Ысқарған сөздер
ҚАЗАҚША | РУССКИЙ | ||
ААҚ | Ашық акционерлік қоғам | ОАО | Открытое акционерное общество |
АҚ | Акционерлік қоғам | АО | Акционерное общество |
АҚШ | Америка құрама штаттары | США | Соединенные штаты Америки |
АХАЖ | Азаматтық хал-ахуал жазбалары | ЗАГС | Запись актов гражданского состояния |
АШМ | Ауыл шаруашылық министрлігі | МСХ | Министерство сельского хозяйства |
ӘЖК | Әлеуметтік жеке код | СИК | Социальный индивидуальный код |
ӘМ | Әділет министрлігі | МЮ | Министерство юстиции |
БАҚ | Бұқаралық ақпарат құралдары | СМИ | Средства массовой информации |
БАӘ | Біріккен араб әмірліктері | ОАЭ | Объединенные арабские эмираты |
БЖИ | Білім жетілдіру институты | ИПК | Институт повышения квалификации |
БҰҰ | Біріккен ұлттар ұйымы | ООН | Организация объединенных наций |
ДДҰ | Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы | ВОЗ | Всемирная организация здравохранения |
ДИАҚБ | Демократиялық институттар мен адам құқығы жөніндегі бюро | БДИПЧ | Бюро демократических институтов и прав человека |
ДК | Дербес компьютер | ПК | Персональный компьютер |
ДСҰ | Дүниежүзілік сауда ұйымы | ВТО | Всемирная торговая организация |
ЕҚЫК | Европадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық жөніндегі ұйым | ОБСЕ | Организация по безопасности и сотрудничество в Европе |
ЕҚЫК | Европадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық жөніндегі кеңес | СБСЕ | Совет по безопасности и сотрудничестве в Европе |
ЕО | Европа одағы | ЕС | Европейский союз |
ЕсҚКБ | Есірткіге қарсы күрес басқармасы | УБН | Управление по борьбе с наркобизнесом |
ЖАҚ | Жабық акционерлік қоғам | ЗАО | Закрытое акционерное общество |
ЖОО | Жоғары оқу орны | ВУЗ | Высшее учебное заведение |
ЖТҚ | Жеке тұрғын үй құрылысы | ИЖС | Индивидуальное жилищное строительство |
ЖШС | Жауапкершілігі шектеулі серіктестік | ТОО | Товарищество с ограниченной ответственностью |
КЕҮЕҰ | Коммерциялық емес үкіметтік емес ұйымдар | НКНПО | Некоммерческие неправительственные организации |
КТК | Көңілді тапқыштар клубы | КВН | Клуб веселых и находчивых |
ҚМ | Қорғаныс министрлігі | МО | Министерство обороны |
ҚР ҰҒА | Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясы | НАН РК | Национальная академия наук Республики Казахстан |
ҚР | Қазақстан Республикасы | РК | Республика Казахстан |
ҚТДО | Қоғамдық тәртіптің демеулік орындары | ОПОП | Опорные пункты общественного порядка |
ҚФФ | Қазақстан футбол федерациясы | ФФК | Футбольная федерация Казахстана |
ҚХР | Қытай халық республикасы | КНР | Китайская народная республика |
МКК | Мемлекеттік коммуналдық кәсіпорын | ГКП | Государственное коммунальное предприятие |
МСЭҚД | Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау департаменті | ДГСЭН | Департамент государственного санитарно-эпидемиологического надзора |
ОСК | Орталық сайлау комиссиясы | ЦИК | Центральная избирательная комиссия |
ПИК | Пәтер иелерінің кооперативтері | КСК | Коопреатив собственников квартир |
РФ | Ресей федерациясы | РФ | Россиская федерация |
СЖК | Студенттің жеке коды | ЛКС | Личный код студента |
СК | Сақтандыру компаниясы | СК | Страховая компания |
СМЖ | Сапа менеджменті жүйесі | СМК | Система менеджмента качества |
СТН | Салық төлеушінің тіркеу нөмірі | РНН | Регистрационный номер налогоплательщика |
СҮ | Сауда үйі | ТД | Торговый дом |
СІМ | Сыртқы істер министрлігі | МИД | Министерство иностранных дел |
ТӘБ | Тұранәлем банкі | БТА | Банк Тураналем |
ТМД | Тәуелсіз мемлекеттер достастығы | СНГ | Содружество независимых государств |
ТИ | Тергеу изоляторлары | СИ | Следственные изоляторы |
