ыма өнімін жикаудың жоллы жүйелік схемасы.

Жинау және транспорттау жүиесі. Жинау және транспорттау жүиесінің элементтері.

Ұңғыманы өндірудегі өнімді дайындалу ж/е жинауғы арналған жабдықтар.

Мұнай ж/е газды тасымалдауға ж/е дайындаудағы арналған жабдықтар, ал қабатты суды пайдалану немесе сақтау мұнай мен газдың шығымын азайтуды үлкен роль атқороды. Мұнайды жинау мен дайындауда ұзак шығын кәсіптік құрылымдық.

ыма өнімін жикаудың жоллы жүйелік схемасы.

Ұңғыма өнілік жикаудын жоллы жүйелік схемасы 15.1 суретте карсеттіген. Мұнай газ, қабатты суды жинау мен дайындау схемасы келтірілген. Жүйе проц. Қатарын біріктіпу мен операция принципі ж/е келесі тұмыстарды орындайды.

Эмульсияны бұзу, оны құбырмен тасымалдау мен газды сепарациядан откізу; бұл процестер – тасымолдаушы жүйенің тутқырлығын томендему, парафин. Судан Мұнай ды болу, өлшеу-беру операциясы өнімді топтыру шикізатты резервуалдау.

Біріншілікж/е мұнай қубырларын де эмульсиялау, оны технологиялық мұнай ды, дайындау цикл қаймару.

Мұнай мен сү сапосын ж/е опердың біріккен тазолоуынбасқару.

Өнім орындарына қозмет көрсету ж/е мұнай сапосын жоқсарту(15л) схемада ұңғыма онімің қондарғы («Спутник»)түседі. Одан мыққан газдолған мұнайлы су эмульсия де эмульгаторды оңделеді. Ол эмульсия қабыршағы турбиналық режимде (Re=2000-25000) косілтін қубырды жолжол диағонды био ыдыратыді олдын опа ыдыратылған эмульсияны ыстық ластырып оны тамшы түзетін секция (болімге) жібереді. Эмульсия ағымына суды қосу ол тамши тузуін жақсаркады ж/е болгім (сепараторді) фазаны жырдам боліп алуға мүнкімдік береді.

Сепаратордан шыққа дегаздалған қурамында су томшылары бармұнай 400С ысытыпыды да, тамшы түзуші секциядан толықзаламысдану үшін тундырғышқа келіп түседі. Болінген газкомпрессор арқ. Газ жинағышқа келіп түседі, ал судан болікган залапсызданған мұнай толины түзушіден тузсыздану үшін туиндырғышқа келеді. Одон әрі ол буферлі емкость келеді, сосын сорғышлен сорылып олып, ж/е одын әрімұнай сорғыш стокциясында сорғыш орқылы берілгеню

Ұңғыма өнішін жинау мен дайындаудағы қондырғынаң кегізгі тобтарынкарсетудегі техн. схема.

Сурет 15.1. мұнайды жинау мен дайындау, пласты су мен газ схемасы.

