Негізгі статистикалық көрсеткіштер
· Преваленс - дерттің таралуы. Мысал: қамауда отырғандар арасындағы ВИЧ жұқпасының преваленсі = ВИЧ жұқпасы бар адамдар саны / жалпы отырғандар саны.
· Инциденс - бірінші рет ауырғандар. Мысал: балардағы Бронхалды астма инциденсы = жаңадан пайда болған демікпе саны/балалар саны.
· Преваленс (Р) жоғарылайды егерде инциденс (І) жоғарласа және дерт ағымы созылса
P = I*L
Инциденс 1 жылда болған жағдайдалар саны1000 (10 000, 100 000, 1 млн) шағылып шығарылады.
Тексерістерде анықталатын негізгі көрсеткіш – бұл кумулятивтік инциденс (біруақыт ішінде болған)= бақыланған уақыт ішінде жағдайлар/жалпы тексеріске алынғандар саны; бұл жағдайда бақылау уақытыда және жалпы тексеріске алынғандар саныда әртүрлі болуы мүмкін, бірақ зерттеудегі үрдістер ұзақтығына сәйкес болуы қажет.
· Жүйелік қателер (BIAS) - нәтижелерінде немесе қорытындысында пайда болады.
Жүйелік қателер түрлері: а) іріктеуге байланысты - selection b.; б) тексеріс барысында әсер еткен әртүрлі жағдайларға байланысты-performance b.;в) тексеріске қатысқан кісілердің шығып кетуінен - attrition b.; нәтижелерді анықтау әдістеріне байланысты- detection b.
· Диагностикалық әдістің анықтағыш күші (сезгіштігі - sensivity-Se) –дерттік жағдайда диагностикалық әдістің оң нәтиже беру мүмкіншілігі.
· Диагностикалық әдістің арнайылығы (specificity - Sp) - дертсіз жағдайдадиагностикалық әдістің сол нәтиже беру мүмкіншілігі.
· Дерттің даму мүмкіншік қатынасы (ДДМҚ) – бұл қолайсыз жағдай әсеріне ұшыраған популяция арасында дерттің даму мүмкіншілігінің қолайсыз жағдай әсері болмаған популяция арасындағы дерттің даму мүмкіншілігіне қатынасы (бір рет жасалатын тексерістерде – дерттік жағдай/бақылау тобы қолданылады).
· Салыстырмалы қауып (СҚ) -ем алған мен алмаған немесе қауып қатер әсеріне ұшыраған мен ұшырамаған топтардағы дерттік жағдайдың қатынасы (когорттық тексерістер мен РКЗ -рандомизациялық клиникалық зерттеулерге).
· Салыстырмалы қауыптың (СҚ) төмендеуі – жасалған іс-әрекеттерге байланысты және соның тиімділігін анықтайды – яғни емделген топта бақылау тобына қарағанда қолайсыз ақыры жиілігінің салыстырмалы төмендеуі - [ЕТАЖ -СТАЖ]/СТА; ЕТАЖ - Емделген Топтағы АқырыныңЖиілігі; СТАЖ - СалыстырмалыТоптағы Ақырының Жиілігі.
· ЕТАС - бір науқаста қолайсыз ақырын болдырмау үшін белгілі бір әдіспен белгілі уақыт ішінде Емделуіге Тиісті Аурулар Саны - 1/АҚТ (ЕТАЖ –СТАЖ); ЕТАС көрсеткіші неғұрлым төмен болуы қажет.
· Ақиқат қатынасы(АҚ- likehood ratio) - аурулурдағы сынақтың оң болу болжамының сау кісілерде оң болу болжамына қатынасы. АҚ сынақтың анықтағыш мен арнайылық ( Se, Sp) қасиеттерін бірдей сипаттайды.
· Болжамдық қүндылығы – диагностикалық әдістің белгілі қорытындысында дерттің болу мүмкіншілігі.
· Сол нәтиженің болжамдық қүндылығы(СНБҚ) – сынақтың теріс нәтижесінде дерттің болмауы
· Оң нәтиженіңболжамдық қүндылығы(ОНБҚ) -– сынақтың оң нәтижесінде дерттің болуы.
Статистикалық зерттеулерде маңызды екі сұрақты шешу қажет:
1. Тиімділігінің қөрсеткіші қанша (яғни АҚ, ЕТАС, СҚ,);
2. Тиімділік нақтылығықанша (яғни Р деңгейі, Сенімділік аралығы – СА; жүйелік қателер және т.б.).
Дата добавления: 2015-07-22; просмотров: 2875;