УЕФА | қазақ тіліне «Европалық футбол ассоциациясының одағы» деп аударылғанымен ағылшын тілінен алынған нұсқасы қолданылады | УЕФА | ағылшын тілінен алынған нұсқасы қолданылады (Union European football association) |
ҰБТ | Ұлттық бірыңғай тест | ЕНТ | Единый национальный тест |
ҰҚК | Ұлттық қауіпсіздік комитеті | КНБ | Комитет национальной безопасности |
ҮЕҰ | Үкіметтік емес ұйымдар | НПО | Неправительственные организации |
ФИФА | «Халықаралық футбол федерациясының асссоциациясы» деп аударылғанымен ағылшын тілінен алынған нұсқасы қолданылады | ФИФА | ағылшын тілінен алынған нұсқасы қолданылады (Federatian international football association) |
ХТК | Халықаралық техникалық комитет | МТК | Международный технический комитет |
ХДП | Халықтық демократиялық партия | НДП | Народная демократическая партия |
ШҚО | Шығыс Қазақстан облысы | ВКО | Восточно-Казахстанская область |
ШЫҰ | Шанхай ынтымақтастық ұйымы | ШОС | Шанхайская организация сотрудничества |
ІІД | Ішкі істер департаменті | ДВД | Департамент внутренних дел |
ІІМ | Ішкі істер министрлігі | МВД | Министерство внутренних дел |
ІІБ | Ішкі істер басқармасы | УВД | Управление внутренних дел |
ЭЕМ | Электронды есептеуіш машина | ЭВМ | Электронная вычислительная машина |
ЭСКАТО | «Азия мен Тынық мұхит аймағына арналған экономикалық әлеуметтік комиссия» деп аударылғанымен қазақ тілінде де қысқартылып берілген кезде ЭСКАТО түрінде қолданылып жүр | ЭСКАТО | Экономическая социальная комиссия для стран Азии и Тихоокеанского региона |
ЮНЕСКО | БҰҰ-ның Білім, ғылым және мәдениет жөніндегі ұйымы (ағылшын тілінен қысқартылған нұсқасы қолданылады) | ЮНЕСКО | UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organisation) ағылшын тілінен қысқартылған нұсқасы қолданылады |
ЮНИСЕФ | БҰҰ-ның балалар қоры (ағылшын тілінен қысқартылған нұсқасы қолданылады) | ЮНИСЕФ | Детский фонд ООН |
ЮНИФЕМ | БҰҰ-ның әйелдер қоры (ағылшын тілінен қысқартылған нұсқасы қолданылады) | ЮНИФЕМ | Женский фонд развития ООН |
5.2 Балама ретінде ұсынылатын сөздердің орысша-қазақша сөздігі[8]
РУССКИЙ | ҚАЗАҚША |
А | |
абразив | қажақ |
абстрактность | дерексіздік, абстрактылық |
АБШ | Америка біріккен штаттары (ағылшын тілінде «united» сөзі – біріккен деген мағынада «құрама» - сборная) абш-федерация. Өз еріктерімен біріккен штаттар. Россия федерациясы – түрлі елдерден құрылған нағыз құрама мем. |
аванс | алғытөлем |
автономность | оңашалық |
адрес | тұрақ |
аллея | саялық |
алимент | борышақы |
амортизация (износ оборуд.) | тоздырушылық |
анонс | аңдатпа |
амортизация (поглощ. удара) | бәсейту |
аккомодация | бейімделу, ыңғайлану |
аккумулировать | жинау, жинастыру, шоғырлау |
аксессуары | асай-мүсей |
активатор | өршіткіш |
активация | өршіту |
активизировать | құлшындыру |
активность (процесса) | құлшындылық |
активный | құлшынды |
актив | әкім-қара |
акция | қарекет, әрекет |
акция | жағымды істе қарекет, жағымсыз мәнде әрекет |
арест имущество | мүліктыйым |
арсенал | жарақхана |
астролог | жұлдызшы |
аттестация | саралау |
аэрация | ауалау |
Б | |
база | орнабет, орнық, база |
балласт | масылзат (су, құм, тас) |
балкон | желпін |
банк | қазынауық |
банкир | қазынауылшы |
барашек | қосқұлақ |
бачок | шанашық |
бегунок, маш. | жүгірмек, мәш |
безпринципный | принципсіздік, бәтусіздік |
бирка | таңба, тақтайша |
блюм | төрткіл, блюм |
бобина | орауық |
бобышка | мүйетпек |
болванка | кеспелтек |
болт | сомдық |
борт (судна, самолета) | ерне |
бортинженер | ерне инженер |
бортмеханик | ерне механик |
браво | бәрекелді |
браконьер | сұқаңшы |
