Ипохондриялық невроз

Әртүрлі сенестопатиялармен ипохондриялық компонентті әр неврозда табуға болады. Невростенияда, жабысқақтық неврозда, истерияда ипохондриялық симпоматика астеноипохондриялық немесе жеке синостопатиялық көріністер ретінде байқалады. Кейбір науқастарда дерттің клиникалық суреттемесінде сенестопатиялар, өз денсаулығына аса көңіл бөлу, мазасыздану басымдылық көрсетеді. Шын мәнінде жоқ дерт жөнінде ойлар оңай пайда болады, әртүрлі мамандарға қаралып, емделгісі келеді. Олар жағымсыз сезімдерге көп көңіл бөледі, ауыр дерт жөнінде ойлар мазалайды. Науқас денесінің жеке бөліктеріндегі немесе локализациясы белгісіз жағымсыз сезімдерге шағымданады. Мұндай сезімдер жиі қандай-да бір соматикалық немесе басқа топ ауруларына ұқсас болып келеді. Ипохондриялық көріністер науқас шағымдарының ішінде басты орын алады. Ауыр дерт жөніндегі ойлар аса бағалы сипат алады. Өзіндегі басқа да қажу, көңілінің түсіп кетуі және т.б. тәрізді психикалық бұзылыстарды науқас дерт салдарымен немесе соматикалық сәтсіздік салдарымен байланысты деп есептейді. Әртүрлі мамандарға көрініп, өзінде ауыр дерттің бар екендігін дәлелдеуге тырысады. Мұндай науқастарда жиі ағза жүйесінің функциональды бұзылыстары байқалады. Бірақ бұл ауытқулар өздері сипаттаған жағдайдың ауырлығына сәйкес келмейді.

Терапия нәтижесінде, өмір салтын өзгертуге ұсынымдар берілгенде ипохондриялық көріністер әлсірейді немесе толық жойылады. Олар сақталып, тұрақты сипат алғанда науқастар өздерінің, ерекше шараларын қолданады, бұл ипохондриялық синдром характерологиялық бұзылыстармен бірігіп жүретін ипохондриялық тұлға дамуы жөнінде айтуға мүмкіндік береді.

Невротикалық депрессия (депрессивті невроз)

Әртүрлі психикалық аурулар арасында патоморфоздың негізгі тенденцияларына сәйкес аффективті бұзылыстар, соның ішінде депрессивті бұзылыстар жиіледі.

Невротикалық депрессияның клиникалық көріністерінің суреттемесі ХХ ғасырдың 30-шы жылдарында пайда болды. Бұл невроз түрі бірбеткей, ригидті, компромиссті шешім қабылдауға және ситуацияны жан-жақты бағалауға қабілетсіз мінезбен адамдарда кездеседі деген мәлімет бар. Аурудың бастапқы кезеңінде дистониялық сипаттағы вегетативті бұзылыстар байқалады, артынан жабырқаулы көңіл-күй, ұйқы бұзылысы, қорқыныш үрей пайда болады. Жабырқаулық баяу үдейді, және, ереже бойынша, науқастар бұл күйді психожарақаттық ситуациямен байланыстырмайды. Таңертең науқастар әлсіздік, қалжырау сезінеді. Невротикалық депрессия жиі жанұялық-жыныстық қатынасқа қатағаттанбаушылық әсерінен дамиды, сондықтан науқастар жұмысқа асығады, онда олар өздерін жақсы сезінеді.

Психожарақаттық ситуацияның субьективті шешімінің жоқтығына қарамастан, невротикалық депрессиямен науқастарда ситуацияның сәтті шешілетіндігіне үміт сақталады, осыған байланысты оларда суицидальды ойлар дамымайды.

Невротикалық депрессияда тұрақты вегетативті бұзылыстар байқалады, олар жиі гипотония, спастикалық колит және т.б. Тұлғаның невротикалық дамуына өту кезеңінде қандай-да бір ситуацияға байланыссыз жасаурағыштық бақыланады. Осы бұзылыс науқасты психиатрға көрінуге мәжбүрлейді.

Невротикалық депрессияның ұзақ ағымында және жарақаттық жағдай сақталғанда невроздың негізгі формасына - обсессивті-фобиялық, астениялық, истериялық түрлеріне сейкес келетін мінез-құлықтық бұзылыстармен тұлғаның невротикалық дамуына ауысу орын алуы мүмкін.