Майланатын майлар және оларға қоспалар

Минералды майлар - қалдықтың қандай мазуттың вакуум айдау алынатын сұйық майлаушы материалдары (жанармай, жер майы және дизель отыны) ашық өнiмдердiң мұнайынан айдаудан кейiн. Мазуттың айыруының жанында жеңiл бөлiкшелер бастапқыда бөлiнедi - шағын және орта тұтқырлықты маселдiң жасауы үшiн дистилляттар, қызметшiлер шикiзатпен. Қалдық деп аталатын ауырырақ және байлағыш майлар алатын май гудрондар дистилляттарды айдаулардан кейiн болып қалады.

Минералды жағатын майлар басымды қолдану облыстары бойынша индустриалдыға әр түрлi тетiктер сылау сауа бөлiнедi; моторлы - iшкi жанудың қозғаушыларының сылаулары үшiн: трансмиссиялық - әр түрлi, трансмиссиялық берiлулердi сылаулар үшiн; цилиндрлi - поршень машиналарының сылаулары үшiн: аспапты - әр түрлi тетiктер, құралдар және аппараттардың сылаулары үшiн: арнайы тетiктер үшiн майлар.

Өте жиі ТМ майлау үшін келесі топтары сұйық минералды қолданады:

- индустриалды - нормалы шарттардағы және жұмыс iстейтiн тау-кен машиналарының әр түрлi түрлерiнiң түйiндестерiнiң бөлшектерiн сылаулар үшiн - (И-20А. И-ЗОА, И-40А, И-50А);

- цилиндрлi - үлкен (цилиндрлi 11, цилиндрлi 24) температуралардың шарт жұмыс iстейтiн тау-кен машиналарының жүктелген түйiндерiнiң бөлшектерiн майлаулар үшiн;

- ауыр жүктелген (ТАп;-15В) берiліс майлау трансмиссиялығы;

- турбиналы - үлкен жылдамдықтармен (Т₂₂, Т₃₀, Т₄₆) түбегейлi меншiктi жүктеме қабылдайтын жұмыс iстейтiн бөлшектердi майлау үшiн

Минералды майлар бейнеленедi, негiзiнде, зиянды, қоспалар, қату температурасы, жарқ ету және тұтануды тұтқырлықпен сипатталады.

Санды минерал майды таңбалауда оның тұтқырлығын белгi қояды, тазартуды әрiп, қолдану облысы: - Қ- қышқыл тазартуы, Т- таңдаулы тазарту, М- моторлы, И- индустриалды, Қ - қоюландырылған сiлтiленген. Мысалы, М6Б май осылай осылай басын ашып айтады: моторлы, кинематикалық тұтқырлық май 100°С болғанда 6∙10^-6 м²/с тең.

Әрiп Б майдың тобы, оның қолдануын сипаттайтын облысты анықтайды.

Олардың құрамына минералды майлардың сапасының жоғарылатулары үшiн бiраздарда ендiредi - 0,03 қоспа деп аталатын 10% арнайы заттарға. Қоспалар майдың бiр немесе бiрнеше қасиеттерi кенет жақсарту қабiлеттi және байланысты бұл бiр немесе көп қызметтi болып табылады.

Қоспалар бiрнеше негiзгi топтарға бөлiнедi:

1 ) тұтқырлық жоғарылататын тұтқырлық, қоюланатын қоспалар;

2 ) депресаторы - қоспа төмендететiн қату температураларын;

3 ) ингибиторлар - тотықтырмағыш қоспалары;

4 ) қоррозияға қарсы қоспалар;

5 ) майдың жабысқақтық жоғарылататын қоспалар;

6 ) жуушы қоспалар;

7 ) көбiкке қарсы қоспалары.

Сұйық майлаушы материалдар келесi қадыры болады:

- үлкен айналу жиiлiгi және биiк температуралардың жанында майлаушы қасиетiн жоралтпайды

- кедергi жасауға энергияның үлкен шығындары аласалау iшкi үйкелiсте талап етпейдi;

- көрсетпейдi көрiнетiн қоюлануға аласа температураларда белсендiлiгедi;

- сылауды толық алмастыруды түйiннiң бұзуысыз қамтамасыз етедi;

- үйкелетiн беттердiң сууi және сылауды фильтрлеу үшiн циркуляциялық сылауды жүйелердi қолдануға мүмкiндiк бередi.

Демек, олардың кемшiлiктерiне картерлерден шығуды үлкен мүмкiндiгiн жату керек, күрделi тығыздағыш құрылымдарында және сылауда жүйелi толықтырудың қажеттiк.