Рэкамендацыя і парадак па прыёме, утрыманні, ахове і маніторынгу аленяў (іншых перасяленцаў) – заснавальнікаў новай папуляцыі

Варыянт. Завезці 1-ю партыю аленяў у колькасці 40 асобін наступнага полаўзроставага складу:

– самак 25, у іх ліку 10 полаваспелых ва ўзросце ад 3 да 6–8 гадоў і 15 маладых, у іх ліку 10 ва ўзросце 1,5 да 2,5 гадоў і 5 сяголеткаў.

– самцоў 15, у іх ліку полаваспелых (4–5 гадоў) і старэй і 9 маладых, у іх ліку 4 ва ўзросце 1,5–2,5 гады і 5 сяголеткаў.

2-ю партыю аленяў у той жа колькасці і полаўзроставым складзе завезці з гаспадаркі, размешчанай на аддаленні ад першай на 300 км (чым болей, тым лепш).

Усіх завезеных аленяў утрымоўваць у вальеры плошчай каля 300 га 1,5–2 гады, гэта значыць на перыяд атрымання хаця б двух прыплодаў. Потым аленяў варта паступова перавесці на вольнае ўтрыманне, забяспечыўшы да гэтага часу арганізацыю правядзення комплексу біятэхнічных мерапрыемстваў (наглядальныя і паляўнічыя вышкі, кармушкі, салянцы і інш.).

У дагаворы на пастаўку аленяў, які складаецца паміж пастаўшчыком і прымальнікам, неабходна прадугледзець разумны дыяпазон «штрафаў» за невыкананне ўмоў дагавора, гэта значыць за дастаўку аленяў, якія па ўзроставым складзе і суадносінам палоў моцна адрозніваюцца ад запланаваных параметраў, а таксама характарызуюцца нездавальняючым фізічным станам.

У акце прыёмкі аленяў варта адзначыць усе адхіленні ад плану заяўкі на жывёл – заснавальнікаў новай папуляцыі. Варта мець на ўвазе, што значныя адхіленні ад плану вельмі негатыўна адаб'юцца на працэсе ўзнаўлення і на тэмпах росту колькасці папуляцыі і, такім чынам, на магчымасцях яе выкарыстання.

Паводле існуючых правіл, адлоўленыя алені павінны прайсці карантынную ператрымку і дэгельмінтызацыю. На перавозку аленяў (і іншых відаў) абавязкова наяўнасць ветэрынарнага сведчання.

Вальера плошчай 300 га размяшчаецца ў лясных кварталах, найбольш падыходзячых у адносінах рассяляемага віду. Для высакародных аленяў гэта насаджэнні чарнічнай серыі тыпаў лесу. Мэта такой вальеры – ператрымка з наступным выпускам на вольнае існаванне пры стварэнні новай папуляцыі.

Тэрміны завозу аленяў: лістапад-снежань, студзень і да сярэдзіны лютага. Адлоўліваць і перавозіць цельных самак у пазнейшыя тэрміны не дапушчаецца.

Пры перавозцы аленяў аўтатранспартам у моцныя маразы клеткі з жывёламі варта закрываць брызентам у мэтах прадухілення магчымых захворванняў.

У месцы выпуску аленяў з клетак у вальеру неабходна на адлегласці 20–30 м ад плота ў глыб лесу высекчы дрэвы, што дазволіць пазбегнуць траўміравання жывёл, якія выпускаюцца.

У вальеры неабходна пабудаваць кармушкі, салянцы, а пры неабходнасці выкапаць вадапоі.

Вальернае ўтрыманне аленяў, як і іншых відаў паляўнічых капытных, прадугледжвае забеспячэнне іх паўнавартаснымі і разнастайнымі кармамі. Паводле літаратурных крыніц, для аленяў рэкамендуецца выкладваць розную колькасць кармоў. Найболей прымальныя нормы прыведзеныя ў дадатаку 2. Але варта падкрэсліць, што яны могуць быць павялічаныя або паменшаныя ў залежнасці ад стану натуральнай кармавой базы ў вальеры. Як ужо адзначалася, у падабраным пад вальеру ўчастку запасы натуральных кармоў павінны быць вельмі значныя, але трэба мець вызначаны рэзервовы запас кармоў (сена, зернеадыходы, сакавітыя кармы, сілас).

Выпуск аленяў на волю варта праводзіць толькі пасля цяленняў (канец мая, пачатак чэрвеня), калі адужэе маладняк і падрасце травяная расліннасць, што з'ядаецца ў вяснова-летні перыяд. Пры выкананні плану завозу аленяў у два этапы, выпуск іх на волю можна здзейсніць у пачатку чэрвеня.

Штогод у сакавіку-красавіку неабходна праводзіць праверку аленяў на гельмінтаноскасць і, пры неабходнасці, арганізаваць дэгельмінтызацыю.

Усталявана (ЛітвінаўВ.Ф., 1978), што высокаэфектыўным прэпаратам-антыгельмінтыкам з'яўляецца панакур гранулят. Яго выкарыстаюць наступным чынам. Дозу ў 4 г панакура гранулята бяруць з разліку на 100 кг масы аленя. Прэпарат перамешваюць з увільготненым збожжам ячменю і кладуць у кармушкі. Праверка паказала, што ў выніку дэгельмінтызацыі алені цалкам (у экскрэментах не знаходзіш) пазбаўляліся ад лічынак дыктыокаул і яйкаў стронгілят. Аднак не выключана з'яўленне новых прэпаратаў высокай эфектыўнасці для шэрагу відаў гельмінтаў.

Прыём аленяў афармляецца спецыяльным Актам прыёму, для чаго загадам кіраўніка гаспадаркі ствараецца камісія (прыкладная форма Акта ў дадатку 4).

На перыяд утрымання ў вальеры аленяў і (або) іншых відаў паляўнічых капытных жывёл замацоўваюцца егеры. Нараўне з абавязкамі па даглядзе за жывёламі яны павінны праводзіць рэгулярныя назіранні (маніторынг) за станам жывёл. Вынікі назіранняў запісваюцца ў журнале (асноўныя пытанні запісаў сфармуляваныя ў дадатку 3).

Для ацэнкі ўплыву аленяў і іншых відаў капытных жывёл на стан лясных экасістэм у вальеры рэкамендуецца адзін раз у год (канец сакавіка – пачатак красавіка) праводзіць улікі і ацаніць стан (ступень пашкоджанасці) падросту і падлеску ў пераважных тыпах лесу. Методыка ўліку апісана ў дадатку 5.