Философия как любовь к мудрости 3 страница

3.әдістемелік нұсқаулар (МН)

4.құрылыс нормалары және ережелері (ҚНжЕ)

5.тіл туралы заңдар

969.Санитарлық заңнамаға жатпайды

1.мемлекеттік стандартар (МЕСТ)

2.санитарлық ережелер мен нормалар (СанНжЕ)

3.әдістемелік нұсқаулар (МН)

4.құрылыс нормалары және ережелері

5.дәрістер

! Жабық бөлмелердің микроклиматы неше компоненттен тұрады:

* 2

* 3

* 4

* 5

* 6

! Жабық бөлмелердің микроклиматы қандай компоненттерден тұрады:3

*температура

* ылғалдылық

* қысым

* салыстырмалы ылғалдылық

* ауаның қозғалу жылдамдығы

! Ауа ылғалдылығының пайыздық көрсеткіші:

* 30-65%

* 40-60%

* 30-40%

* 40-65%

* 30-45%

!Бөлмеде ауа алмасу неше фактордан тұрады:

* 2

* 3

* 4

* 5

* 6

! Нормативке сәйкес тұрғын үй бір адамға неше м2 құрайды:

* 9м2

* 6м2

* 8м2

* 17м2

* 18м2

! Бөлмеде ауа алмасу қандай факторлардан тұрады:2

* Газдың диффузиясы

* Температуралық қысым

* Ауаның қозғалужылдамдығы

* Ауаныңалмасуы

* жел қысымы

! Жасанды жарықтандырудың екі негізгі тобын ата:2

* ылжымалы шамдар

* қыздыру шамдары

* газ разрядты шамдар

* теріс зарядты шамдар

* қосалқы шамдар

! Сүт түстес әйнектен жасалған лампалардың неше пайызы жарықты ұстап тұрады:

* 0-15%

* 10-15%

* 25-15%

* 30-15%

* 10-5%

! Жылу аспаптары бетінің температурасы үнемі 100 С төмен болуы керек деп айтқан кім:

* Ф.Эрисман.

* Б.Бретшнайдер

* О.Безугная

* И.Гончару

* И.Сидоренко

! Бөлмелер мен аймақтардың үздіксіз инсоляциялануының ұзақтығы қандай болу керек:4

*солтүстік аймақтар үшін күніне 3 сағаттан кем болмауы керек

*орталық акймақтар үшін күніне 2,5 сағаттан кем болмауы керек

*оңтүстік аймақтар үшін күніне 2 сағаттан кем болмауы керек

* оңтүстік аймақтар үшін күніне 3сағаттан кем болмауы керек

* көп қабатты құрылыс кезінде инсоляцияның барлық қосынды ұзындығы 0,5 сағат болуы керек

!Құрылыс салуға арналған жер алаңын таңдап алу үшін тапсырыс беруші комиссия құрастырады, оның құрамына кіретіндер:3

*жобаға тапсырыс беруші

*жобалау ұйымы

*жергілікті кеңестің атқарушы комитеттері

*мемлекеттік бақылау органдары

*нысандар

! Құрылысқа бақылауды сапалы түрде жүргізу үшін олар құрылыс жүріп жатқан жерге ең кем дегенде неше рет баруы керек

* 4

* 5

* 3

* 5

* 6

! Ғимараттың жер асты бөлігін салуды аяқтаған уақыт пен жер бетін бастағанға дейінгі мерзім неше айдан аспауы керек

* 4ай

* 3ай

* 5ай

* 6ай

* 1ай

! Көзбен жұмыс істеу мақсаты бойынша бөлмелер неше топқа бөлінеді

* 2

* 4

* 5

* 8

* 10

! Күн сәулесі әр минутта жердің 1 шаршы метр бетіне қанша жылу бөледі

* 1,9ккал

* 14ккал

* 5ккал

* 6ккал

* 2ккал

! Берілген деңгейде горизонталды алаңның бір өлшем бірлігінде түсетін тік күн радиациясының мөлшері

* ауа-райы

* ылғалдылық

* инсоляция

* климат

* смог

! Жылдық суық кезеңінде қоғамдық ғимараттардың салыстырмалы ылғалдылығы неше пайыз болуы керек

