Табиғи газдарды конверсиялау.

Соңғы кезде көп қолданылып келе жатқан негізгі әдістерінің бірі сутекті метаннан алу. Табиғи газдардың кейбіреуінде 90% - тен аса, ол кокс газында 25-30% болады. Көмірді шала кокстегенде құрамында метаны көп газдар шығады, метан мұнай өндірісінде де шығатын газдар қоспасында болады.

Метаннан сутекті түрліше әдіспен алады.

1. Метанды крекингтеу( қыздырып алу)

СН₄=С+2Н₂-4000,08кДж

Метанды отқа берік қыш қондырмалармен толтырылған шахта пештерде крекингтейді. Бұл процесс екі сатыда өтеді. 1) Бірінші сатыда метанды ауамен араластырып, пештің ішін 1100⁰С дейін қыздырады. 2) Екінші сатыда пешке метанның өзін ғана жібереді , осы кезде эндотермиялық реакция жүріп пеш 900⁰С дейін суыйды. Метанды жағып 1100⁰С-қа дейін қыздырады. Осыдан шыққан сутекті аралас газдардан тазартады.

Метанды су буымен катализдік конверсиялау.

Сутек өндірісінің негізгі әдісі. Бұл әдіс метан және оның туындыларын су буымен, оттекпен, көміртек (ІV) оксидімен тотықтыру мына реакцияларға негізделген.

СН₄ + Н₂О « СО+3Н₂ - 206кДж (а)

СН₄ + 1/2 О₂ « СО+2Н₂ + 35кДж (б)

СН₄+ СО₂ « 2СО+2Н₂ - 248кДж (в)

Келтірілген реакциялар нәтижесінде түзілген көміртек оксиді су буымен темір-хром катализаторының қатысуымен конверсияланады.

СН₄ + Н₂О « СО + 3Н₂

СО +Н₂О « СО₂ + Н₂ +41кДж (г)

Метанды су буымен конверсиялау процесі эндотермиялық процесс:

СН₄ + Н₂О - СО₂ + Н₂ - 165кДж

Метанды катализдік әдіспен конверсиялау процесінің бірінші сатысында сутек өндіруге катализатор ретінде Nі/AІ₂O₃ қолданылады, конверсия процесінің бірінші сатысы 800⁰С температурада және 1-4 МПа қысымда жүргізіледі. Метанды су буымен конверсиялау процесінің бірінші сатысының өнімі- синтез газ, сутек немесе сутек-азот қоспасын өндіру үшін, процестің екінші сатысында көміртек (ІІ) оксиді су буымен катализдік әдіспен конверсияланады.