Біріктірілген операциялардын тормақтаулуы: А-суйықты тасымалдау, тутқырлақтытөмендету, парафин жиналымын болдырмау, эмульсияны бүзу, біртіндеп ағымбору (қабаттыу); Б- орта молшердегі тамшыларды ірілендіру, турбулентті режимде мұнай ортасындағы оленажді су тамшысын тазылау, алдын опа газды сепарациядан откізу, газ коаллесценциялы қосылуы; В- газ копіршіктерін бүзу, газды іпіктеу, дренажды су қурамындағы су глобул қысу, гидрофильді суйықты фильтрдей газ кеқен энергиясының глобулын бүзу, суйақ флотация, суды тастау; Г-ыстық сепарация мен деэмульдеу, жылту, жұқа дисперсті эмульсия болігіндегі болектенген қабықшаны бұзу, турбулентті режимдегі коалесценция, мұнай ж/е су ағымындағы боліну; Д-жеңіл фракцияларды іріктеу, конденсатты мұнайға кайтару, тұзды жуу, ағымды болу, суды алу, мұнайды іріктеу; Е- гидродинамикалық эффектерден арзылы мунай ды тосымалдау мен сапасын жақ сарту,мұнайдың резервуарға шаққан сумен өтіндегі ортақ операция; З-турбуленттік режимде лас суды ірілету мен тасымолдау; И- сулы гидрофабті сүзгіште суды тазалау; 1-ұқғыма; 2-орнатылған; 3-деэмульгаторды беру; 4-қубыр; 5-I, 5-II, 5- III тамшы тузуші; 6-үшфазолы сепараторлар; 7- жолдағы жылытқыш; залалсыздандыру матосындағы тұнытқыштыр; 9-компрессор; 10- нағыздолған суды беру; 11- тузсыздану сатылындағы тұныткыш; 12- мұнайғы буффеліқұрылыш; 13,16 - мұнай сорғыштар; 14- мұнай сапосына анализ, 15 - өнім резервуары; 17 – су сорғыш; 18- суғы керек буфери сыйымдылық; 19- тотығу ингибиторын беру; 20 – гидрофобты фильтрмен тұнытқыш; 21 – суды гидродинамикалық тазалауға арколған қубыр; 22- мунайды жинағыш; 23 – мығык өпшегіш.

Жинағыш құрал – бул өпшеуіш; кұрыл, біріншілік газ сепараторы, реагент беретін құрылғы, (басты) сорғыш станциялар мен уборлар.

Ұқғыма өнімік дайдандау, құралы – бул сепораторлар, тунытбастапқы өнімдері тасымалдауға орнолған құралдар мен сорғымтыр.

Ұқғыманның дебитін өмнеуге арнолған қондырғы.

Әр ұқғыманы өңдеуден кейін бакылау ушін мұнай дын дебитторын газ ж/е суды өпшеу к/к. Ұқғымо өніміндегі механикалық қосполар санын білу к/к. Мәәліметтер ұқғыманың эксплуатация режімі мен шыққан жерін толық бақылар отыруға, оқаулар кезінде керекті шаролар қолдануға мүмкіндек береді.

Олшиқторған аймақтын бұзылуына байганысты ұқғыма өнімінің құрамындағы механикалық қоспалар көбейеді – осыған орай, жумысрежимін өзирту, ерде алшақтолған аймакты бекіту керек.

Дебит ті оп шеу үшін көбінде сепорациялық - өлшегіш қондырғы пойды өлшеу үшік олдымен ұқғыма өнімініз құрамын бір біріпен боліполамыз, еғни, сепарация процесі керек. Практика жүзінде жекеж/е топтық сепарациялық - өлшеғім қолдырғы пайдаланды.

Жеке сепарациялық - өлшегіш құрылғынв тек бір ұқғымады ғана қолдакады. Ол тек бір газ сепараторы, өлшегіш ж/е қурылғы.

Топтық сепарациялық – өлшегі құрылғы өзағынды система бірпешеұқғымады лайд. Ол газ сепаратор, олшегіш бөлгіш (торатушы) бакареялар ж/е қубырлардан түрады.

Ұқғымадан шыққан өнім (фонтанды, газлифтті, сорғыш) бөлгішбатареяға әкелікеді. Бір ұқғыманы өлшегішке қосқанды, қолғап ұқғымалардын өнімдері оропосты оршеусіз коллектогрға түседі.

Шағым ұқғыманың кіші линиялық қысым системасындағы өнім жинағым болады. Ол апшегіш шынылар мен рейколордан түрады. Шыны трубкадағы мұнайдың дейгейіне қарал ұқғымалардың дебітін онықтый ды. Қазғыма жүйеде автоматта сапорациялық - өлшегім құрылғы қолд.