брикет | тығыздық, брикет |
броня (защ. покрытие) | құрыш, сауыт |
броня (кабеля) | орамсауыт |
брусок | білем |
брызги (металла) | быт (металдан) |
буксование | құрүйір |
буравчик | бұрамалық |
бурт | үйме |
буртик | белтомпа, белдеме, мәш |
бутылка, бөтелке | шөлмек |
буфер | аралым, буфер |
В | |
ваза | кіреңке |
вариант | түрлем, вариант |
вакансия | бостық, тех./бос орын/ |
валец | жанышпа білік |
валик (сварки) | пісіру мүйеті |
ванна (производственная) | шанар (өнеркәсіптік) |
вариантность | түрлемдік, варианттік |
вазир | меңзер, көздеуіш, көзбелгі |
витрина | көрнек |
виза | ұлықсатнама |
визир | меңзер, көздеуіш, көзбелгі |
внецентренный | кіндіктентыс |
водоем | әуіз |
воронка | қуысқұлақ |
волнистость (дефект проката) | толқындылық (илем ақауы) |
волосовина (дефект) | қылшық (металл ақаулығы) |
впай (спай) | данеке |
втулка | күпшік |
вулканизатор (устройство) | желімдегіш |
вулканизировать | резеңкелеу |
вчерне (обработать) | қаралтымдап |
выброс (маш./гор.). | ырғыл/ лақтырынды |
выверка (вертикальности) | тіктеу |
выверка (горизонтальности) | көкжиектеу |
вывеска | белгіжазба |
выдра (отход после прошивки) | жұлынғы |
вылеживание | сарылажату |
выпор газовый | газ шықпасы |
выпуклость (выгнутость) | дөңестік |
выточка (у цилиндра) | бунам |
вышка | шартақ, мұнара |
Г | |
габарит | қорам |
газон | көгалдық |
гайка | сомын, тобыршық |
галтель | ойың |
галтовка (галтование) | домалақтау |
гарь (мет./дым) | күйікиісі/түтіниісі/ |
генерация | тудыру |
герметизация | қымтау |
герметик | қымтақ |
гидро | су, гидро |
гидроаккумулятор | сужинағыш |
гидроакустик | суакустик, гидроакустик |
гильза | кұпше |
гладилка (лит.) | тегістегіш |
глушитель | тұншықтырғыш |
глушить (заглушать звук) | тұмшылау, тұншықтыру (дыбысты) |
глянец (на дереве/на бумаге) | жалтырақ (ағаш/ қағаз.) |
глянцевать (дереву/бумагу) | жалтырату |
гомогенизатор | біркелкілегіш |
горизонталь | көкжиектік, горизонталь |
горючесть | жанғыштық |
гофр | кеңірік |
градирня | суытатын мұнара |
гранулировать (окатыши) | қыйршақтау |
грат (лит., ков., св./штм.) | артпа/қылау/ |
гребень (гребешок) | қырқа, мәш. |
гудок (авто/жд., мор./фаб.) | азынақ/гулек/күжіл/ |
Д | |
давильник | сығымдағыш |
дальномер | алыстық өлшегіш |
дамбы | бөген |
данные (эксперимента/исходные/вчт.) | алындықтар/берілгендер/деректер |
дата | күнбелгі |
движок (ползун) | сырғақ |
дебаланс | бейтеңдестік, дебаланс |
девиз | қағида |
дедовщина | әлімжеттік |
декапир | желіндірік |
декомпрессия | қысымжою |
дело | 1) іс (ресми) 2) шаруа (бейресми, ауызекі) |
демпфирование | толастату |
деталировать | бөлшексызу |
деталировка (чертежей) | бөлшексызу (сызбаларды) |
дефектоскоп | ақаукөргіш |
деформация (формы, тела) | өзгеріс, деформация |
деформировать (изменять форму) | өзгерту, деформациялау |
дешифратор | құпбелгі ашқыш |
деятельность | 1) қарекет 2) қайрат (жеке адамға байланысты) |
длинные деньги | шұбалма ақша |
диафрагма | тоспақ, диафрагма |
дисбаланс (мат./мех.) | теңгерсіздік, дисбаланс |
диск | тегерік |
дискретность | үзіктілік, дискреттілік |
диспетчер | тәртіптеуші, диспетчер |
дистанционность | арақашықтылық |
доза | мөлше |
дозаправка | толықтыру (жанар май құю) |
дозиметр | мөлше өлшегіш |
доминанта | Басымдық |
дрожжи | ашытқы |
дружок | құрбы (жігіт құрбы, қыз құрбы) |
душ | себезе |
Е | |
ерш (щетка металлич.) | қылшақ (темір) |
Ж | |
жалюзи (на окнах) | бұрма тілшік (терезеде) |
желтая пресса | сарыжалақ басылымдар (сары басылымдар емес) |
жеребьевка (теория игр) | жеребе, жеребе салу |
жиклер (карбюратора) | бұрқағыш, жиклер |
