Юлиан күндері, юлиан дәуірлері
Есептеулерді оңайлату үшін астрономияда тәуліктерді біздің дәуірге дейінгі 4713 жылының 1 қантарының бүкіләлемдік (UТ, 9 дәрісті қараңыз) уақыттың 12 сағатынан бастап үздіксіз түрде санау қолданылады.
Сөйтіп, біздің дәуірге дейінгі 4713 жылының 1 қантарының бүкіләлемдік уақыттың 12 сағатынан бастап өткен орташа күн тәуліктерінің саны қарастырылып отырған күннің JD (Julian Date) юлиан күні деп аталады.
Кестеде 1950- 2050 жж. аралығы үшін әр жылдың басына (1 қантар, 
) сәйкес келетін юлиан күндері келірілген.
| Жыл | JD | Жыл | JD | Жыл | JD | Жыл | JD |
| 2433282.5 | 2442778.5 | 2451910.5 | 2461041.5 | ||||
| 2433647.5 | 2443144.5 | 2452275.5 | 2461406.5 | ||||
| 2434012.5 | 2443509.5 | 2452640.5 | 2461771.5 | ||||
| 2434378.5 | 2443874.5 | 2453005.5 | 2462137.5 | ||||
| 2434743.5 | 2444239.5 | 2453371.5 | 2462502.5 | ||||
| 2435108.5 | 2444605.5 | 2453736.5 | 2462867.5 | ||||
| 2435473.5 | 2444970.5 | 2454101.5 | 2463232.5 | ||||
| 2435839.5 | 2445335.5 | 2454466.5 | 2463598.5 | ||||
| 2436204.5 | 2445700.5 | 2454832.5 | 2463963.5 | ||||
| 2436569.5 | 2446066.5 | 2455197.5 | 2464328.5 | ||||
| 2436934.5 | 2446431.5 | 2455562.5 | 2464693.5 | ||||
| 2437300.5 | 2446796.5 | 2455927.5 | 2465059.5 | ||||
| 2437665.5 | 2447161.5 | 2456293.5 | 2465424.5 | ||||
| 2438030.5 | 2447527.5 | 2456658.5 | 2465789.5 | ||||
| 2438395.5 | 2447892.5 | 2457023.5 | 2466154.5 | ||||
| 2438761.5 | 2448257.5 | 2457388.5 | 2466520.5 | ||||
| 2439126.5 | 2448622.5 | 2457754.5 | 2466885.5 | ||||
| 2439491.5 | 2448988.5 | 2458119.5 | 2467250.5 | ||||
| 2439856.5 | 2449353.5 | 2458484.5 | 2467615.5 | ||||
| 2440222.5 | 2449718.5 | 2458849.5 | 2467981.5 | ||||
| 2440587.5 | 2450083.5 | 2459215.5 | 2468346.5 | ||||
| 2440952.5 | 2450449.5 | 2459580.5 | 2468711.5 | ||||
| 2441317.5 | 2450814.5 | 2459945.5 | 2469076.5 | ||||
| 2441683.5 | 2451179.5 | 2460310.5 | 2469442.5 | ||||
| 2442048.5 | 2451544.5 | 2460676.5 | 2469807.5 | ||||
| 2442413.5 |
Юлиан күндеріне қоса модификацияланған юлиан күндері де (MJD) анықталады:
Уақыттың кез-келген мезетінің юлиан мерзімі юлиан күнін белгілейтін бүтін сан мен талтүстен қарастырылып отырған мезетке дейін өткен тәуліктің бөлігіне тең бөлшек түрінде беріледі.. Ерекше назар бөлейік: юлиан күндері талтүстен, ал модификацияланған юлиан күндері - түнгі сағат 12 –ден бастап саналады.
Жылдың ұзақтығы қабылданғаннан соң, кез-келген уақыт мезеті (дәуір) жыл нөмері мен бөлшек бөлігімен анықтала алады, мысалы 1999,2435.Жыл санау жүйесінде қазір юлиан жылы қолданылады. Оның ұзақтығы қазір 365,25 атомных атомдық тәулікке тең деп алынады. Атомдық тәуліктердің бүтін санына (36525) тең Юлиан жүз жылдығы (ғасыры) астрометрияда уақыттың негізгі бірліктерінің бірі болып саналады, прецессияны еске алу формулаларында жұлдыздық және бүкіләлемдік уақыттарлы байланыстыратын формулаларды қолданылады. Белгілі D юлиан күні үшін юлиан (J) дәуірі мына өрнекпен анықталады:
Юлиан дәуірі 
Бұл формуладағы 365,25 саны – юлиан жылының ұзақтығы, ал 2451545,0 – 2000 жылдың 1 қаңтарының бүкіләлемдік уақыт бойынша 12-ге сәйкес сағаттың юлиан мерзімі екенін тағы да қайталап өтейік. Сөйтіп, J2000.0 дәуірі үшін мынаны жаза аламыз:
қаңтар 
(Юлиан күндер жүйесі әуелі UT шкала үшін анықталған еді. Бірақ 1998 жылынан бастап ХАО юлиан мерзімдерін Жерлік (TT) уақытқа қатыстыруға ұсынады, юлиан күнінің ұзақтығы 86400 СИ жүйесінің секундына тең).
(J2000.0 жазбадағы J белгісі юлиан дәуір деген мағынаны білдіреді).
1 )Плазма бөлшектері деп жеке электрондар мен иондарды емес, олардың жеткілікті көп санынан тұратын плазма элементін айтамыз.
Дата добавления: 2015-05-16; просмотров: 1605;