Мәнділігі туралы жорамалды тексеру.

Статистикалық өзара байланыс жөнінде сөз болғанда, оның бар болуынемесе жоқ болуы,бағытының болуы (оң немесе теріс) және күшінің сипатымен (күшті, әлсіз) анықталады. Егер зерттеу нәтижесінде нөлдік жорамал теріске шығарылмаса, онда «өзара байланыс жоқ». Нөлдік жорамал теріске шығарылған жағдайда кездейсоқ шамалардың арасында байланыс бар делінеді.

1. Н₀ және Н₁ жорамалдарын тағайындайық:

(яғни, корреляция жоқ),

.

2. мәнділік деңгейін береміз.

3. Критерияның статистикасы:

4. мұндағы - бос дәрежесімен Стьюдент таралуы болатын статистика.

5. болғанда Н₀ жорамалы: мәнділік деңгейімен теріске шығарылады. Демек, параметрлердің арасында мәнді корреляция бар.

болғанда Н₀ жорамалын теріске шығаруға негіз жоқ, яғни параметрлердің арасында мәнді корреляция жоқ.

3 мысал.х және у шамаларының өлшем нәтижелері кестеде берілген.

	-2
	0,5		1,5

1) y-ң x-қа түзу регрессиясының таңдама теңдеуін;

2) Регрессия сызығын тұрғызу;

3) Корреляцияның таңдама коэффициентін есептеу;

4) Корреляциялық тәуелділіктің сипаты мен күшін анықтау.

Шешуі.Мұнда n=5

1) а) Х пен -тің арасында сызықты тәуелділігі бар деп ұйғарып, ең кіші квадраттар әдісімен және коэффициенттерін табамыз.

қалыпты жүйенің түрі .

Осы жүйені шеше отырып, аламыз. Сондықтан, .

в) Немесе мына формалаларды қолданып табуға болады

. Регрессия тура .

.

Онда сызықтық регрессияның теңдеуі мына түрде жазылады .

с)

.