Логистикалық талдау негiзінде тұтынушың өнімге сұранысының болжау үлгiсі.
Сұраныс деп тұтынушылардың белгілі бір өнімді таңдау және сатып алу қабілетін айтады. Сұраныс тауардың бағасы мен көлемінің арасындағы тікелей байланысты көрсетеді. Олардың бірнеше баламалы мүмкіндіктерін кесте түрінде былай көрсетеді.
1 кесте–Өнімге сұраныс көлемі| Көрсеткіш | Жылдар | ||||
| 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | |
| Көлем өнімге деген сұрау, млн. теңге | 0,14 | 0,9 | 4,7 | 8,7 | 9,2 |
Сұранысты былай есептейді
Y = A/(1+10^(a+b*x))+C (1)
A аумағы айырыммен кестенің шеткі нүктесінің мағыналарының арасында анықталады және ол 10-ға тең. C аумағы айырыммен кестенің бірінші нүктесінің ординатасы арасында анықталады және ол 0-ге тең. а және b коэфиценттері арқылы логистикалық функция былай есептеледі
1+10^ (a+b*x) =A/y => 10^ (a+b*x) =A/y - 1 (2)
Сурет – 1. Сұраныс графигі
Сұраныс пен ұсыныс нарықтық экономиканың ең маңызды элементтері. Сұранысақшалайкамтамасызетілгентұтынушыныңқажеттілігінемесесұраныстөлемқабілеттілігібарқажеттілік. Құндықтұрғыдансұранысосықажеттітауарлардыңсанасынқұрайды.
Сұраныс заңы тауарбағасыменсұраныскөлеміарасындағыкеріқатынастыңкөрінісі, яғнитауарғабағатөмендегендетұтынушыоныкөпмөлшердесатыпалады. Егертауарғабағаөссе, оғандегенсұранысазаяды.
Сұраныстың қисығы – бұлсұранысзаңыныңграфиктегікөрінісі, яғнибұлсызықтағынүктемелербелгілібіруақыттағытұтынушыныңтауардықандайбағаменжәнеқаншамөлшердесатыпалатынмүмкіншіліктерінкөрсетеді. 7.1. графиктегікөлденеңосьтесұраныскөлемі (Q), алтікелейосьте (Р) – тауардыңбағасы, сұраныстыңқисығы (Д).
Нарықтықсұраныскөптегенфакторлардыңәсеріменқалыптасады. Сұранысқабағаданбасқадабағасызфакторларәсерінтигізеді:
1. Тұтынушылардың табысы. Табыс өскен сайын тұтынушылардың сұранысыда өседі.
2. Тұтынушылардыңсаны. Тұтынушылар саны молайған сайын сұраныста өседі.
3. Тұтынушылардың талғамы (ұнатуы, ұнатпауы, жаңа үлгідег ітауарлар)
4. Бірін бірі алмастыратын және бірін – бірітолықтыратын тауарлардың бағаларының өзгеруі.
- Егер де тауарлар бірін – бірі толықтыратын болса (автомобиль және бензин), онда бір тауарлардың (автомобиль) бағасының өсуі екінші тауарға (бензин) деген сұраныстың азаюына әкеледі.
- Егер де тауарлар бірін – бірі алмастыратын болса (майжәнемаргарин), онда бір тауардың (май) бағасының өсуі екінші тауарға (маргарин) деген сұраныстың ұлғаюына әкеледі.
5. Келешектегіөзгерістерді күту: инфляциялық және топшылықжағдайдағыөзгерістер бүгінгі күндегі сұраныстың өсуіне әкеледі.
6.
| 7.1. графигі . Сұраныстың қисығы | 7.2. графигі. Сұраныс қисығының жылжуы |
| Р Р1 А Ро В D | Р D1 D Do Q |
| Бағаның өзгеру әсерінен сұраныс көлемінің өзгеруі сұраныс қисығының өз бойымен жылжуынан көрінеді. | Бағасыз факторлардың әсері сұраныстың өзгеруіне әкеледі,ол қисық сыздықтың орнынан жылжуынан көрінеді: оңға - жоғары (өсуі); солға – төменге (азаюы). |
a және b коэфиценнтерін есептеу үшін Excel-дегі ЛИНЕЙН функциясын қолданамыз
2 кесте – a және b коэфиценнтерінің Excel-дегі көрінісі
| A | B | C | D | E | F | G | |
| 7 | X | Y | А\у-1 | Lg(A\y-1) | |||
| 8 | 1 | 0,14 | 70,429 | 1,848 | |||
| 9 | 2 | 0,9 | 10,111 | 1,005 | |||
| 10 | 3 | 4,7 | 1,128 | 0,052 | -0,765 | 2,498 | |
| 11 | 4 | 8,7 | 0,149 | -0,826 | 9,2 | 0,087 | -1,061 |
| 12 | 5 | 9,2 | 0,087 | -1,061 |
| Адрес | Құрамы |
| С8 | =10\В8-1 |
| D8 | =log10(С8) |
| F10 | =ЛИНЕЙН (D8,D12,А8,А12) |
3 кесте –Жеткізілетін өнімнің болжамды көлемі
| A | B | C | D | E | |
| 15 | Х | К | 10^К+1 | Y1=А\(1+10^К) | (у1-у0)^2 |
| 16 | 1 | 1,7 | 51,119 | 0,196 | 0,003 |
| 17 | 2 | 0,9 | 8,943 | 1,118 | 0,048 |
| 18 | 3 | 0,1 | 2,259 | 4,427 | 0,075 |
| 19 | 4 | -0,7 | 1,2 | 8,337 | 0,132 |
| 20 | 5 | -1,5 | 1,032 | 9,693 | 0,244 |
| 21 | 6 | -2,3 | 1,005 | 9,95 | |
| 22 | 7 | -3,1 | 1,001 | 9,999 | |
| 23 | 8 | -3,9 | 1 | 10 | |
| 24 | 9 | -4,7 | 1 | 10 | 0,142 |
| 25 | 10 | -5,5 | 1 | 0,006 |
Ескерту
Дата добавления: 2016-02-27; просмотров: 1143;