Тақырып: Католик діні және оның ерекшеліктері.

1. Католик шіркеуі және оның дін ілімінің ерекшеліктері.

2. Католик шіркеуіндегі монах ордендері.

3. Католик шіркеуінің орта ғасырларда жүргізген саясаты. Инквизиция.

4. Қазіргі заманғы католик шіркеуі және оның құрылымы.

Католик діні уағыздарының ерешеліктері. Православие мен католиктердің алғашқы уағыздық айырмашылықтары филиокве мәселесінде. Католик шіркеуінің уағыздауынша «қасиетті рух» («святой дух») тек құдай әкеден ғана емес, сондай-ақ құдай баладан - Иисус Христостан да шығады (латынша tiliogue – баладан да) Бұл наным символына қосымша католик дін ілімінде Рим папасын Иисус Христостың жердегі басқарушысы ретінде беделін бекітуге бағытталған догмат та бар. Католик дін басылары Иисус Христостың, құдай анасының және әулиелердің ерекше еңбектерін көрсетіп «жоғары міндетті істер» (сверхдолжные дела»), әулиелер қазынасы (сокровище святых) деген ілімді дайындады. Папа Иисус Христостың жердегі басқарушысы ретінде, оның осынау еңбектеріне иелік етеді. Католицизмде «құдайды туған» Мария қыздың беделі ерекше. Папа Пий Х11 1950 жылы Мария қыздың көкке көтерілгені туралы қағиданы енгізді. 1954 жылы «Көк патшасы» Мария қызға арналған шіркеу мейрамы тағайындалды. Сонымен котолицизмде құдай-анаға табыну православиемен салыстырғанда күштірек. Котолицизм Папаны Иисус Христостың жердегі басқарушысы деп жариялайды. 1870 жылы 1 Ватикан соборында Папа ең басты, бірінші священник ретінде күнәсіз деп табылып, оның шешімі епископаттың мақылдауынсыз-ақ күнәсіз деп жарияланды. Папаның күнәсіздігі туралы қағида католицизмде авторитарлық принципті одан әрі нығайтты.

Рим - католик шіркеуінің ұйымдастырушысы.Католик діні христиандық бағыттардың ішіндегі ең көп таралғаны. Батыс баспасөздерінің мәліметтері бойынша (әдетте ұлғайтылған) 80-жылдардың ортасында католиктердің саны 800 млн. адам болған, ол шамамен планета халқының 18 % құрайды. Католик шіркеуі бір орталыққа бағындырылған. Оның орталығы және Рим папасының резиденциясы Ватикан. Ол Рим қаласының ортасына орналасқан қала-мемлекет (ауданы – 44 гектар, шекарасының ұзындығы 2600 метр, халқы 1 мың адам ) , өз гербі, гимні, жалауы, почтасы, радиосы, телеграфы, баспасөзі т.б. сондай-ақ азғантай гвардиясы мен жандармериясы бар.

Католиктік ілім мен Католик шіркеуі ерте христиандық аясында біртіндеп қалыптасты. «Католикос» үғымы грек тілінен «әлемдік», «жалпы» деп аударылады. Алғаш рет ангиохиялық епископ Игнатий Богоносец II ғасырдың ортасында қолданған бүл үғым Батыс христиандығының атауы ретінде сақталып қалды.

Шіркеулердің батыстық және шығыстық (1054 ж.) болып бөлінгеніне дейін-ақ Католик шіркеуінің әрекеті ашық саяси сипат алды. Византия имиераторларына толық төуелді болған шығыс шіркеуінен айырмашылығы Католик шіркеуінің озі саяси биліктің қуатты субъектісіне айналды. IV-V ғасырларда Рим империясы варварлар соққысынан қүлағаннан кейін Католик шіркеуі тек діни- рухани ғана емес, феодалдық Батыс Еуропаныц барлық қоғамдык- саяси өмірін айкындап отырды. Қүрлықтың бүл болігінің окімшілік быгыраңқылығы, біртүтас мемлекетгік билікгің болмауы, бастыс шіркеудің нақты күш-қуаты — осының бәрі Рим епискогітарына ез саясатын жүргізіп, бір князь-феодалдарды тақтан алып, басқасын такқа отыргызуға мүмкіндік берді