Нүктелі ақаулардың айналасындағы кристаллды тордың ығысуы
Нүктелі ақаулардың өзара әрекеттесуі әртүрлі кешендердің түзілуіне әкеледі. Екі бос орын дивакансий моновакансиймен салыстырганда жылжымалы болады.. Ірілердің көбісі бос орындарда жинақталуы мүмкін түйін аралық атомдары тұрақты.
Нүктелі ақаулардың пайда болуы кезінде ақауды қоршап тұрған атомдардың көзге көрінетін жылжылуларорын алады. Бос орын айналасындағы атомдар негізінен бос түйінге жылжиды.Түйін аралық атом, керісінше, қоршаған атомдарды қак жарып жол ашады. Осылайша, кристалдарда нүктелі ақаулар жергілікті серпінді кенейту немесе кристалдық торды кысу орталықтары болып келеді. Күштену және түр өзгертудің ара қашықтық үшінші дәрежесі кері пропорционалды, одан орталықты айнала кешеді. Атомдардың көзге көрінетін жылжылуы араласуынын бірінші -екінші атомдардың диаметрлері ара қашықтыкта жасалады. Бос орындарды араласа айналып, көршілес атомдардың және атомаралық ара қашықтық үлестерін құрастырады, (0,84 біріншіде, 0,03% үшіншіде) үйлестік сфераға көршілердің қызметпен алуы тығыз орамға, атом түйін аралык айнала 20%-тен көбірек атом аралық қашықтан маңызды. Нақты кристалдардың кұрылымындағы қоспалар маңызды және көп таралған ақаулардың бірі болып табылады.Замануи тазалау тәсілдері абсолютті таза материалдарды шығара алмайды. Тіпті ең таза материалдар ішінде 10-9% қоспа болады, не 1м3 зат қоспалардың 10 17 атомын ұстауға талапқа сай болады. Еру процесі негізінен не қоспалық кристалл атомдары аралыктарына енеді немесе тор түйіндерінде орналасып, атомдардың бір бөлігінің орнындарын ауыстырады.Қоспа бірінші жағдайда енгізу қоспалары болып келеді, екінші жағдайда- орын ауыстыру қоспасы болады. Өзге атомдар физикалық табиғаты және мөлшерімен негізгі кристалдың атомдарынан айыршылықтанады, сондықтан олардың кесірінен тор түрі бұзылады.
Қоспа атомдар кристалдың химиялық, магниттік және механикалық қасиеттеріне елеулі әсерін тигізеді. Олар абсолюттік нөлде жоқ болмайтын электр кедергіге себеп болып, ток тасымалдауыштардың тарату ортасы болып табылады.
Нүктелі ақаулардың өзара әрекеттесуі әртүрлі кешендердің түзілуіне әкеледі. Екі бос орын дивакансий моновакансиймен салыстырганда жылжымалы болады.. Ірілердің көбісі бос орындарда жинақталуы мүмкін түйін аралық атомдары тұрақты.
Нүктелі ақаулардың пайда болуы кезінде ақауды қоршап тұрған атомдардың көзге көрінетін жылжылуларорын алады. Бос орын айналасындағы атомдар негізінен бос түйінге жылжиды.Түйін аралық атом, керісінше, қоршаған атомдарды қак жарып жол ашады. Осылайша, кристалдарда нүктелі ақаулар жергілікті серпінді кенейту немесе кристалдық торды кысу орталықтары болып келеді. Күштену және түр өзгертудің ара қашықтық үшінші дәрежесі кері пропорционалды, одан орталықты айнала кешеді. Атомдардың көзге көрінетін жылжылуы араласуынын бірінші -екінші атомдардың диаметрлері ара қашықтыкта жасалады. Бос орындарды араласа айналып, көршілес атомдардың және атомаралық ара қашықтық үлестерін құрастырады, (0,84 біріншіде, 0,03% үшіншіде) үйлестік сфераға көршілердің қызметпен алуы тығыз орамға, атом түйін аралык айнала 20%-тен көбірек атом аралық қашықтан маңызды. Нақты кристалдардың кұрылымындағы қоспалар маңызды және көп таралған ақаулардың бірі болып табылады.Замануи тазалау тәсілдері абсолютті таза материалдарды шығара алмайды. Тіпті ең таза материалдар ішінде 10-9% қоспа болады, не 1м3 зат қоспалардың 10 17 атомын ұстауға талапқа сай болады. Еру процесі негізінен не қоспалық кристалл атомдары аралыктарына енеді немесе тор түйіндерінде орналасып, атомдардың бір бөлігінің орнындарын ауыстырады.Қоспа бірінші жағдайда енгізу қоспалары болып келеді, екінші жағдайда- орын ауыстыру қоспасы болады. Өзге атомдар физикалық табиғаты және мөлшерімен негізгі кристалдың атомдарынан айыршылықтанады, сондықтан олардың кесірінен тор түрі бұзылады.
Қоспа атомдар кристалдың химиялық, магниттік және механикалық қасиеттеріне елеулі әсерін тигізеді. Олар абсолюттік нөлде жоқ болмайтын электр кедергіге себеп болып, ток тасымалдауыштардың тарату ортасы болып табылады.
Дата добавления: 2015-06-10; просмотров: 1420;