Н. С. КУРНАКОВ ЕРЕЖЕСІ

Бұл ереже күй диаграммасы типі мен құрам функциясындағы тепе-тең қорытпалардың физика-механикалық қасиеттерінің өзгеру сипаты арасындағы байланысты тағайындалды (53-сурет).

Механикалық қоспаны түзейтін қорытпаның құрам функциясы қасиеттері (электр кедергісі, коэрцитивтік күш, электр кедергісінің температуралық коэффициенті, қаттылық тығыздық) сызықты болып өзгереді. Қорытпа қасиетінің мәні оның компоненттер қасиеттері мәндерінің арасында жатады (53, а-сурет).

Қатты ерітінділерді түзетін қорытпаларда бұл қасиеттер қисық сызықты болып өзгереді. Мысалы, қорытпаның электр кедергісі оның компоненттері кедергісінен жоғары болады (53, б-сурет).

Егер күй диаграммасында бір фазалы және екі фазалы аймақтар болса, онда қорытпа қасиеттері құрам өзгергенде бірінші аймақта қисық сызықты тәуелділік бойынша, ал қорытпа қоспаларда сызықты болып өзгереді.,Н. С. Курнаковтың ашқан бұл заңдылығы белгілі бір нақты қасиеттері бар қорытпа құрамын жасаудың ғылыми негізі болды.

Бақылау сұрақтары:

1. Қатты күйде айналу жүретін қорытпалар күй диаграммасы.

2. Сұйық күйде толығымен еритін және тұрақты аралық фазалар түзетін қорытпалар күй диаграммасы.

3. Қатты күйде айналу жүретін қорытпалар күй диаграммасы.

4. Компоненттері сұйық күйде толығымен еритін,қатты күйде шектеулі және перитектикалық реакция әсерінен механикалық қоспалар түзетін қорытпалар диаграммасы.

5.Фазалық тепе теңдік диаграммасын құру әдісі

6. фазалар ережесі және концентрация ережесі

Глоссарий:

Эвтектоидті өзгеріс-бір қатты ерітіндден екі жаңа қатты фаза түзіледі

Қорытпа-екі металдың ие болмаса метал мен метал емес заттармен балқып шығарған курделі заттар

Қорытпа компоненттері- қорытпа құрайтын қарапайым заттар

Кесінді ережесі-кристалдану кезіндегі фазалық құрамдас қатынасын қондырыды

Эвтектика өзгерісі-механикалық қоспа , егер кристалдану кезінде бір сүйық фазадан екі жаңа қатты фаза түзілсе

Микроликвация-химиялық біртектіліксіз ,егер бір кристалдың құрамы әр нүктесінде құрамы өзгеріп отырады

Концентрация ережесі- кристалдану кезіндегі белгілі бір температурадағы қорытпаның концентрациюяын белгілийді

Диаграмма күйі –жүйенін температура мен концентрация функциясындағы қорытпаның фазалық күйін графикалық түрде сипаттау