Олданбалы химия кафедрасы. Зат мөлшерінің бірлігі- моль

Э (H₂O) = H₂O; Э (Na₂SO₄) = ½ Na₂SO₄

Зат мөлшерінің бірлігі- моль. Моль – 6,02^.10²³структуралық элементі бар атом, молекула, ион, эквивалент заттың мөлшері. Сонымен эквиваленттік моль дегеніміз - құрамында 6,02^. 10²³эквиваленті бар зат мөлшері. Бір эквиваленттік мольдің массасы заттың эквиваленттік молярлық массасы деп аталады. М_э, г/моль. Біз қарастырған мысалдағы заттардың мольдік массасы:

М_Э(Zn)= ½ M(Zn)= 1/2^.65=32,5 г/моль

М_э(HCl)=M(HCl) = 36,5 г/моль

Заттың эквиваленттік молярлық массасын табу үшін төмендегі формулаларды қолданамыз:

А) жай заттар үшін

М_э=М/В

мұндағы М-берілген заттың молярлық массасы; В - атомның валенттілігі.

Б) күрделі заттар үшін

М_э=М/В^.n

мұндағы М-берілген заттың молярлық массасы; В-атомның валенттілігі; n-молекуладағы функционалдық топтың саны.

Мысалы:

М_Э(Al) = 27/3 = 9 г/моль

М_Э(H₂SO₄) = 98/2 = 49 г/моль

М_Э(Al₂(SO₄)₃) = 342/3^.2 =57 г/моль

Барлық заттар бір-бірімен эквиваленттеріне сәйкес әрекеттеседі.

Эквиваленттер заңы:Реакцияға түсетін заттардың массасы олардың эквиваленттеріне тура пропорционал болады.

m₁/m₂= М_Э1/ М_Э2

Егер әрекеттесуші заттар ерітінді түрінде болса, онда эквиваленттер заңы былай өрнектеледі: с_эк1^.V₁= с_эк2^.V₂; мұндағы с_эк1 және с_эк2-ерітіндінің молярлық концентрациясының эквиваленті, моль/л; V₁ мен V₂-әрекеттесуші ерітіндінің көлемі, мл.

Жұмыстың орындалуы. Жұмысты орындаудың алдында эвдиометр аспабының жұмысқа дайындығын (газ шығармайтындығын) тексеру керек. Ол үшiн:

1. Теңестіретін түтіктен воронка арқылы бюретканы нольдік бөліміне дейін сумен толтырып, аспаптағы ауаны ығыстыру қажет.

2. Содан кейін бюретканы штативке бекiту керек. Егер аспап жұмыс iстеуге дайын болса, алғашқы кезде бюреткадағы су аздап төмен түседi де, одан кейiн тұрақты деңгейде қалып қояды. Егер аспап дұрыс болмаса бюреткадағы су үздiксiз төмен түсе бередi.

3. Оствальд пробиркасындағы тармақтың біреуіне мырышты өлшеп салыңыз, ал екінші тармаққа тұз қышқылын құйыңыз.