Тақырыбы: Христиан дінінің негізгі бағыттары. Православие діні.

1. Православие дінінің ерекшелігі және ондағы басты шіркеулер.

2. Православие дініндегі ғибадат ету ерекшеліктері.

3. Орыс православие шіркеуі және оның тарихы.

Қазіргі уақытта православиелік шіркеу бірқатар автокефальды (тәуелсіз) шіркеулерден түрады. Олардың қатарына Константино­поль, Александрия, Антиохия (Сирия, Ливан), Иерусалим, Орыс, Польша, Чехославак, Американдық жоне т.б. кіреді. Авгономды православие шіркеулері де кездеседі.

Автономиялық шіркеулердің тәуелсіздік шеңбері оларға автономия берген актокефальды шіркеумен келісіледі. Автономды шіркеулердің басшылары жергілікті соборларда сайланады және автокефальды шіркеу патриархымен бекітіледі.

Әкімшілік тұрғыда автокефальды шіркеулер әкзархаттарга, епархияларға, викариаттықтарға, благочиния мен приходтарға болінеді. Сонымен қатар бірнеше автокефальды шіркеулердің баска православиелік шіркеулерде миссиялары, благочиниялары мен подворьялары бар.

Барлық православиелік шіркеулер үшін діни ілім, культ, канондық іс-әрекет ортақ болып табылады.

Жана қоғамдық-тарихи жағдайлардағы православиелік шіркеу. Самодержавие қүлағаннан кейін шіркеу өзінің басқару жүйесін нығайту үшін бірқатар шараларды іске асырды.

1917 жылы 15-тамызда жергілікті Собор жиналып, патриарх- шылдықты қалпына келтірді. 1917 жылы 18-қарашада Москеу митрополиті Тихон (Беллавин) (1865-1925) патриарх болып сай- ланды. Озінің дінбасылары мен діндарларына жолдауында Тихон сенімді күшейтуге, қоғамға адамгсршілік ықпалды артгыруға, саясатқа араласпауға шақырады. Бірақ Кеңес үкіметі Синодтык типографияны торкілеу, ажырасу, өсіресе, «шіркеуді мемлекет пен мектептен болу» туралы декреттер мен қаулыларды қабылдаған соң Тихон мемлекеттік актілерді айыптайтын қүжатгарды жария- лады. Тихон 1922 жылы 23 ақпанда жарық корген аштыкқа үшыра- ғандарға комек корсету мақсатында шіркеудің қүнды мүліктерін тәркілеу туралы ВЦИК-тің декретіне ашық қарсы шығып, 1922 жылдың 28 ақгіанындағы дінбасылары мен діндарларға үндеуінде декретке қарсылық корсетуге шақырды. 1922 жылдың мамырында патриарх кылмыстық жауапқа тартылды. Ол мемлекет пен шіркеу- дің тайталасының шіркеу үшін ауыр зардаптары болуы мүмкін екенін түсінді.

Православиелік сенім құдайылық аянның нотижелері болып табылатын озгермейтін ақиқагтар - догматтар жиынтығына негізделеді. Олардың ішіндегі негізгілері - Құдайдың үштік бірлігі догматы, Құдайға айналу мен күноны өтеу догматгары. Үштік догматтың мәні мынада. Құдай тек түлғалық емес, рухани мон. Ол үш бейнеде (ипостастарда) - Құдай-Әке, Құдай-Бала, Құдай- Қасиетті Рух болып көрінеді. Бүл үш бейне өз монінде ажырамай- тын, Құдайылық дорежесі тең біртүтас Қасиетті үштікті қүрайды.

Құдай-Әке тумайды және басқалардан бастау алмайды. Ол «Православиелік катехезистің» анықтамасына сай «Мәңгілік, Мейірімді, Борін білетін, Әділетті, Қүдіретті, Өзгермейтін, Рахымшыл, Бәрін көретін Рух» /4/ (Православный церковный календарь. 1991. 84 б.). Ол жер мен аспанды, козге корінетін жоне корінбейтін дүниені ештеңеден жаратты. Құдай топырақтан алғашқы пенде Адамды, ал оның қабырғасынан алғашқы әйел Еваны жаратты. Адамның жаратылыстағы мақсаты - Құдайды танып, Құдайды мадақтау, сол арқылы рахатқа белену. Адамды жаратқан Құдай оған ез әрекетін де таратты. Ол дегеніміз Жаратушы адамдарды қолдап, оларды жақсылық жолына салады, зұлымдықты тоқтагады, парызды бұзуға жол бермейді