Металлдарды қысыммен өңдеу үшiн машиналар және құралдар

Металлдарды илемділікті өңдеуi үшiн балғалар, баспақтар және сығымдағыш білдектер қолданылады. Балғалардың келесi түрлерi танып бiледi: еркiн с оғу үшiн (бу-әуе, әуе, тұтқалы, серiппелi) және соғу үшін қалыптарда (бумен, бу-әуе екi жақты әсерi, беретiнi фрикциялық дисктермен құлаулар және тағы басқалар). Ұстаханалы баспақтар келесi түрлерге бөледi: кесу үшiн, механикалық қалыптарда соғу үшін, ұсталы гидравликалық, бұрандалы ию үшін.

Баспақтар қалыптау үшiн қосиінді, эксцентрикті, тартуға; гидравликалық баспақтарға жеке, екi есе шығын, үш еселi әсердегi, гидравликалық жастығы бар диафрагмалардың қалыптауы үшiн, керу үшiн жіктеледі. Сонымен бірге оларға сығымдағыш білдектер жатады. Негiзгi ұсталық саймандарға жататындар: (2-сурет) ұстахана кенелерi ұсақтат, үтiктеу, шеге жасаушының шеберханасы, ұстахана формасы және әр түрлi төс, қол балғасы, қашау, ойғыш, ұстахана құралбілік, аспап.

2 сурет. Қолмен соғу үшін қалыпты құрал

Қосалқы құралдарға жататындар: сүймен болаттан жасалған тамшылатқыш және шөтке шұңғыл және кәдiмгi күрек, iлмек тағы басқалар.

Ыстық металлдарды қысыммен өңдеу үшiн негiзгi аспап - бұл арнайы ұстахана балтасы, жалғама, толтырма материалы, үтiктеу, астына қоятын дақпырт, ойғыш, артық қысым, сонымен бiрге (3 сурет) ұстахана кенелерi.

3сурет. Еркiн механикалық соғу үшiн ұсталық құрал

Сығу - бұл арнайы аспаптардың қолдануымен қалыңтыр металлдың қалыптауы.

Сығымдау- қалыңтырлы металдың ағашты немесе металлды модельдері анықталған, басқышты белдіктің айналдырықты шпиндельде, арнайы құралмен қолданумен пішіндеу. Басқыш білдектердің екi түрін танып бiледi: люнетпен және айқастырма суппортымен.

Қалыңтырлы материалдың сығуы сығымдағыш (4, а, ә сурет) деп аталатын қол немесе суппорт аспабы көмегiмен орындау. Қол сығымдағышы болаттан жасалған немесе қаламдардың әртүрлi формасымен жез шыбықшасынан үрлейдi - (4, б сурет) әрлеу және дөңгелектелген.

а ә

б

4 сурет. Сығуды (а, ә) және қол сығымдағышты құрал (б) сұлбасы

Сығымдау кезде басқыш білдектерде келесi түрлерi модельдерін қолданады: қуысты, құрама және эксцентрикті. Модельдер шойынды, жезді немесе алюминиді, болатты, ағашты бола алады.