* 30%

* 40%

* 60%-ден жоғары болмауы керек

* 15%

* 45%

! Ультракүлгін сәулелерінің неше спектрлі саласы бар

* 2

* 3

* 4

* 5

* 6

! Жылдың суық кезеңінде қоғамдық ғимараттар үшін ауаның температурасы

* 18-22 С

* 22-25 С

* 15-18 С

* 20-22 С

* 10-12 С

! Жылдың жылы кезінде ауа қозғалысының жылдамдығы қанша болуй керек

* 0,9м/сек

* 0,5м/сек

* 1м/сек

* 2м/сек

* 3м/сек

! Жылдың жылы кезінде ауа температурасы қоғамдық ғимараттар үшін неше болуы керек

* 3 С

* 18 С

* 10 С

* 5 С

* 7 С

! Табиғи жарықтандыру мына жағдайларға байланысты 3

*жарықтық климат

*ғимарат

*температура

*ылғалдылық

*терезелерді бағыттау

! Терезені бір қабатты шынылау күнсәулесінің неше пайызын құрайды

* 3%

* 5%

* 15%

* 7%

* 10%

! Терезені екі қабатты шынылау күн сәулесінің неше пайызын құрайды

* 8%

* 10%

* 25%

* 12%

* 6%

! Лас ауаны шығару үйдің әрбір секциясында вентеляциялық шахта арқылы іске асырылады, шахта биіктігі соңғы қабаттың жабындысынан неше метрь болу керек

* 4,5м

* 4м

* 5м

* 2м

* 3м

! Тұрғын бөлменің және ас бөлмесінің ауданы қанша болу керек

*4м

*5м

*10м

*8м

*2м

! Еденнен еденге дейінгі тұрғын қабаттардың биіктігі қаншаболу керек

* 2,8м

* 2м

* 3м

* 1м

* 5м

! Жоғарғы қабатының еденіне дейінгі биіктігі неше метрден жоғары болған жағдайда ғимараттарда лифт орнату қажет