жилет | желет |
журнал (техническая документация) | (тіркелгіш техникалық құжаттар) |
З | |
забой | қазбабет, забой |
забрало (гермошлема) | қалқан (қымдулығаның) |
завальцовывать (развальцовывать) | қобыстап жабу (кеңей кобыстау) |
завиток (мат./мащ., стр.) | еспек, мат./есңек, мәш./ |
завихрение (воды, воздуха) | құйыңдақ : |
заглубление (углубление) | шұңқырлық |
заглублять | тереңдету |
задвижка (труб) | ысырғыш, ысыржапқыш |
задел (запас) | қораба, қор |
задир (повреждение поверхности) | сыдыр, сыдырық, қажам |
зажигалка | оталдық, шақпақ |
зазор | саңыл, саңылау |
закамуфлировать | сыртбүркеу |
закат (дефект проката) | илендірік |
закатка (образование буртика) | ернелеу (белдеме бүгу) |
закоксоваться (нефтяное оборудование) | мұнайдан қаспақтану (мұнай жабдықта) |
законтривать | тырпеткізбеу |
зекрепа (полотна пилы) | қапсырық, ұстатқыш |
закрылок | жалғас қанат |
заливина (дефект литья) | құймық (құю ақауы) |
заменитель (материал) | ауыстырық (материал) |
занос (при движении) | иірсерпім |
заносить (при движении) | иірсерпу |
запайка | дәнекеру |
запасовка (троса) | сабақтау (сымарқанды) |
запил (рез пилой) | аракертік |
заполнитель (бетон, раствор) | толтырма (бетон, ерітінді) |
запотевание | ылгалқону |
запрессовка | тығыздау |
зародыш | туынтек, туындық |
заряд, эл./взр. | әлжүк (әлеует жүктемесі) / оқтам |
затес(отметка бревна) | шапбелгі |
захватка (в прокате) | қарпық (илемдеуде) |
захлестыватель, прок. | бұғалықтағыш |
зацентровка (центровка) | кіндіктеу |
зачеканивать | шеку салу |
змеевик | жыланшық, иректүтік |
зуммер | зыңылдақ, зуммер |
И | |
игра (свободный ход детали) | бостан (тетіктің ерікті жүрісі |
идеал | жетілім, идеал |
идеализация | жетілімжаю |
идеограмма | ұғымтаңба, идеограмма |
идея | ойнәр, идея |
имитация (подделка, подражание) | еліктеу, жасандық |
импульс (механический) | серпік (механикалык) |
инверсия | ауыстырым, инверсия |
ингибитор | тежегіш, ингибитор |
индекс, мат. | сілтек, мат. |
индексирование (деление круга головкой) | шеңбер бөлу (дөңгелекті бөлгіш бастиекпен бөлу) |
индексирование (поворот стола) | бір адымға бұру (білдектің үстелін) |
инерция, мех. | екпін, мех., инерция |
инжекция | ілестірту |
инициировать | қоздандыру |
инспектор | қадағалаушы, инспектор |
интерпретатор (программа) | мағынабергіш (программа) |
интерпретация | мағыналау |
интерфейс | қиыстырма, интерфейс |
инфильтрация | іш(ке) сүзілу |
исправность | түзіктілік |
испытатель (прибор) | сынаспап |
итерация, итерирование | қайтажалғау, итерация |
К | |
кабель | сымтамыр, қуат |
кадр | бейнек, бейне |
калька (бумажная) | мөлқағаз, |
каменяломня | тасойлық |
камера (внутрення часть фотоаппарата) | қанас (фотоаппараттың ішкі қуысы) |
камин | сәнжыл |
камуфляж | балдалық |
канавочник (инструмент) | бұнамық (құрал) |
канализация | сарқанарна |
канатик | арқаншық |
кандидатский минимум | талапкерлік алғысын |
канистра | қаңыдыс |
капельница | тамшыаспап |
капилляр | қылтүтік |
капсюль (для детонации заряда) | оқтана |
капсул | қауашақ |
карбюризатор | көміртек |
картотека | құжатжинақ |
кассета | құндақ |
каскадер | бастігер |
каталог | тізілім |
катамаран | қосқайық |
катапульта | ытқыш |
квартал | орам |
квартира | баспана |
квитанция | түбіршек |
кемпинг | жылжыма үйшік, кемпинг |
керамика | қыш |
клавиша | перне |
клетка, мат. | шаршық, мат. |
клеть (прокатного стана) | қапас, төрткілді (орнақтын) |
клип | әнбаян |
клокать | қытқыттау (сөздіктегідей қытқылдау емес) |
клоун | сайқы |
кнопка чертежная | қадағыш |
кобель | төбет (иттің еркегі) |
