СИНДРОМ
Семіздік —организмде майлардың артық жиналуымен сипатталатын, жиі энергияны қабылдау мен энергия шығыны арасындағы тепе-теңдіктің бұзылуына әкелетін, генетикалық бейімдігі бар адамдарға тән гетерогенді созылмалы жүйелік ауру (11.1 кесте).
11.1 кесте.Семіздік және метаболикалық синдром
| Этиологиясы | Алиментарлы-конституционалды (төменгі тип, абдоминалды, айқын тамақтану тәртібі бұзылысымен, пубертатты-жасөспірімдік), симптоматикалық |
| Патогенезі | Генетикалық бейімділік, тағамның жоғарғы құндылығы, тамақтану тәртібінің бұзылуы, физикалық белсенділіктің жеткіліксіздігі |
| Эпидемиологиясы | Семіздіктің таралу жиілігі шамамен жалпы халықтың 30%-ын, метаболикалық синдром 15–25 %-ын құрайды, висцеральды семіздік 95%-ды алады |
| Басты клиникалық көрінісі | Артериялық гипертензия, ЖИА, дислипидемия, гиперкоагуляция, қант диабетінің 2 типі және оның кеш асқынулары, көмірсуларға толеранттылықтың бұзылуы, ұйқы кезіндегі апноэ синдромы, өкпелік жүрек, өт-тас ауруы, поликистозды аналық без синдромы, несеп-тас ауруы, тізе және ұршық буындарының остеоартрозы, апатия, ұйқышылдық, тез шаршағыштық, депрессия, әлеуметтік дезадаптация |
| Диагностикасы | 1. Жалпы қарау, салмақты өлшеу, дене массасының индексін анықтау (ДМИ), саниметрлік лента арқылы бел мен бөксе айналымын өлшеу, олардың арақатынасын анықтау 2. Метаболикалық синдром висцералды семіздіктің келесі өзгерістердің біреуімен ұштасқанда диагностикаланады: триглицеридтер↑, ЖТЛП↓, АҚҚ↑, гипергликемия немесе қант диабетінің 2 типі 3. Тамақтану мен физикалық белсенділігін мұқият зерттеу 4. Метаболикалық синдром асқынулары мен компоненттерін диагностикалау |
| Салыстырмалы диагностикасы | Симптоматикалық семіздік |
| Емі | 1. Гипокалориялық емдәм, физикалық жүктемені арттыру 2. Орлистат, сибутрамин 3. Липидті спектрді реттеу 4. Гипотензивті терапия 5. Қант диабетінің 2 типі мен көмірсуларға толеранттылықтың бұзылуын емдеу 6. Хирургиялық ем: кіші асқазанды қалыптастыру (гастропластика), асқазанды шунттау, аш ішектің бір бөлігін резекциялау және т.б. |
| Болжамы | 25–30 жас аралығында дамитын морбидті семіздік әсерінен дамитын өлім көрсеткіші дене салмағы қалыпты адамдармен салыстырғанда 12 есе жоғары. 10%-ға немесе одан да көп арықтағанда науқастағы өлім көрсеткіші 20 %-ға төмендейді |
Май тінінің таралу сипатына қарай гиноидты (әйел типті, алмұрт пішіні тәрізді) және андроидты (еркек типті, алма пішіні тәрізді, висцеральды) семіздікті ажыратуға болады. Семіздік (ең алдымен висцеральды) метаболикалық синдромның (МС) басты компоненті болып табылады. Соңғысы семіздікпен, оның асқынуларымен және метаболикалық бұзылыстармен тіркеседі. МС терминінің бірнеше синонимдері белгілі:
Х синдромы, инсулинрезистенттілік синдромы. Сонымен қатар, ЖИА-ның дамуына әкелетін басты түрткілер қатарына кіретіндіктен (семіздік жоғарғы типі, көмірсуларға толеранттылықтың бұзылуы, гиперлипидемия, артериялық гипертензия) оны «өлім квартеті» деп те атайды. МС компоненттері түрлі жіктемелердің болуына орай ауытқиды. Басты құрамдас бөліктеріне висцеральды семіздік, гиперинсулинемия, глюкозаға толеранттылықтың бұзылуы, қант диабетінің 2 типі, атерогенді дислипидемия, артериялық гипертензия, әйел адамдардағы гиперандрогения жатады.
Дата добавления: 2015-07-22; просмотров: 897;