Сурет. Пространственная решетка (с) и ее элементы: одномерный ряд (а) и плоская сетка (б).
Кеңістіктегі тор (сур.-3) және оның элементтері бірнеше бірліктегі қатар (а), жазық тор (б).
Шексіз қатардағы нүктелердің ара қашықтығы период, не параметр,не қатардың ара қашықтығы деп аталады.
Екі өлшемдегі жазық тор екі параметрмен белгіленеді а мен в, не бір сызықта жатпайтын үш түйінмен анықталады.
Жазық тордың элементарлы ячейкасы деп оның екі қабырғасы жай периодтардан тұрса айтамыз (параметрден). Элементарлық ячейканың ішінде түйін болмаса,ол жай ячейка деп аталады. Бір түйін төрт ячейкаға ортақ болғандықтан, әрбір элементарлы ячейкаға бірақ түйін келеді.
Бір аудан бірлігіне келетін түйін санын,тордың решеткасының тығыздығы дейміз. Сонымен, жазық тор екі қатармен анықталады және бірдей жазық элементарлы ячейкадан тұрады,олар бір-бірімен параллель (орналасқан) жабысқан.
Егер с периодты тағы бір қатар жүргізсек,алғашқы жазықтыққа жатпайтын,онда а, в,с периоды бар үш қатар арқылы үш жазықтық жүргізуге болады. Бұл кеңістіктегі торды береді,ол үш өлшемдегі гомологендік нүктелерді бейнелейді. (сур.-4 с) . Сонымен, кеңістіктегі торды үш паралельды жазықтықтар ретінде
қарастырып олардың параметрлері (а мен в), (в мен с), (с мен а)осы системалар бір-бірімен қиылысып,паралелипипед құрайды, олар параллельды және бірнеше ортақ қырлары болады.
Егер паралелипипедтің қырлары үш элементарлы период болып келсе,оны элементарлы параллелипипед дейміз. Параллель орналастыру арқылы (паралелипипедті) кристалды структураны толтыруға болады. Жай ячейка деп көлемі ең кіші ячейканы айтамыз, оған тек бір ғана түйін келеді. Паралелипипедтің 8 бұрышында 8 түйін тұрғанмен, әр түйін 8 элементарлы ячейкаға ортақ болады.
Кристалдардың кеңістіктегі решеткасын математикалық абстракция деп білу керек, олардың көмегімен кристалды құрылыстың периодтылығын өрнектеуге болады.
Дата добавления: 2015-06-10; просмотров: 1338;