Диалкиламиноацетанилид туындыларының препараттары

Диалкиламиноацетанилид туындыларының медицинада қолданылатын препараттары: тpимeкаин және ксикаин, оларды бір-бірінен бензол сақинасындағы метил тобының санына байланысты ажыратады.

Алынуы:

Осы сызбамен ксикаинді 2,6-диметиланилиннен синтездейді.

Trimecainum

Xycainum

Физикалық қасиеттері.Ақ не сары жолақты кристалды ұнтақтар, суда өте оңай (тримекаин, Т.бл.137-142°С), (ксикаин, Т.бқ. 128-129°С) ериді, спирт, хлороформда оңай ериді, эфирде ерімейді.

Химиялық қасиеттері. Препараттарды сілті немесе қышқыл ерітінділерімен қыздырғанда бастапқы синтез өнімдері түзіледі: 2,4,6-триметиланилин және 2,6-диметил-аиилин. Олар біріншілік аимндер ретінде азобояу реакциясына түседі:

Тримекианді дикаин, новокаиннен ажырату реакциясы 155-165°С (майлы монша) мыс (II) сульфаты және концентрлі күкірт қышқылымен қыздырып, суыған соң аммиак ерітіндісімен әрекеттестіргенде көк бояу түзіді, УК-сәуледе қызыл флуоресценция береді.

Екніші тәсіл микрокристаллоскопия реакциясы, заттық шыныға 1 тамшы препарат ерітіндісі, 0,1 М калий дихроматы мен күкірт қышқылын қосады, 5-10 мин соң ине тәрізді кристалдар пайда болады

Препараттар хлорид-ионға оң нәтиже береді.

Сандық бағасынбайланысқан хлорсутек қышқылымен береді.Препаратты бейтараптау (фенольфталеин бойынша) немесе аргентометрия (хлорид-ион) әдісімен анықтайды.

НҚ бойынша тримекаин сандық сусыз титрлеу әдісімен анықталады, титрант 0,1 М хлорлы қышқыл, индикатор кристалды күлгін.

Сақталуы. Препараттар Б тізім бойынша сақталады.

Қолданылуы.Тримекаин және ксикаин жергілікті анестетик ретінде инфильтративті (0,25-0,5%-ерітінді) және өткізгіш (1-2%-ерітінді) анестезияда қолданылады.

Көрнекті материал:

- кестелер;

- презентация Microsoft Power Point.

Әдебиеттер:

Негізгі

1. Қазақстан Республикасының мемлекеттік фармакопеясы.-Алматы: «Жибек жолы».-2008.-Том 1.-592 п.

2. Қазақстан Республикасының мемлекеттік фармакопеясы.-Алматы: «Жибек жолы».-2009.-Том 2.-804 п.

3. Қазақстан Республикасының мемлекеттік фармакопеясы.-Алматы: «Жибек жолы».-2014.-Том 3.-856 п.

4. Арыстанова Т.А. Жалпы фармацевтикалық химия. Оқу құралы.-Алматы: Эверо.-2013.-286 б.

5. Бейсенбеков А.С. Фармацевтикалық химия оқулығы.-Алматы.-1999.-140 б.

Орыс тілінде

1. Арыстанова Т.А. Общая фармацевтическая химия/Учебное пособие.-Алматы: Эверо.-2013.-238с.

2. Арзамасцев А.П.. Фармацевтическая химия: учебное пособие, 3-е изд., испр.-М.:ГЭОТАР-Медиа.-2006.-640 с.

3. Беликов В.Г. Фармацевтическая химия. В 2-х ч: учебное пособие, 4-е изд., перераб. и доп.-М.: МЕДпресс-информ.-2007.-624 с.

4. Ордабаева С.К. Анализ лекарственных препаратов, производных ароматических соединений.-2012.-270 с.

қосымша:

1. Арыстанова Т.А., Арыстанов Ж.М. Инновационные технологии в фармацевтическом образовании: обучение и контроль. Учебно-методическое пособие. – Шымкент.-2012.- 175с.