код | құпият, шартбелгі |
козел (застывший металл) | қатпа, қатым |
козлы (опора) | айқасым, айқастырық |
колба (лабороторная посуда) | құты (лаборатория ыдысы) |
колено (изгиб) | иін, бүгілме, |
коллекция | үлгілер |
коловорот | бұрауық |
колодка (для колес на стоянке) | табанша |
колодка, маш. | ойымық |
колонка, маш. | бағанашық, |
колоша | салым, қабат |
колошник | мойын |
кольцевание (топливной системы) | шығырлау (жанармай жүйесін) |
коммутация (э/ машинах) | ауысқосу |
компакткассета | ықшам-құндақ |
компенсатор | өтеміш |
компенсация | өтем |
компенсировать | өтемін жабу |
комплектация (машин и частей) | жинаулық |
комплектовать | жинақтау |
комплект | толықдана |
конденсация (жидкое состояние) | сұйықталу (сұйық күйге айналу) |
консервация (обордудов.) | қорықтыру (жабдықты) |
консистенция | тұтқырым |
контакт | түйіс |
контрить | қосбекіту |
контроллерь (управление э/двигателем) | тексергіш контроллер |
контур (очертание) | қорамық, қорам |
конфигурация | сырт кескін, сырт пішін |
концентратор | шоғырлағыш |
концентрация | шоғырлық |
концентричность | кіндіктестік |
кооперация (предприятий) | кооперация |
копильник (вагранки) | шоғын жинағыш |
копир, маш. | көшірткіш, мәш |
корд (крученая нить) | ширатым (жіп) |
коронка | құралтәж |
корреляция | өзара байланыс |
корригирование | тұзетіңкіреу |
космодром | зымалаң, космодром |
костер | алау |
косынка маш. | үшкіл, мәш |
краповый берет | теңбілтелпек |
кредо | кәмілдік |
кремень | шақпақ |
крепеукладчик | бекітпесалғыш |
крица | қожтемір |
кровельщик | шатыршы |
кроки | нобайлар |
круг круглый (шлифовки, полировки) | шеңтас (дөңгелек тас, ажарлайтын) |
круглый стол | алқақотан әңгіме |
крыльчатка | қанатқыш |
ксенофобия | жатүрей (ксенос –жатжұрт, фобие – үрей) |
кулиса (звено механизма) | сырған |
кульман (чертеж. прибор) | сызбатақта, кульман |
культ | табынар |
кумир | тәнті |
кухня | ас бөлме |
кювет | бүйірарна |
Л | |
ламель | жапырақша, ламель |
лампа-вспышка | лап-шам |
ланцет. лит. | тегістегіш, қасықша |
лапка (выступ) | кемерік |
латентность (скрытое состояние) | жасырындық (жасырынды күй) |
лекало, маш. | қорамық, мәш |
лекальщик | қорамшы, қорамықшы |
ленточка (на сверле) | жолағы (бұрғыда) |
леса строительные | саты ағаштар |
летка | шығарық, ауыз |
лещадь | тұп |
лигатура (сплав как добавка) | сепілік (қоспа есебіндегі қортыпа) |
лимб (приборов) | тегерме (аспапта) |
линза | өтпекөз |
лист (толстолистовая сталь) | жуантық (жуан табақты болат) |
лист (тонколистовая сталь) | қаңылтақ (жұқа табақты болат) |
листинг, вчт. | басылма, басып шығару |
лифт | лифт |
лицензия | мұрсат |
лицензият | мұрсат-ұстағыш |
лобзик | кемірткіш |
ловитель, маш. | қақшы |
ловушка | қақшыма, қақшы |
ложемент (для запрепления) | сүйегіш |
локализатор (повреждении) | орынтапқыш (бұзылыстардың) |
локатор | тапөлшегіш, локатор |
локация | тауыпөлшеу, локация |
лонжерон, ав. | бойарқа ав. |
лот (прибор измерения глубины) | бойлағыш |
лунка (при измерен. твердости) | батырық (қаттылық өлшегенде) |
луноход | айкүймешегі |
лупа | ұлғайтқыш |
люфт (зазор между двух деталей) | ербең (екі тетік арасында) |
лифт (зазор в одной детали) | саңыл (бір тетіктегі) |
М | |
магистраль (главная линия сообщения) | күрежол |
(улица интенсивного движения) | даңғырық |
мазь | жақпамай |
маневр | шырәрекет, маневр |
манекен | адамқорам |
манжета | көмкермік |
манипулятор | алдаусыратқыш |
манипуляция | алдаусырату |
маршрут | жолтәртіп |
маслосборник | майжинауыш |
масса (тестообразное состояние) | майұнтақ (қамыр тәрізді) |
мастер (руководитель) | ісжетекші |