* 2м

* 5м

* 14м

* 10м

* 7м

! Дыбыс деңгейінің өлшем бірлігі

* дБА

* Гц

* м/с

* см

* Кбайт

! Қазіргі уақытта қалалардағы басым шу

* табиғи

* транспорттық

* әуе көлігі

* құрылыс

* адамдар

! Ең шулы транспорт

* ұшақ

* троллейбус

* трамвай

* машина

* мопед

! Қалалық шудың негізгі түрлері4

*транспорттық

*өндірістік

* пәтерлік

* кварталдық

* стационарлық

! Шудың организмге теріс әсер етуі кезіндегі өзгерістер 2

*арнайы

*арнайы емес

*тұйық

*ашық

*жоспарлы

! Ұшу кезіндегі ғимараттарда қандай әдіс қолдданады 2

*дыбысты инсоляциялау

*дыбысты сіңіру

*құрылыс арқылы

*құрылғылар арқылы

*жарықтандырумен

! Операциялық блокқа науқасты не арқылы кіргізеді

* шлюз

* лифт

* есік

* терезе

* бокс

! Бөлме температурасы қыста қаншаболуы керек

* 18-22С

* 20-22С

* 10-12С

* 12-14С

* 18-20С

! Ультракүлкін сәулесінің спектірлі қанша саласы бар

* 2

* 3

* 4

* 5

* 6

! Микраклимат параметрлерін ата 3

*жердің қозғалысы

* ылғалдылық

* температура

* укақыт

* шаң

! Бөлмедегі қалыпты орташатемпература мөлшері

* 30С

* 27

* 21-25С

* 20-22С

* 17-19С

! Бөлмедегі қалыпты орташа ылғалдылық мөлшері

* 30-60%

* 40-45%

* 40-45%

* 30-40%

* 45-50%

! Микроклимат дегеніміз не

* таулы алқаптардағы метеорологиялық жағдай

* өзен аумағындағы метеорологиялық жағдай

* шөлді аймақтардағы метеорологиялық жағдай

* белгілі ғимарат қоғамдық мекемелер ішіндегі жасанды климатты жағдайы

* көл бетіндегі метеорологиялық жағдай

! Жарық коэфицентінің өлшем бірлігі

* люкс

* кг

* м

* дс

* дм

! Ылғалдылықты өлшейтін аспап 2

*ассман психрометрі

* бегунов аппараты

* аспиратор

* гигрометр

* протов аппараты

! Ауа сынамасын алу үшін қолданылатын аппарат

* бегунов аппараты

* протов аппараты

* аспиратор

* гигрометр

* ассман психрометрі

! Шудың жіктелуі 4

* кең жолақты шу

* тональді шу

* тұрақты шу

* тұрақсыз шу

* кездейсоқ шу

! Вибрацияның адам денесіне әсер ету бойынша қанша түрге бөлінеді 2

*жалпы

* жергілікті

* тұрақты

* тұрақсыз

* тербелмелі

! Жарықтандыру қанша түрге бөлінеді

* 2

* 3

* 4

* 5

* 6

! Шудың негізгі 2 белгілері бойынша бөлінуі 2

* күннің түсу бұрышы бойынша

* спектілік белгілері бойынша

* уақыт параметрлері бойынша

* жер планетасының айналу осі бойынша

* температурабойынша

! Спектірлік белгілері бойынша шу 2

* динамикалық шу

* кең жолақты шу

* тональды шу

* спектірлік шу

* инфрадыбысты шу

! Уақыт параметрлері бойынша шу 2

* тұрақты

* тұрақсыз шу

* тональды шу

* спектірлік шу

* кең жолақты шу

! Транспорт түрлері, трансфарматорлық подстанциялар, спорт және балалар алаңдары, вентиляциялық және компресорлық қондырғылар қай шығу көздеріне жатады

* нүктелі шығу көздері

* үдемелі шығу көздері

* динамикалық шығу көздері

* дыбысты шығу көздері

* өндірістік шу

! Шудың шығу көзіне қатысты қолданылатын шаралар 2

* жоспарлы

* инженер-техникалық

* ұйымдастыру әкімшілік

* өндірістік

* технологиялық

! Шудың өлшем бірлігі

* дЦб

* люкс

* %

* С

* герц

! Тұрғын және қоғамдық ғимараттар үшін жылдың жылы кезінде ауа температурасы

* есептеу температурасынан 3 С жоғары болмауы керек

* есептеу температурасы 0 С жоғары

* есептеу температурасы 5 С төмен болуы керек

* есептеу температурасы 2 С төмен болуы керек

* есептеу температурасы 6 С жоғары

! Күн сәулесінің тікелей түсу әсері

* диссимиляция

* аэрация

* инсоляция

* вентиляция

* гольфстрим

! Тұрғын және қоғамдық ғимараттардың жарықтану нормаларының келесі құжаттар регламенттейді 3

*ҚРҚНжЕ «Жасандыжәне табиғи жарықтану»

*ҚРҚНжЕ « Тұрғын ғимараттар»

*ҚРҚ,НжЕ «Қоғамдық ғимараттар және имараттар»

*ҚРҚ,НжЕ «Сауда үйлері шағын мекемелер»

*ҚРҚ,НжЕ «Өндіріс орындары»

