден қан кетуді азайту немесе тоқтату.

III. МЕЙІРБИКЕЛІК ІС-ӘРЕКЕТТЕР СИПАТЫ:

1) дереу дәрігерді шақырту (бұл жағдай білікті медициналық көмекті

қажет етеді);

2) емделушіге жартылай отыратын қалып беру;

3) толық физикалық, психикалық, сөздік тыныштық қалыптастыру;

4) кеуде торына суық қолдану (мұзды мүйық, мұз түйіршіктерін жұтқызу);

5) көк тамырға үш жерден бұрау салу және оларды әр 15 минут сайын

кезекпен босату;

6) емделушінің жағдайына (сырт көрінісі, ТАЖ, АҚ, пульс)

тұрақты бақылау жүргізу.

I. МЕЙІРБИКЕЛІК ДИАГНОЗ: Кеуде торының ауырсынуы.

II. МАҚСАТЫ: ауырсынуды азайту немесе тоқтату.

III. МЕЙІРБИКЕЛІК ІС-ӘРЕКЕТТЕР СИПАТЫ:

1) науқасқа ауырсынуды жеңілдететін қалып беру. Ауырсынуды азайту

мақсатында ауырған жағымен жату;

2) толық физикалық, психикалық тыныштық қалыптастыру (физикалық

белсенділік шектелгенде плевраның висцералді және париеталді

беттерінің үйкелісі төмендейді);

3) кеуде торына суық қолдану (мұзды мұйық, мұз түйіршіктерін жұтқызу);

4) науқасқа релаксация әрекеттерін үйрету ( бұлшық еттердің босаңсуы

ауырсыну деңгейін төмендетеді);

5) беткей тыныстың тиімділігін түсіндіру (беткей тыныс алу ауырсынуды

азайтады);

6) дәрігердің тағайындауы бойынша қарапайым физиотерапевтік

процедураларды (қыша қағазы, йод торы) орындауды қамтамасыз

ету;

7) емделушінің жағдайына (сырт көрінісі, ТАЖ, АҚ, пульс) тұрақты

бақылау жүргізу.

8) дәрігердің тағайындауы бойынша анальгетиктерді, жөтелге қарсы

дәрілерді беруді қамтамасыз ету;

I. МЕЙІРБИКЕЛІК ДИАГНОЗ: Асцит

II. МАҚСАТЫ: қысқа мерзімді - емделушінің жағдайыны жақсаруын аптаның соңында белгілейді. Ұзақ мерзімді: емделуші тамақтану және сұйықтықты қабылдау тәртібінің маңыздылығы туралы білімдерін көрсетеді.

III. МЕЙІРБИКЕЛІК ІС-ӘРЕКЕТТЕР СИПАТЫ:

1) тұз бен сұйыктықты шектеумен, калий және ақуызга бай

диета сақтау қажеттілігін емделушіге түсіндіру және қамтама-

сыз ету, күніне 3-4 рет бөлшекті тамақтану, аптасына 1 рет

жеңілдететін күн тағайындау;

2) дәрігер нұсқауына сәйкес емделушінің дәрілік заттарды

қабылдауын қамтамасыз ету;

3) емделушінің күнделікті су балансын анықтауды қам-

тамасыз ету;

4) үш күнде бір рет емделушіні өлшеуді қамтамасыз ету;

5) емделушіге төсек жайлылығын камтамасыз ету:

а) төсекте бас жағын көтеріңкі ету;

ә) төсекті кірлегенде ауыстыру;

6) физиологиялық бөлінулер тәртібін бақылауды қам-

тамасыз ету. Іш қату кезінде - гипертониялық немесе майлы