Энергетикалық қондырғылар түрлері.
Автономдық көлік құралдарының энергетикалық қондырғылары жанармайдың ішкі химиялық энергиясын механикалық жұмысқа айналдыруға арналған.
Жанармайдың В (кг) массалы белгілі бір мөлшері Q (кДж/кг) жылулықпен жанған кезде А жылулық энергия алуға болады:
А = В·Q (кДж).
Жанармайдың жануынан алынған А энергиясы пайдалы жұмыстың орындалуына жұмсалуы мүмкін,
А = Азат
Көлік құралы үшін энергетикалық тізбек (Азат=В·Q дан Апол=F·S дейін энергия өзгеруінің тізбектелген деңгейі) келесі қажетті тізбектелген мүшелерден тұрады:
— жылулық генератордан ЖГ — жанармайдың ішкі химиялық энергиясын жылулық энергияға өзгертетін қондырғы;
— жылулық қозғалтқыш ЖҚ — жылулық энергияны механикалық жұмысқа өзгертетін машина (рис. 1.).
Бұл екі мүше барлық автономдық көлік құралының өзіндік энергетикалық қондырғысын құрайды.
|
|
|
Ж 1 2 1-β 3 F
 |  |  | |||||||||||||
 | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
β S
Ауа АҚА
Сурет1. Автономдық көлік құралының энегнергетикалық тізбегінің
құрылымдық сұлбасы.
ЖГ — жылулық генератор; ЖҚ — жылулық қозғалтқыш; БМ — беріліс механизмі (беріліс); АА — локомотивтің өз қажетіне қуат алу; Д — жетекші дөңгелек; F — тартым күші; S — жүрілген жол.
Заттың және энергияның ағыны: Ж - жанармай (ішкі химиялық энергия);
Ауа — атмосферадан алынатын ауа; 1 — жылутуасмалдағыштың жылулық энергиясы — жұмыстық дененің; 2 — жылулық қозғалтқыштың жұмыстық органының тура‑кері қозғалысы немесе айналымның механикалық жұмысы;
3 — көлік құралының жетекші дөңгелегінің айналымның механикалық жұмысы.
Көлік құралының пайдалы әсер коэффициенті (п.ә.к.) ηкөл.қ энергия алуға шығындалған және пайдалы жұмыс қатынасына тең.
(2)
Көлік құралының энергетикалық тізбегінде тағы да екі элемент бар, бұл:
- беріліс механизм-БМ («беріліс»), жылулық қозғалтқыштың шығу қондырғысы мен көлік құралының жетекші дөңгелек аралығында (немесе винтпен)-Д;
— аралық қуат алу – АҚА, көлік құралының өз қажеттілігіне (көмекші жабдықтар жетегі, жылу жүйесі, жарықтандыру және т.б.) өндірілген энергия бөлігін алу.
Энергетикалық қондырғылар түрлері.
Энергетикалық қондырғылар екі негізгі топтарға бөлінеді:
— сырттай жану қозғалтқышы;
— іштей жану қозғалтқышы.
Энергетикалық қондырғылардың принципиальдық сұлбасы сур.2. көрсетілген.
         |
Сурет 2. Жылулық қозғалтқыштьардың принципиальдық сұлбасы.
Дата добавления: 2015-08-26; просмотров: 2951;