! Бөлме беткейлерінің 3 тобына кірмейді 2

* мұздататын

* жылытатын

* қыздыратын

* суытатын

* бейтарап

! Жылуды реттеуге қолайлы күн түсуі қалай аталады

* қолайлы жылу

* беткейлік

* реттік

* мұздау

* қолайсыз

! Ересек адамдар үшін организмнің жылу жағдайының неше жіктелуі бар

* 2

* 3

* 4

* 5

* 6

! Балалар үшін аналогиялық жіктелу күн түсудің жеті деңгейін қарастырған кім

* Д. Губернский

* С.Кондрора

* О.Безугная

* И.Гончару

* И.Сидоренко

! Табиғи жарықтандыру кезінде күн сәулесі түседі

* тікелей

* шашыранды

* жанама

* төбеден

* бүйірінен

! Жобалық құжаттардың ішінен бұл бөлімде аудандық жоспарлар қаралады 2

*схемасы

*жобасы

*аудан

*СниП

*СанПиН

! Климат өзгеріп, территория мен ғимараттарда инсоляция қанша пайызға төмендейді

* 15-30%

* 19-20%

* 20-22%

* 15-20%

* 20-25%

! Қалаларды жобалау қанша негізгі сатыдан тұрады

* 3

* 2

* 4

* 5

* 6

! Қаланың жоспарлануы мен салынуын анықтайтын негізгі құжат болып табылады

* Бас жоспар

* схема

* ауданы

* көлемі

* жоба

! Жылу жеткізуші ретінде су температурасы 85C болатын орындар 4

*аурухана

*стационар

*диспансерлер

*әйел босанатын үйлер ғимараттары

* психиатрия және наркология ауруханалары

! ЕПМ ғимаратының жылыту жүйесі қандай болу керек

* Аралас

* орталықтандырылған

* орталықтандырылмаған

* аралас –блоктық

* орталықтандырылмаған- блоктық

! Сәулелік жылыту жүйесіне жатады 3

* радиаторлар

* ауа арқылы орналастырылған құбырлар

* су арқылы орналастырылған құбырлар

* электрлік панель

* конвекторлар

! Радиаторлар мен конвекторлар қандай жылыту жүйесіне жатады

* сәулелік

* конвекциялық

* электорлық панель

* аралас

* су арқылы орналастырылған құбырлар

! Жылыту жүйелерінің радиаторлы бетонды панельдері қайда қолданылады 4

*реанимациялық палаталарда

*операциялық палаталарда

*наркоздық палаталарда

*бокстерде

* тұрғын үйлерде

! Инсоляцияны анақтайтын құрал

* Амперметр

* вольтметр

* ЭКГ

* инсоляциялық линейка

* психрометр

! Бөлменің инсоляциялануы кем дегенде қанша сағат мөлшерінде болуы қажет

* 2

* 3

* 4

* 5

* 6

! Жарықтандыру қанша түрге бөлінеді

* 3

* 4

* 5

* 6

* 7

! Аралас жарықтандыру дегеніміз

* табиғи және жасанды жарықтандырудың бір-бірімен араласуы

* табиғи жарықтандыру

* жасанды жарықтандыру

* биологиялық жарықтандыру

! Жасанды жарықтандыру дегеніміз

* жасанды лампалар арқылы жарықтандыру

* күн сәулесі арқылы жарықтандыру

* биологиялық жарықтандыру

* химиялық жарықтандыру

* ай жарығы арқылы жарықтандыру

! Бөлменің барлық беткейлерін үш топқа бөлуге болады 3

*қыздыратын

*кептіретін

*мұздататын

*бейтарап

* аралас

! Жылу беруші беткейтін орналасуына байланысты сәулелік жие бөлінеді2

*көлдеңен

*қиғаш

*панельдік

*шашыранды

*қозғалмалы

! Егерде жылытушы аспаптар жабық тұратын болса, онда жылу берілу сәулелену бірден...

* күшейеді

* қызады

* суландырады

* төмендейді

* жоғарылайды

! Конвекциялық жүйеге жатады 2

*Радиаторлар

*Конвекторлар

*Инераторлар

*Вентиляторлар

*детонаторлар

! Бүгінгі күні тұрғын және қоғамдық ғимараттар үшін төменгі қысымдағы, сумен жылыту ең қолайлы құрылыс жүйесі:

