Радиолокациялық жүйелердегі ақпараттық технологиялар.

Радиолокация радиотолқындарды қабылдау және талдау жолымен объектілер туралы мағлұмат алуды қамтамасыз ететін, радиотехника саласы. Мағлұмат алынатын объектілерді радиолокациялық мақсаттар деп атайды. Кеңістіктің жекелеген аумақтарында мақсаттардың бар екенділігінде алынған мағлұматтар, олардың координаталары және басқа да қозғалыс параметрлері,мақсаттар саны және олардың сипаттамалары туралы мағлұматтар жиынтығы радиолокациялық ақпарат деп аталады. Радиолокациялық ақпаратты алудың техникалық жабдықтары радиолокациялық жабдықтар, радиолокациялық станциялар (РЛС), немесе радиолокаторлар деп аталады. Радиолокациялық жабдықтар мүмкіндігін кеңейту үшін оларды радиолокациялық жүйелерге, кешендерге біріктіреді, онда сонымен қатар деректерді беру және басқару жабдықтары да қамтылған.

Радиолокацияның негізгі ақпараттық тапсырмаларына мыналар жатады:

- мақсаттарды табу;

- мақсаттар координаталарын және олардың қозғалыс параметрлерін өлшеу;

- мақсаттарды шешу;

- мақсаттарды жіктеу.

Бұл тапсырмалар ақпаратты өңдеудің барлық кезеңдерінде шешіледі: бірінші, екінші және үшінші.

Радиолокацияның ақпараттық тапсырмаларының барлық жиынтығы радиолокациялық қадағалау терминімен сипатталады. Ақпараттық тапсырмалар шектелген уақытта шешіледі. Бірінші алғашқы өңдеу үшін бұл уақыт РЛС – пен бір мәрте байланысу уақытымен анықталады. Радиолокациялық жағдайдың жылдам өзгеісі деректері терудің жоғары қарқынын талап етеді.

Жұмыс жағдайының күрделенуі, бақылау сапасын көтеру қажеттілігі және радиолокациялық жабдықтар мен жүйелердің өмірщеңдігі АТ дамуын талап етеді , бұл радиолокациялық ақпарат алу үшін заманауи мүмкіндіктерді жан – жақты пайдалану үшін керек. Деректерді алу және өңдеу мүмкіндігі есептеу техникасының жабдықтарын қолдануда елеулі ұлғаяды, бұл радиолокациялық бақылауды толығырақ автоматтындыруды қамтамасыз етпек.

Спутниктік радионавигациялық жүйелер (СРЖ) және олардың негізіндегі ақпараттық технологиялары. Навигациялық тапсырмаларды шешу кезіндегі ақпарат көзі әртүрлі факторлар болуы мүмкін, олар жасанды жолмен, сондай-ақ табиғи жолмен де қалыптасуы мүмкін.

Навигациялық өлшеулер принциптері, стгналдарды өңдеудің статистикалық әдістері және басқа да техникалық шешімдер әзірленген жер үстіндегі РНЖ-лар спутниктік РНЖ жобалауда (ондағы навигациялық сигнал көздерінің жасанды серігі) (навигациялық ғарыштық аппарат HFA болып табылады). Ғылыми техникалық негіз болып табылады. Секундына бірнеше километр жылдамдықпен қозғалатын объектінің навигациялық сигнал көзі ретінде қолдану мүмкіндігі мынаған негізделеді, HFA орбитасы және оның қозғалыс параметрлері жоғары дәлдікте болжанып, бақылана алады.

ИСЗ-ны навигациялық қолдану саласындағы алғашқы жұмыстар 1957 жылы жариялады (ИСЗ-ны алғашқы қосқан күймен бір мезгілде).

Осы жүйелерде қолданылатын навигациялық анықтамалар әдісі интегралдық доплердық деген атауға ие болды. Бірақ бірінші кезең СРНЖ-рі жердің кез келеген нүктесіндегі (нақты уақытта нәтижелер беруді қамтитын) динамикалық объектілердің орнын жоғары дәлдәкте үздіксіз анықтау талаптарын қанағаттандырмады.

2-кезең CРHЖ-н жобалау кезінде орташа обритралады. HFA (биіктігі шамамен 20000 км-дей орбиталады) таңдалады, онда HFA уақытының борттық эталондарының прецизиондық (наносекундық бірлікке дейінгі дәлдікпен) өзара синхрондылығын қамтамасыз ету жабдығы қамтылған, сонымен қатар HFA орбиталар параметрлерін жоғары дәлдікті анықтау мен болжау жабдықтарын дамытуға үлкен көңіл бөлінді.

Негізгі әдебиет: 3 [12-36], [34-96]