ArcNet (IEEE 802.4 стандарты) желілері.

Ең бірінші локальді маркерлік тәсіл еркіндігімен ARC Net желісі болып табылады. Ақпараттарды жіберу жылдамдығы қазіргі уақыттың түсінігі бойынша жоғары емес 2,5 мбит-с, бірақ ARC Net Plus-тің шығарылуы бойынша 20 мбит-с. ARCNet –тің бастамасы бойынша IEEE 8027.4 стандартты шығарылған, бірақ олардың арасында көптеген айырмашылықтар бар. Ол желілер, ARCNet сияқты, пернелік тәсіл еркіндігін шындық топология аймағын да қолданады. Еркіндік жіберіліп жатқан белгілі бір форматта іске асады. Маркердің жіберу бір станциядан келесіге логикалық адрестің ретімен кетуімен байланысты. Адресі аз станция цикл арқылы кадр маркерлік станциясы аздау адресімен жіберіледі. Станция басқа станциядан маркер алғанда, онда оны қабылдаушы деп атаймыз. Назарға алсақ, станциялардың ретімен орналасуы логикалық сақинада шинадағы физикалық орналасуының ретіне сәйкес келуі міндет емес. Кейбір станциялар логикалық сақинаға қосылмауы да мүмкін. Олардың ең бастысы айырмашылығы, станция логикалық сақинаға кірмеген, кадр маркерін алмайды, содан кадр ақпараттарын жібере алмайды. Ондай станция пассивті болып саналады және өзіне адрестелінген кадр ақпараттарын қабылдай алады. Хаттамамен желінің істеуі пассивті станциялардың логикалық сақинада қосылуы қаралған,содан кейін кадр ақпараттарын жіберуге рұқсат алады. Желіні басқару, логикалық сақинаны өзгерту орталықтандырылған тәсілмен істеледі. Әр сәт сайын функцияларды басқару станция өзіне алады. Сонымен қатар:

- Логикалық сақинаны генерациялайды.

- Маркерді жіберді бастайды

- Алгоритмді басқару параметрлерін өзгерту

- Қабылдау және сұрауларды қарастыру пассивтік станциялардың логикалық сақинаға қосылуына Ақпараттарды жіберу үшін және желіні басқару кадры анықталған. Ақпараттар, басқару және үзілу, кадр

ақпарттары және басқару бір құрылыста болады және құрамы әр түрлі болады.

Әр кадрға прембла болады, ол бірден бірнешеге дейін толтыру символдарын қосады – жіберу жылдамдығына байланысты және сигнал табуляция тәсіліне преамбуладан кейін бастапқы шектеуші кадр бір байт ұзындығымен жүреді. Алаңнан кейін кадрды басқару 2 немесе 6 байттық алаң адресін қабылдаушысы және жіберушісі. Кейінгі алаң ақпараттарында мәліметтер бар, логикалық каналдарда басқару диспетчермен қалыптасады. Бақылалық мәндік ретімен келесі 6 байт бөлінген. Кадр соңғы шектелген 1 байттың алаңмен аяқталады. 2 кішкентай разряд басқару кадрының алаңы тип кадрын көрсетеді. Сонымен қатар басқарудың 7 типі бар.

Компьютерлік желінің жұмыс істеу процесінде логикалық сақинасы динамикалыққа ауысады, яғни станциялар оған қосыла алады және өшіріле алады. Қолданыстағы желі қорына қарай әр түрлі топологиялық желі қолдануы мүмкін: сызықтық, жұлдыз тәрізді және ағаш тәрізді. IEEE 802.4 стандартты.

TCNS желісі

Оптикалық орта ARS Net желісі Tomas-Corad TCNS фирмасының қолдануы үшін жаралған. Топология-жұлдыз белсенді қабымен, ST коннекторы, көп модалық талшық 900м ұзындығымен. Виталық пар мен оптоталшыққа 100 мбит-с жіберу жылдамдығы бекітілген, ал коаксальды кабельге-20 мбит/с аз кездеседі, бірақ қолданылады, мысалы, сервердің байланысу құралы ретінде аймалануында Novell Netwaree SFT-III

Token Bus желілері

Token Bus-желілі архитектураның белгілі спецификасы IEEE802.4. Жіберу ортасы кокси 75 Ом немесе оптоталшықты, жылдамдығы 1-20 мбит/с ортаға байланысты. Физикалық тополгия – шина, логикалық топология сақина, доступ тәсілі-маркердің жіберілуі.