масштаб | еселім |
масштабирование | еселімдеу |
матирование, мет. | күңгірттену |
маховичок | сермерік (дөңгел, тұтқа) |
мачтник | тербелік, маятник |
маяк | манар |
мембрана, маш. | қаңылтық, мәш./далдақ |
мензурка | елшеыдыс, мензурка |
мениск (граница/жидкость-воздух) | майысық (ауа-су шегарасы) |
металл | көкпе (қара металескіше), металл |
металург (теоретик) | көкпеші (теорияшыл) |
металлург (практик) | көкпеші (тәжірибеші) |
металлургия | көкпелік, металлургия |
метод копирования | ұқсатқызу әдісі, мәш |
метизы | көкпебұйым |
мешочек | қапшын |
митинг | дабыра |
мишень | нысана |
мнемоника | белжадына |
мобильность | жеделәрекеттілік |
моделирование (изготовление модели) | үлгіжасау (зат, бұйым үлгісін) |
модель литейная | құйма үлгі |
модификатор | түрлендіргіш, өзгерткіш |
модификация | түрінөзгерту, түрөзгерту |
мозаика | құраөрнек, қырыққұрау |
мозаичность | құраөрнектілік |
моль | біте (күйе) |
молниеотвод | жайтартқыш |
мороженое | мұздама |
моталка, прок. | шайқағыш, илем |
мульда (в пройз.стали) | темір қалып, мет. |
муфель | қосқұндақ |
Н | |
навал (форма груза) | үйесалым (жүк түрі) |
навивать | орамдау |
навигация | жолсалу, навигация |
наводить (самолет) | бағыттау (ұшақты) |
нагартовка | шыңдау |
нагнетение | айдамалау, сықап толтыру |
надвиг, горн. | жылжым, кен |
наддув (увеличение горючей смеси) | үдеүрлеу (жанар қоспаны арттыру) |
надир | қажалық |
надпил | егеулік |
надрыв | үзілім |
надставка | жалғама (бөлшек) |
надстройка | қондырма |
накал (испускание света) | қыздырма |
накат (дефект прокатки) | жаншыма (илем ақауы) |
накатывание (пластицеская деформация) | бүрлеу (жаншып илемдеу) |
накладка | жапсырма, бастырма |
накладная | жүкқағаз |
наклейка | желімдеме |
наклеп (процесс упрочнения) | қақтау |
наклестка | жапсырық |
нанесение (материала на другой) | салу, жалату, бүрікку (материалдарды бір-біріне) |
напайка (мягким припоем) | жұмдәнеу (жұмсақ дәнекермен) |
напрессовывать | тығыздату, бастырту |
наработка | іс-қимыл |
наряд | жүктелік |
наряд-заказ | тапсырыс-жүктелім |
насадок, маш. | саптама, мәш. |
наследник | 1. мұрагер (дүние-мүлік), 2. мираскер (өнер, кәсіп) |
наследство | 1. мұра (дүние-мүлік), 2. мирас (өнер, кәсіп) |
насморк | сіңбірік |
насос-энжектор | тартымшы сорап |
наставник | тәлімгер |
натекатель (для вакуумных систем) | іркілгіш (вакуум жүйесінің) |
наушники | құлақтүргіш |
негабарит | қарам емес |
негатив | теріс кескін, фото |
незавершенка | бітпеөнім |
неисправность | түзу еместік, бұзылыстық |
нейтрализатор | бейтараптағыш |
непровап | шалапісірім |
несоответствие | 1) сәйкессіздік 2) сәйкеспеу (шілік) |
нефтепровод | мұнайөтпе |
нивелир | айрым өлшегіш, нивелир |
ниппель | емікше |
номенклатура | атаулық, атаутізім |
номинал | нақшама, көрсетілген баға |
нотариус | куәдүрлік |
О | |
обвал | опырым |
обвод (внешнее очертание) | сыртқорым |
обводить (внешние очертание) | белдеулер, үстсызу (сыртқорамды) |
обвязка | байлау, орау |
обечайка | мұржық |
обжим (ковка) | жангу, сомдау |
обзорность, автообивка (материал) | шолушылық, қаптам |
обкат (способ нарезания зубъев) | орағыту (тістерді кесу әдісі) |
обмуровка | қалауық |
обнаружитель | тапқыш |
ободок | тоғыншақ |
обойма | құрсаулық, құрсама |
оболочка (в теории упругости) | қана |
обрабатываемость | өңделімділік |
образец | үлгілік, үлгі бөлшек зат |
обсидиан | жанартау шынысы |
обстукивание (контроль отливки) | тоқылдату (құйманы тексеру) |
обтачивание | бунау, жону |
обтекаемость | орағулық |
обтекание | орағу |
обтекатель | орағым |
обтюратор | тығызғыш, жапқыш |