Мұнай өндіретін ұқғымалыр өнімік өпшегім қурал, мысорры «Спутник» жіберді, онда ұңғышағы берілетің көпелік периодты олшейді, суйықтығы судың ж/е бос газдардың пойыздық құрамын онықтайды. «Спутник-А», «Спутник-В», «Спутник 540» ж/е «Спутник –Б40-24» қолд. «Спутник Б40 (15.2 сур.) к қондырғы қарастырамыз.

Ол берілген программа бойынша ұқғыманы өпшеуге автоматты түрде қосылады ұқғыма дебитін автоматты өпшейді. «Спутник-Б40» қондырғысында мұнайдыс автоматты олған өлшегіш орнатыған, ол, мұнай, анықтайды, турбиналақ, судық пайыздық қаамын, уздікеі, анықтайды турбиналақ шығын өлшегіште 15 мүнай гидроциклоннан шыққан газдардың санын автоматты түрде өпшейді. Суйықтың турбинолық шығын өпшеғіш СТШ 1-50 в «Спутник –Б40» гидроциклон сепараторыныңсұйықтың жағында технологиялық сыйымдылық орналаеқан.

«Спутник-Б-40» сонымен қатар «Спутник-Б» ж/е «Спутник- А», аркылы ұкғыманың суланғаң ж/е суланбаған дебитін бөлек өлшеуге б/б. 2 ұқзыма супонған, ал қолдан 12 ұзғыма «Спутник-Б» қосыпдан таза мұнай береді, 1 қайта клопон қопмен жабылады ж/е сулы үқғымадығы өкімсулы ликтемен 12 задвижка (субулия) ОРҚ 3 жикағыш коллекторғы жіберіледі. Ұңғы өнімі таза мұнай ға берілген, оны көп жолды ПСМ ұқтыма бүдысына жібереді, одан оп 6 жинығыш коллекторгы түседі, 23 сусоң мұнай коллекторға келеді.

Сурет 15.2 «Спутник-Б40» схема.

1-қайты клапандар; 2-суырма; 3-ПСМ көл жолды ұқғымағы ауыстыру; 4-ұзгыманы роторпы қосулғыш; 5-өышегіш; 6-ортақ, сызык; 7- 8 - сулы мұнай коллекторы; 9- ж/е 12 -Ұжабаң) суарма; 10 ж/е 11- (ошық) суорма; «і – гидроциклонат сепаратор; 14 – қосым төменде реттегіш; 15- шығынопиягіш газ; 16- золотниктер; 17-қалқағым; 18- суйыкмығын есептеу; 19-поршененді қақпа; 20- ылгал өлмегіш; 21 –сулы; 22-электргі двигатель; 23- сусыз мұнай коллекторы; м- ұқғымадин сызығытор.

Өлшегішке қойылған кез келген ұқғымоның сұіықтығын ротор 4 ұқғым қосқыштан13 сепаратор 13 жібереді. Сепаратордан газ жығатын жерде қосым томендеусы 14 реттегіне орнатылған, сепаратор мен 15 соз мығышын орасындағы тұрақты төмендеуін қолдойды. 16 ж/е 16 а золотникті механизм тұрақты қысым томендеуін береді, 19 поршенді қақлақты тұрақты томендеу беріледі.ұқғымалардығы суйықтықтықты келесі түрде олшейді. 17 –қолқығым шеткі томен жағында орколосқонда қалқығым механизмі жоғарғы вилка жоғары золотниктің басады, соңында 14 реттегіштегі жоғары қысым 19 поршенді қақпақтың оқ жоқ бөлігіне беріледі ж/е. Қысым 19 поршенді қақпоқтың оқ жоқ болігіне біріледі ж/е суйык түсүін тоқтатады ж/е 18 турбиналық шыгым өлшегім жумыстын тоқтатады суйық кезден бостап сепаратордағы суйыктык деңгейі өседі. Суйықтыө деңгейі меткі жоғары жағына жеткенде копқығыштың төменін вилка механизімі 16а золотник басылады, 14 реттегіштегі доғарғы қысым 19 поршена қақпақтыз сол жөқ болігіне әсер етеді ж/е оны ашады; суйыктыктың жуйесі басталады ж/е турбиналық шығымолшегіш өзінен өткен субықтықты есептіп алады.