Приортеттер жүйесі қолданады, әртүрлі сатыдағы уақыт шақырылуын қамтамасыз етеді. Өндірісте қолданады, оның басында әртүлі автоматты өндіріс протокол типі болады, мысалы, MAP (Monusacturing Automation Protocol).

ISDN тораптары.

ISDN (Integrated Services Digital Network-интегралды қызмет атқаратын сандық желілер) негізгі коммутация режимі каналдарды коммутациялау тәртібі болып табылатын, ал мәліметтері сандық түрде ізделетін желілерге жатады. Жалпы пайдаланудағы телефон желілерінің мәліметтерді толығымен сандық іздеуге көшіру идеясы ертеректе талқыланған болатын, бұл кезде ақырғы абонент мәліметтерді тікелей сандық түрде алып отырады. Алдымен, аталмыш желі абонеттері тек дыбыстық хабарламаларды ғана жөнелте алады деп топшыланған болатын. Осындай желілерге IDN атауы берілді - Integrated Digital Network. "Интеграцияланған желі" термині абонент дауысымен сандық берілісті желімен ақпаратты сандық іздеу интеграциясына қатысты. Осы желі жөніндегі идея 1959 жылы айтылған болатын. Содан кейін айқындалғандай, мұндай желі өз абоненттеріне тек өзара сөйлесіп қана қоймай, сонымен қатар компьютерлік мәліметтерді тарату секілді басқа дак қызметтерді пайдалануға мүмкіндік береді. Соған қоса, желі абоненттер үшін қолданбалы деңгейдегі әралуан қызметтерді - факсимильді байланыс, телемәтін (қостерминал арасынды мәліметтер тарату), бейнемәтін (мәліметтер желісінде сақтаулы ақпаратты өз терминалына қабылдау), дыбыстық пошта мен бірқатар басқа да қызметтерді қамтуы тиіс болатын.

ISDN желілерін енгізу айтарлықтай ертеректе басталды- 80-ші жылдардың соңында, алайда тұтынушылық интерфейстің жоғары техникалық күрделілігі, көптеген өмірлік маңызды қызметтерге арналған біртұтас стандарттардың жоқтығы, сонымен қатар телефондық АТС мен байланыс каналдарын қайта жабдықтау үшін қомақты капитал салымдарының қажеттілігі инкубациялы қезеңнің ұзақ жылдарға созылуына әкеп соқтырды, ал қазіргі таңда, яғни бірнеше ондаған жылдар өткеннен соң ISDN желілерінің таралу ауқымы кеңеюде. АҚШ-да ISDN желілерін енгізу үрдісі Еуропадан әлдеқайда артта қалып қойды, сондықтан желілік индустрия аталмыш желілердің бар екендігін күні кеше аңғарды. Егер коммуникациялы құрал-жабдықтар бойынша жапондық желілерді қарастырсақ, онда жалған қорытынды тууы мүмкін, ISDN технологиясы шамамен 1994-1995 жылдарда пайда болды деген секілді, себебі дәл осы жылдарда ISDN интерфейстеріне қызмет көрсететін маршрутизаторлар пайда бола бастаған болатын. Бұл жағдай келесі тұжырымды дәлелдейді, дәл осы жылдары ISDN желісі АҚШ-та корпоротивті желілерге арналған желілік құрал-жабдықтар өндірісі бойынша көшбастап келе жатқан компанияларды қамтитын елде барынша кең тарады. ISDN желісінің архитектурасы қызметтердің бірнеше түрін қарастырады:

• бейкоммутациялы құралдар (бөлінген сандық каналдар);

• жалпы қолданыстағы коммутациялы телефон желісі;

• арналар коммутациясымен мәліметтер тарату желісі;

• пакеттер коммутациясымен мәліметтер тарату желісі;

• кадрлар көрсетілімімен мәліметтер тарату желісі (frame relay);

• желінің жұмысын бақылау жэне басқару құралдары.

Келтірілген тізімнен байқағанымыздай, ISDN желілерінің тасымалдау қызметтері әйгілі frame relay қызметтерін қоса алғанда қызметтердің кең ауқымды спектрін қамтиды. Соған қоса, желіні бақылау құралдарына баса назар аудару арқылы желі абонентімен байланысты орнату үшін дабылдарды маршрутизациялауға болады, сонымен қатар желі мониторингі мен басқаруды жүзеге асыруға мүмкіндік алады. Басқару қабілеті коммутаторлар мен желілердің ақырғы тораптардың интеллектуалдығымен қамтамасыз етіледі.