Ішкі сөлденіс бездерінің ауруларындағы тексеру әдістері
Бейнелеме
| Пациенттің шағымдары |
| Мойын пішінінің өзгеруі 6. Шөлдеу Қозғыш 7. Терінің қышынуы Тершеңдік 8. Полиурия Дене салмағының өзгеруі 9. Әлсіздену Жүрек қағысының жиілеуі |
| Науқастану сыртартқысы |
| 1. Әкеліп соғатын мәнбірлер 5. Жүргізілген тексерістің 2. Себептері нәтижелері 3. Басталуы, дамуы 6. Қолданылған ем 4. Асқынулары |
| Өмір – баян сыртартқысы |
| 1. Сырқаттанған аурулары 6. Бас жарақаттары 2. Тұқым қуалаушылығы 7. Жағымсыз мамандық 3. Тамақтану мінездемесі мәнбірлері 4. Жағымсыз қылықтары 8. Еңбек жағдайы 5. Мамандығы 9. Күйзелістер |
| Пациентті тікелей тексеру |
| Қарау | Сипалау |
| 1. Көз белгілері 5. Шиқан шығу 2. Семіздік 6. Терінің дақтануы 3. Жүдеу 7. Тырнақтың, тілдің 4. Қалқанша бездің шаштың өзгеруі үлкеюі 8. Қолдың дірілдеуі | 1.Терінің жағдайы 2.Қалқанша безі 3.Тамыр соғуы |
| Зертханалық және құрал – жабдық аппараты арқылы тексеру |
| Қалқанша безі | Ұйқы безі |
| 1. Сканерлеу 2. Ультра дыбыс арқылы зерттеу 3. Қандағы гормон мөлшерлерін анықтау 4. Негізгі зат алмасу дәрісін анықтау 5. Қандағы ақуызбен байланған йодтың мөлшерін анықтау | 1. Аш қарында қандағы қанттың мөлшерін анықтау 2. Тәулікті глюкозурия 3. Ацетонурия 4. Қанның сілтілі серпілісін анықтау |
жылдам өссе, микседемада науқастардың кірпігі, қасы, мұрты, шашы керісінше түсіп қалады. Ішкі сөлденіс бездері зақымданғанда тері асты майы әртүрлі дамиды. Ол қалқанша бездің қызметі бұзылуымен байланысты болса, денеге біркелкі жиналады, ал гипофиз бен жыныс бездерінің қызметінің өзгеруінен шел май негізінен іштің төменгі жағын, бөксе мен санды басып кетеді. Бет пен тұлғаны май басу – Иценко – Кушинг ауруының айқын белгілерінің бірі. Тым жүдеп, арықтау қант сусамырымен тиреотоксикозда жиі кездеседі. Әтектердің жіліктер эпифизінің жетілуі кешеуілдесе, акромегалияда қаңқаның түрлі сүйектері бір – біріне сәйкессіздеу әрі тым қалың болып қалыптасады. Қалқанша маңы безінің қызметі жеткіліксіздігінен қанда кальций азаяды, сондықтан бүкіл бұлшық еттер құрысып, “акушер қолы” деп аталатын белгі немесе бет бұлшық еттері құрысып, “күлегіш кейіп” байқалады.
Сипалау. Пальпация тәсілімен негізінен қалқанша без зерттеледі. Бездің тығыздығын, оның сипатын, түйінді - түйінсіздігін анықтайды. Ол үшін дәрігер екі қолының бүгілген саусақтарын төс – бұғана сүйір бұлшық еттердің артқы қырына тереңдете сұғып, бас бармақтарды оның алдыңғы қырына қоюы керек, сол кезде науқас жұтынса, қалқанша без кеңірдекпен бірге қозғалып, саусақтардың арасымен сырғиды. Бұл тәсіл бездің көлемінің шамалы ғана өзгерісін, оның жылжымалығын, механикалық әсерден ығысу мөлшерін, ауырсынуын, тамырларының соғуын анықтауға мүмкіндік береді.
Тықылдату. Перкуссия тәсілімен төстің артында жайғасқан жемсауды анықтауға болады.
Тыңдау. Тиреотоксикозбен ауыратын сырқаттардың қалқанша безі ұлғайып, негізгі зат алмасу процессі күшейіп, қан ағысы үдейді. Сөйтіп, онда шу мен үн туындайды. Сол дыбыстар тыңдағанда жақсы естіледі.
Зертханалық тексеріс. Қандағы ішкі сөлденіс бездері гормондарының мөлшерін анықтау маңызды роль атқарады. Қант сусамырында дерт анықтама жүргізгенде қандағы және зәрдегі қант мөлшерін анықтау басты мақсат болып табылады (гликемиялық және глюкозуриялық сынамалар). Қалқанша безі ауруларында тиреоидтық гормондардың мөлшері көбейіп (тиреотоксикозда) немесе азаяп (гипотиреозда) анықталынады.
Құрал – жабдық арқылы тексеру әдістері. Қалқанша без ауруларында негізгі зат алмасу дәрісін анықтау маңызды. Сонымен қатар ультрадыбыс және сканерлеу зерттеулері кеңінен қолданылады. Ұйқы безі, қалқанша безінің көлемі, орналасқан жері, тығыздылығы анықталынады. Ажырату диагнозын қолданған жағдайларда қалқанша безінен биоптат алады.
Дата добавления: 2015-11-06; просмотров: 1456;