* орталықтандырылмаған

* орталықтандырылған

* аралас

* комбинирленген

* корпустық

! Табиғи жарықтандырудың геометриялық әдісін қандай құралмен өлшейді

* люксметр

* амперметр

* вольтметр

* Данилюк линейкасы

* тахометр

! Табиғи жарықтандыруды анықтау әдістері

* Геометриялық, техникалық

* физикалық

* химиялық

* биологиялық

* жоспарлы

! Жарықтандырудың қанша түрі бар

* жоспарлы

* жасанды,табиғи,аралас

* физикалық

*химиялық

* биологиялық

! Тұрғын үйде бөлме ішінде жарықтандыру коэффициенті нешеге тең

* 1,4-1,8к

* 1,5-1,9к

* 1,3-1,4к

* 1,6-1,5к

* 1,7-1,6к

! Адам барлық хабарларды неше пайызына жуығын көру мүшесі арқылы қабылдайды

* 70%

* 80%

* 60%

* 50%

* 90%

! Көзбен жұмыс істеу мақсаты бойынша бөлмелер неше топқа бөлінеді

* 4

* 3

* 2

* 5

* 6

! Табиғи жарықтандырудың анықтау әдістері

* жоспарлы

* биологиялық

* техникалық,биологиялық

* химиялық

* физикалық

! Табиғи жарықтандыру дегеніміз не

* күн сәулесі арқылы жарықтандыру

* жасанды шамдар арқылы

* биологиялық

* химиялық

* физикалық

! Орталықтандырылған жылыту жүйесі техникалық параметрлері бойынша бөлінуі

* сәулелік және диффузиялық

* диффузиялық және конвекциялық

* сәулелік және конвекциялық

* вентиляциялық

* сәулелік

! Бүгінгі күні тұрғын үйлерде қолданылатын жылыту жүйесі

* орталықтандырылмаған сумен жылыту

* орталықтандырылған сумен жылыту

* аралас жылыту

* конвекторлық жылыту

* сәулелік жылыту

! Бөлменің барлық беткейлерін қанша топқа бөлеміз

* 2

* 4

* 3

* 5

* 6

! Мұздататын бөлме беткейлеріне жатады

* терезе, балкон

* ішкі қабырғалар

* жылыту аспаптары

* конвекторлар

* есік, дуал

! Конвекторлық жылыту жүйесінің кемшілігі

* жылыту қиындығы

* конвекторларға шаңның тұрып қалуы

* құрғақ ауа айдауы

* жағымсыз иіс

* жағымды

! Данилюк сызғышын не үшін қолданады

* ылғалдылық коэффициенті

* температура

* қысым

* ауа ұозғалысы

* КЕО анықтау үшін

! Еден ауданының терезе ауданына қатынасы

* жарық коэффициенті

* температура коэффициенті

* жел розасы

* қысым

* ауа қөлемін анықтау

! Жарықтандыру әдістері 2

*техникалық

*геометриялық

*жоспарлы

*физикалық

*биологиялық

! Геометриялық әдісте қай сызғышты қолданады

* үшбұрышты

* данилюк сызғышы

* транспортир

* офицер сызғышы

* линейка

! Техникалық әдісте қолданады

* Лю 116

* данилюк сызғышы

* қатқыл қара қағаз

* сүзгі

* оптикалық аспап

! Операция жасайтын бөлменің төменгі аймағынан шығарылатын ауауның мөлшері қанша болуы керек

* 60%

* 50%

* 70%

* 80%

* 90%

! Жылыту жеткізуші ретінде қолданылатын судың температурасы ауруханалар, диспансерлер, әйелдер босанатын үйлердің температурасы қанша болу керек

* 85С

* 75С

* 60С

* 90С

* 55С

! Операция наркоз жүргізілетін операциядан кейінгі босанатын реанимациялардың ауаның қозғалу жылдамдығы қанша

* 0,6м/с

* 0,4м/с

* 0,2м/с

* 0,8м/с

* 1м/с

! Жылыту жүйелерінің қыздыру аспаптары бөлменің қай жерінде орналасуы керек

* есіктін қасында

* терезенің үстінде

* терезенің астында

* еденнің астында

* орналаспайды

! Қай ғалым жылыту аспаптары бетінің температурасы үнемі 100C төмен болуы керек деп есептеген

* Эрисман

* Сидоренко

* Сеченов

* Черкинский

* Сысин

! Балалар микроклиматын сиппаттайтын параметрлер? 3

*Ауа температурасы

*Ауа қозғалысының жылдамдығы

*Ауаның қатысты ылғалдылығы

*Бөлменің нәтижелеуші температурасы

* Температураның шектеусіз симметриясы

! Адамдар көбінесе көшеге киінетін киімінсіз отырыс күйінде жаппай жиналатын бөлмелер

* 3 а сиппатағы бөлмелер

* 3 б сипаттағы бөлмелер

* 3 в сипаттағы бөлмелер

* 4 – ші сипаттағы бөлмелер

* 1- ші сипаттағы бөлмелер

! Қызмет көрсетуші аймақ көлемі бойынша ауа қозғалысының орташаланған жылдамдығы?

* Ауа қозғалысының жылдамдығы

* Жұмыр термометр температурасы

* Бөлменің радияциялы температурасы

* Ауа қозғалысы

* Бөлменің нәтижелі температурасы

! Адамдар уақытша тұратын бөлмелер қай санатқа жатады?

* 1- ші санаттағы бқлме

* 2- ші санаттағы бөлме

* 3 а санаттағы бөлме

* 5 санаттағы бөлме

* 6 –шы санаттағы бөлме

! Тұрғын үйдің ықшам климатының негізгі компоненттері? 4

*Температура

* Ылғалдылық

*Ауа қозғалысы

* Жылу алмасу

* Жылу реттеу жүйесі

! Адамдар тәулік бойына 2 сағаттан кем емес уақытта үздіксіз немесе жинақты 6 сағат болатын бөлмелер?

