ВОПРОС№43:Проблема белорусской гос-венности в общ- полит движении Б. Первый всебелорусский съезд. Объявление БНР.

Першы Усебеларускi з'езд адбыуся 5-7 снежня 1917 г. у Мiнску. На iм

прысутнiчала 1872 дэлегаты, якiя былi абраны ад усiх 5-цi губерняу Бела-

русi. Па прадстаунiцтву i складу гэта быу у поунай меры паунамоцны з'езд

якi меу права вырашаць пытаннi аб стварэннi краевай улады.На з'ездзе была

абрана Рада i фактычна аб'яулены па-за законам Аблвыканкомзах. Бальшавiкi

з дапамогай зброi разагналi з'езд (17 снежня).Трэцi Усерасiйскi з'езд Са-

ветау адобрыу дзеяннi Беларускiх бальшавiкоу. 18 снежня 1917 года тайна у

дэпо Лiбава - Роменскай чыгункi адбылося паседжанне Прызiдыума Усебеларус

кага з'езда. Быу абраны выканаучы камiтэт ( 17 чалавек ) начале з Тамашом

Грыбам.Ва умовах развалу фронта бальшавiкi не здолелi арганiзаваць абаро-

ну Беларусi.У ноч на 19 лютага 1918 года бальшавiкi уцяклi з Мiнска.Уладу

у свае рукi узяу Выканкам Усебеларускага з'езду.21 лютага 1918 года Выкан

кам звярнууся да народа Беларусi з першай Устауной граматай у якой абвяс-

цiу сябе часовай уладай на тэрыторыi Беларусi i абявязауся склiкаць Усебе

ларускi Устаноучы з'езд. 9 сакавіка 1918 г. адбылося пашыранае пасяджэнне выканкома Савета Усебеларускага з’езда. На пасяджэнні была прынята 2-я Устаўная грамата да народа Беларусі. У гэтым дакуменце Беларусь абвяшчалася Народнай Рэспублікай.Аднак ў граматах не былі дастаткова выразна акрэслены сацыяльна-палітычныя задачы.Таму выпрацоўваецца агульная тактыка ў нацыянальным пытанні.25 сакавіка 1918 г. на сесіі Рады была прынята Устаўная грамата. Грамата павінна была завяршыць працэс самавызначэння і канчаткова канстытуіраваць утварэнне беларускай нацыянальнай дзяржаўнасці. Галоўным у грамаце было абвяшчэнне незалежнасці Беларусі.Найбольшую самастойнасць Рада БНР атрымала ў галіне культуры і адукацыі.Народны сакратарыят БНР атрымаў ад нямецкага камандавання некаторыя правы і ў галіне міжнароднай палітыкі.Вось у такіх складаных умовах Рада БНР на закрытым пасяджэнні прыняла тэкст тэлеграмы германіі, у якой выказвалася падзяка за вызваленне Беларусі ад бальшавіцкага прыгнёту і анархіі.Пасылка Радай тэлеграмы выклікала востры палітычны кразіс у самой Радзе, яе пакінулі эсэры, меншавікі, яўрэйскія сацыялісты.Крызіс прывёў да расколу БСГ.Пасля вайны на вызваленай тэрыторыі Беларусі была адноўлена савецкая ўлада. Ствараліся яе органы: ваенныя саветы, рэвалюцыйныя камітэты, выканкомы Саветаў.Такім чынам, абвяшчэнне БНР з’явілася першай спробай рэалізацыі на практыцы беларускай ідэі, што ўзнікла яшчэ на пачатку ХІХ ст., сукупнасці ўсіх трох яе асноватворных элементаў – нацыянальнай свядомасці, нацыянальна-культурнага адраджэння і нацыянальнай дзяржаўнасці.Аднак гэта быў першы крок барацьбы за беларускую дзяржаўнасць. Незалежнасць і свабода, аб’яўленыя 25 сакавіка 1918 г., так і засталіся жаданнем і надзеяй.Рада БНР даволi паспяхова

займалася культурна-асветнiцкай дзейнасцю.Бый атрыманы дазвол на выданне

14 беларуса-моуных газет i часопiсау.Адкрыта было больш за 160 беларускiх

Быу адкрыты педiнстытут,створана бюро па напiсанню падручнiкау, а для iх

выдання - таварыства "Асвета".У эканамiчнай вобласцi была арганiзавана Бе

ларуская гандлевая палата i распрацавана праграма ажыццяулення фiнансава-

грашолвай сiстэмы.Пасля лiстападаускай 1918 года рэвалюцыi у Германii Са-

вецкi урад дэнансавау Брэсцкi мiрны дагавор i рушыу Чырвоную Армiю на За-

хад. Не маючы уласных войск,Рада БНР не змагла аказаць супрацiуленне.Мно-

гiя члены Рады БНР вумушаны былi пакiнуць Мiнск.Такiм чынам,у вынiку не-

спрыяльных знешне-палiтычных i унутраных умоу няудала завяршылася першая

спроба арганiзацыi беларускай дзяржаунасцi.Але дзейнасць Рада БНР зрабiла

значны уплыу на рост нацыянальнай самасвядомасцi беларусау.Гэта прымусiла

бальшавiцкi урад пайсцi на стварэнне Беларускай Савецкай Рэспублiкi.