обтяжка (формование из листового материала) | кергілеу (темір табақты созып қалыптау) |
объект (предмет) | нысан, лбъект |
объектив (кино, фото) | көздік |
огарок | тұқылық |
огибание | жанай өту, орай өту |
огибаюшая, мат. | жанайөткіш, мат. |
окатывать (водой из шланга) | лап қою (кеңірден сумен) |
октан-корректор | оқтан-реттегіш |
окуляр | көзсалғыш |
опалубка,стр. лит. | қапталма, құрал., құю |
оперение,ав. | қауырс. ав. |
оплавление (способ сварки) | сыртқорыту (пісіру әдісі) |
оплетка | өрмелік |
опрессовка (испытание давлением) | қысып тығыздау (қысыммен сынау) |
опыт (эксперимент) | денеуік |
освежитель | сергіткіш |
оселок | жануыш |
ослепление | соқырау, соқыр қылу |
ослеплягь (светом) | соқырау (жарықпен) |
остойчивость (судна) | тұрақтылық (кеменің) |
ось (воображаемая линия) | өзік (жорамал сызық) |
отбел, мет. | ағартылма. мет. |
отбортовка (загиб кромки заготовки) | жиектеу (дайындаманың ернеуін бүгу) |
отбортонка (образованная при операпии) | жиектем (бүгілген ернеу операциядан кейін) |
отбраковывать | ақаулық алып тастау |
отводка | ауысқосқыш, сырғытқыш |
отжатие,маш. | ығыстыру, маш. |
отказ. маш. | тоқырам, маш. |
отклик (в теории информации) | елендік (ақпарат теориясында) |
отметчик (самописеп) | жазба аспап |
отсадка (способ обогашения ископаемых) | тұңғылау (қазбаларды байыту әдісі) |
отскок | ыршық |
отслайвание | ажыралу |
отсос | сору, сорым |
отчет | есеп беру, баяндық |
охват | қапсы |
охватывать, маш. | қапсу, маш. |
очертания | қорам, қияпат |
очертить | қорам сызу |
ошлакование | қожылау |
П | |
пазуха (углубление у зубъев пилы) | қойын (араның тіс арасындағы орын) |
пакет-пресс. мет. | сығылма-баспақ, мет. |
пандус | алаңшық |
панель (тротуар) | аяқжол |
панель, эл. (элемент щита, пульта) | көзбет (электр аспаптың беті) |
параллелизм | тұстасымдық, параллелдік |
паралллель | тұстасым, параллель |
парафин | балауыз |
пар | қосар |
парк (машин, станков) | құрамдық (білдектердің, машиналардың) |
парк | серуендік |
парк | абатбақ (демалыс орыны) |
паром | салкеме |
партия (в производстве) | топтама, топ |
парусина | желкенеп |
пассировать | енжарландыру |
паста | майұнтақ |
патентирование (термообработка проволки) | қыздырып-суыту (сымдайындаманы) |
патрон (для лампочки) | ұстаушық (электр шамның) |
патрон (для оружия) | оқкүпше (қарудың) |
пациент | емделуші |
педаль | баспағыш, педаль |
пек | отшайыр |
пеленгатор | қағып-алғыш, бағыттапқыш |
пеленгование | қағып-алу, бағыттабу |
пергамент | жарға, пергамент |
пергамин (кровельное, гидроизоляц. материал) | қарамайлы қағаз, пергамин |
перебег (инструмента) | сәлөту (құралдың) |
перебирать (например, двигатель) | қайта іріктеу (мысалы, мәшине қозғалтқышын) |
перевал (перемычка) | құмасу (далдаша) |
перегиб (чрезмерный) | тымиіліс, тымбүгіс |
перегородка | далда, тасалым |
перегреватель пара | бу ысытқысы |
передатчик | таратқыш, жеткізгіш |
передел, мет. | өңдеу сатысы |
передок, тран. | алжақ, көл. |
пережимок | жаныштағыш |
переключатель | ауысқосқыш |
переключать | ауысқосу |
перекомпоновка | қайта құрастыру (біріктіру) |
перекрестье | айқыштық |
перемотка | қайта келептеу (орау) |
переплетение (нитей) | шырмалу (жіптердің) |
перепонка | жарғақ |
перескок (потеря устойчивости) | ырғытым (тұрақтылықты жоғалту) |
переходник | ұластырық, ұластырғыш |
перила | қолтаян |
период (периодические явления) | кезең, период |
петарда | ұшпаоқтам |
пигмент | бояуұнтақ, бояутек |
пилотировать | ұшақ басқару |
пилястра | томпақтірек |
пирометр | қызуөлшегіш, пирометр |
пиропатрон | от оқкүпшесі |
питомник | көшеттеме |