* Адамдар үнемі тұратын бөлмелер

* 6 шы санаттағы бөлмелер

* 5 ші санаттағы бөлмелер

* 4 ші санаттағы бөлмелер

* 3 а санаттағы бөлмелер

! Тұрғын және қоғамдық ғимараттардың табиғи жарықтану нормаларын бекітетін құжат 3

*ҚР ҚНжЕ 2.04-05-2002 “ Жасанды және табиғи жарықтандыру”

*3.02-01-2001 Тұрғын ғимараттар

*3.02-02-2001 “Қоғамдық ғимараттар және имараттар”

* СНжЕ 2.04.05-86 “Отопление, вентиляция и кондиционирование”

* СНжЕ “Жилые здания” 2.08.01-89

! СНжЕ “Жилые здания” 2.08.01-89 құжаты бойынша қалалық пәтерлер неше түрге бөлінеді?

* 3

* 2

* 1

* 4

* 5

! Спорттың шапшаң түрімен айналысуға арналған бөлмелер?

* 3 а санаттағы бөлмелер

* 3б санаттағы бөлмелер

* 4 ші санаттағы бөлмелер

* 5ші санаттағы бөлмелер

* 6шы санаттағы бөлмелер

! Адамдар ақыл-ой еңбегімен , білім алумен айналысатын бөлмелер?

* 2ші санаттағы бөлмелер

* 3a санаттағы бөлмелер

* 3в санаттағы бөлмелер

* 4ші санаттағы бөлмелер

* 5ші санаттағы бөлмелер

! Адамның комфортты жағдайға түсетінің бөлменің таза ауасының мөлшеріне бай\ты аңықталатын құбылыс?

*жылыту

*желдету

*ауа райы

*суыту

*ысыту

! Желдетудің неше түрі белгілі?

* 1

* 2

* 3

* 4

* 5

! Норматив бойынша желдету шахтасынның биіктігі?

* 1,5м

* 4м

* 5м

* 4,5м

* 3,5м

! Жылу берілу тәсілдері?

*конвекциялық ж\е сәулелік

* табиғи,жасанды

* ылғалды,құрғақ

* температура,ауа ылғалдылығы

* от арқылы, күн арқылы

! СНжС «Жилье здания» құжаты бойынша тұрғын бөлмелердің ауа параметірі ж\е ауа алмасу жилігі қанша?

* 18 С 1м2-та 3м2\сағ

* 25С 25 м3\сағ

* 18С 25 м3\сағ

* 25С 50м3\сағ

* 18С 3м2-та 25м3\сағ

! Қазақстанда еденнен еденге дейінгі тұрғын ғимараттар қабаттарының биіктігі қанша?

* 3м

* 2,7м

* 2,5м

* 2,8

* 3,7м

! Табиғи жарықтандыру негізгі жағдайларға байланысты? 3

* жарықтық климат

* қыздыруға

* ғимаратты

* күн сәлесіне

* терезелерді бағыттау

! Күн сәулесінің тікелей түсу әсері?

* инсоляция

* жарықтандыру

* конвекция

* желдету

* жылыту

! Адам барлық хабарлардың қанша пайызын көру мүшесі арқылы қабылдайды?

* 55%

* 60%

* 70%

* 97%

* 35%

! Күн сәулесі әр минутта жердің бир шаршы метр бетіне қанша ккал жылу бөледі?

* 1,9ккал

* 2,9ккал

* 0,9ккал

* 1,09ккал

* 2 ккал

! Күн неғұрлым горизонтқа жақын болса,сәулелер радиациясы қандай жағдайда болады?

* өзгеріссіз

* бірқалыпты

* ұлғаяды

* әлсірейді

* артады

! Түсу бұрышы 0,5 градус болғанда жарықтандыру қандай деңгейде болады?

* 2 есе жоғарылайды

* 2 есе төмендейді

* 3 есе жоғарылайды

* 3 есе төмендейді

* 5 есе төмендейді

! Қандай заңдылық бойынша, толқын ұзындығы неғұрлым қысқа болған сайын шашырату соғұрлым жоғары болады?