«Спутник» мұнайдың сусыздануын райызың 20 ылғанөпшегіш орнитыпған, ұқғымадан мыққан борлық өнім садан отеді. Сонымен қатар «Спутник-Б40-24» бар, ол «Спутник Б-40» тек қосылатын ұқғыма санышен ғаже ерекшелінеді, яғни, «ң ұқғыманың орнына 24 ұқғыманы іске қосуға болады. Ал қолған мәліметтер тура «Спутник - Б40» смеқты.

«Спутник –А» ж/е «Спутник В» қондырғылары. «Біроқ «Спутник В» ұзғымаға берілген суйлықтығының көлемдін олшегіші қолданады. Ол турбиналың шығын өлшегішке қорағанда мұнай дың қүрамында парафин коп болмося дәр қорытынды береді. Егер парафин көп болса ол опшегіш қондыргынық ыдына қарай ауыткиды ж/е дәл қпмем бермей. Соңғы жылдары коптеген фирмалар, соның ішінде ө конверсиялы, ұзғымы өнімдерініздебитін өпшейтін қондырғы құру мен шығару төқрегінде көптеген жумыстар жургізіп жатыр мосалы ұялы олшейтін қондырғы ҰӨҚ, ол мұнай ұқғымаларында онділіпген мұнай ж/е газ суйықтықты автоматты ж/е қол режиміндк өпшеуге арналған.

Ұсепы коңдыргыдан басқа стационарлы қондырғы шығарылып жатыр онде оналогиялы техникалық түсіпіктеме бар, бірақ ұқғыма бутағында жумыс істеді, мұнай шакифольдеріне ауыстырылатын қосымша қондырғымен жабдықтолған.

Мұнай өндірісінде ұқғыма дебітін өптеуіш СКЖ көп қолданады, Татарстанды «ИТЭС» ИПО мығарған.

Казіргі кезде мұнай газ ондіретін аймақтарды қозғарлары. ПСМП-ТП қондырғысы мұнай ұқғымаларыныз өнідірілуін метрологиялық бакылау үшін ж/е суйықтықты тәуліктікі дебитін жоғары дәрежені өндірісін опшеуде, мұнай ж/е суды сұйықтық пен мұнайдаң іпеспелі газын тура массалық өпшеуде қолданады. Қондырғы технологиялық блок пен аппараттық бөлімдер, автокөліл тиегішінде екі турады.

Жоғары газ фактор ұқғыма дебитін опшеу үшін, қозғыпмалі апаратор қопданышуы онди апдын она бөлімге мен газ опшемінен турады. Қалған газды суйықтық ЗУ АСМА-ТЛ (Т) қалыпты ошиегіні жуйесіне келеді.

АСМА қондыргысы ұқғыма суйықтығын оталмыс масса бірлігі мұнай ж/е су, суйықтықтың тәуліктік бақыпау.

Негізгі әдебиеттер 1 [1-2, 280-295 бет], 2 [1-5, 436-459 бет], 4[8.1-8.5, 401-467 бет]

Қосымша әдебиеттер 10 [ 402-451 бет].

Бақылау сұрақтары:

1. Жинау жабдықтары қандай негізгі элементтерден тұрады?

2. Ұңғыманы дайындауға арналған негізгі қандай элементтерден тұрады?

3. Ұңғыма дебитін өлшеуге арналған жабдықтар?

4. Жинау жүиесіндегі таңдау тәсілі қандай факторларды анықтайды?

5. Өзіндік ағымды жинау жүиесі?

6. Жоғары арымды жинау жүиесі?

7. Сұйықты газдан бөлу жабдықтары?

8. Ұңғыма өнімінің көлемін өлшеу әдісі?

9. Мұнайды тұзсыздандыру жабдықтары?

10. Құбыр жүиесінің классификациясы?