Грунттаушы материалдар

Грунттаушы материалдар – мұндай материалдар конструкцияның бетіне өте жұқа қабықша түрінде жағып, қабықша түзуші материалдың бетке жабысуын қамтамасыз етеді. Сонымен қатар беттің жұғымдылығын арттырады. Грунттаушы материалдардың тұтқырлығы төмен болып келеді.

Сіңдірілетін немесе инъекциялық материалдарды қолданғаннан кейін грунттаушы материалдарды қолданбауға болады. Оны сонымен қатар бөлек гидроизоляциялық материал ретінде пайдаланбайды. Бірақ-та ол суға төзімді қасиеттерге, сонымен қатар бу өткізбеу, антикоррозиялық қасиеттерге ие болу керек.

Салқын грунтовкалар сұйық, біркелкі, ерімеген байланыстырғыш заттарының түйіршіктерінсіз болуы керек. Олар оңай жағылады, мысалы, щеткамен немесе пистолетпен 10⁰С температурада немесе одан жоғары. Еріткіштердің тұтқыр емес және ұшқыш емес түрлерін қолданады. Оларда битумның асфальтені толық еруі керек. Мұндай молекулалық массасы жоғары еріткіш – жасыл май болып табылады. Ол газойльдің пиролизі кезінде немесе басқа да мұнай өнімдерінен алынады (фракциясы 260 – 350⁰С дейін). Салқын грунттауға ұшқыш еріткіштерді – бензин, лигроин, бензол, т.б. қолданбау жөн.

Салқын асфальтті сылақты жағу кезінде сұйытылған битумды пастаны келесі қатынаста қолданған жөн – 1:1 (битумды паста:су)

Жақсы грунтовка рөлін ыстық битумды сылау кезінде, чехословакия құрылысшыларының көрсеткіштері бойынша, ажыратылған паста, құрамы: мұнайлы битум жұмсару температурасы 40-60⁰С; каолин - 33%, су - 34% аз көлемде КОН немесе NаОН қоспасымен. Бұл қоспа бетонның, кірпіштің, металлдың бетіне жағуға жарамды.

Грунттаушы материал металл бұйымдары мен конструкцияларын ылғалдан және атмосфералық әсерлерден қорғауда маңызды рөл атқарады. Грунтовка металды ылғалдан және коррозиядан қорғайды. Қорғауда тиімді нәтижені майлы бояулар табиғи олифтердің және атмосфераға төзімді пигменттердің қосындысымен - алюминий ұнтағы, свинцті сурик, свинцті жасылдың немесе олардың қатысуынсыз жақсы нәтижелер береді. Толтырғыш ретінде бор, тальк және т.б. қолданылады. Табиғи олифті алмастыратын заттарды қолдануға болады. Мысалы, оксоль немесе оксоль қоспасы, глифталь және пентафтальді лактар.

Оксольды зығыр немесе сора майын нығыздап, оған ауа үрлету және сиккативтермен бірге қыздырып, сонан соң уайт-спиритте (50%) еріту арқылы алады. Айта кететін жайт, жартылай табиғи олифтер грунттау кезінде ғимараттың ішкі және сырт беттерін құрғақ сылауда қолданылады.

Глифтальді лак глифтальді шайырдан және өсімдік майы мен сиккатив қоспасы бар еріткіштерден алынады, ал глифтальді шайыр – глицерин мен фтальді ангидридтен синтетикалық жолмен алынады.

Пентафтальді лактар пентафтальді шайырды уайт-спиритте немесе баска да еріткіштерде маймен бірге еріту арқылы алынады; смола көп атомды спирт пентаэритрит пен фтальді ангидриттің синтездеу өнімі болып табылады.

Грунттаушы ретінде бетонға атмосфералық және химиялық төзімділік қасиеттерін беру үшін ХВ-784 лагы қолданылады, онда пленка түзуші негіз – перхлорвинил, ал еріткіш – Р-4 болып табылады, массалық қатынасы 100:40, сонымен қатар ХС-76 лагы қолданылады, сополимер винилхлорид және винилиденхлорид негізіндегі, ал еріткіші Р-4, сол қатынаста.

Майлы бояуларды пигменттерді мұқият краскотеркада белгілі-бір көлемде олифпен немесе лакпен бірге ысқылау нәтижесінде алады, сонан соң белгілі-бір жұмыс консистенциясына дейін ыдыратады. Қорғасынды сурик, қорғасынды көк немесе қорғасынды кронды краскотеркадан кемінде үш рет өткізеді, темірлі сурикті – кемінде бес рет, бірақ белгілі-бір шарт бар, яғни дестелерге берілместен бұрын бояу олифпен ұнтақтардың ұшуынсыз араластырылады.

Алюминий пудрасы бар майлы немесе эмальді бояулар қарапайым ыдырату жолымен ысқылаусыз дайындалады. Оны қолданысқа дейін 8 сағат ұстауға болады.

Грунттаушы материалдардың ішіндегі көп қолданысқа ие болғаны – этинолды бояулар, олар құрғақ та ылғал да бетке жағыла береді. Оларды қолданысқа дейін 1-2 күн қалғанда жабық краскотеркада пигменттермен бірге ысқылау жолымен алады. Грунттаушы материалдардың қолдану мерзімін ұзарту үшін оларға ағашты-шайырлы антитотықтырғыш қосады. Бояудың еріткіші – ксилол. Кебуі 8-10 сағат көлемінде.

№12 дәріс