плавный (ход механизма) | байпаң (механизм жүрісі) |
плазма | ажағай |
планшайба (станка) | айналмалы үстел (білдектің) |
планшайба (шпинделя) | кеңейтез (айналдырықтың) |
планшет | белгілеу тақтасы, планшет |
планшет (сумка) | карта талысы, планшет |
пластичность | икемшілдік |
плата (диэлектрическая пластиина) | тақша (диэлектрикалы тілімше) |
платформа | сыпас |
плена (дефект слитка) | бетақау (құймакесектің бетінде) |
плечо, тех. | иін |
пломба (зубная) | тығым |
пломба (печать) | ен |
пломба | бекітпе |
поводка (коробление) | шалыстау, шалыстық |
погон, нефт. | бөлімдік |
подбойка (вруб), горн. | шауып жарып, үңгілеп) кіру |
подвес | ілгіш |
подвигание, горн. | жылжу |
подгар (коллекторных пластин э/ машин) | күйік (э/ мәшиненің жинағыш тілімшелерінің) |
подъезд | кіреберіс |
подина, смотри под | пеш түбі, қара түптік |
подкот, мет. | жартылай таза илеу |
подкатка, (кузнечная операция) | дөңгелектету (ұсталық) |
подощва, горн. | табанасты |
подпитка (восполениегаза, т.п.) | үстемелік (газды және т.б. толықтыру) |
подработка, горн. | кеулеу |
подрывка, горн. | қопару (құлату) |
подсечка, горн | қималау |
подтеки (краски) | жайылық (бояудың) |
поезд | қатынам |
покрышка | дөңгеқап (дөңгелекқап) |
полоска, мет. | илемшек, мет. |
помпаж (вредное явления в гидромашинах) | лүпіл (компрессордағы, сораптағы зиян құбылыс) |
помперечина | маңдайша |
поперечник (ширина) | көлденең ен |
поправка (к измерениям) | түзетілме (өлшеулерге) |
порог (уровень) | деңге |
породия | ұқсама |
портал (опора крана, станка) | тұғырық (білдектің, жүккөтергіштің) |
поршень | піспек |
послесвечение (телевизора) | жарықтану қалдығы (телевизор) |
постулат | сайпікір, жорапікір |
посылка (исходное допущение) | бастапқы ұйғарым |
потеки | ағылық |
потенциал, тех. | әлует, әлеует |
предрассудок | жоққасену |
прейскурант | құнтізбе |
преломление | жалтау, сыну |
препарат | әзірме, дәрі-дәрмек |
прессшпан | тығызқатырма |
прибыль, мет. | қосылма |
пригар, лит. | күйік, құю |
прикатывание | нығарлау |
прилив (утолщение на детали) | мүйетпе (тетіктегі жуандау жері) |
пробка (көлік жолдарындағы) | көліксығылыс |
прямой рейс | төте сапар |
псевдоним | лақабесім |
Р | |
работник | 1) жұмыскер (өндірістік сала және дене еңбегі) 2) қызметкер (ой еңбегі немесе аралас сала) |
реалия | өң |
реплика | килікпе |
ролик | жұмыр |
русофобия | орысүрей |
рыцарь | мәрт |
С | |
саяси баспана | саяси бассауға стандарттау, метрология және сертификаттау орталығы |
символ | нышан |
скоро | жуықта (телеарна жарнамасындағыдау жуырда емес; жуырда – өткен шақ |
сквер | саябақ |
стаж | еңбек мерзімі |
станция, станса | бекет |
статус | 1) мәртебе 2) статус |
стимул | демеу |
стратег | болжамшыл |
стратегия | болжалдық |
стресс | күйзеліс |
суеверие | ырымшылдық |
сыр | сүтсірне |
соответствие | 1) сәйкестік 2) сәйкесу (шілік) |
соответствующий | 1) сәйкесетін 2) тиісті |
Т | |
телесериал | телехикая |
термин | атау (атаусөз) |
тротуар | жаяулама |
тупик | тұйық (теміржолда) |
турник | тартылмақ |
У | |
удостоверение личности | өзкуәлік |
универсал | 1) жан-жақты (білімдар адам) 2) көпсалалы (дүкен, т.б.) 3) әмбебап (құрылысшы, тігінші, зергер тәрізді мамандық иелері) |
утюг | өтек (үтік емес) |
участок | телім (жер) |
Ш | |
шинель | шекпен |
ширпотреб | көпшілікқолды |
шок | талма |
Ф | |
фактура | өң (тауар) |
финал | мәре |
Х | |
хмель | құндақ |
Э | |
экран | телеайна |
экстрим | түршікпе |
экспонат | көріністік |
этнопсихология | ұлтсана |
этнопсихолингвистика | ұлтсанатіл |
Дата добавления: 2014-11-30; просмотров: 2591;